Թրքական Նոր Դաւ
Հայութեան Դէմ
Հայութեան Դէմ
Կը Ջանան Շահագործել Եթովպիոյ
Կայսեր Այցը` Ի Վնաս Հայերուն
Եթովպիոյ կայսեր` Հայլէ Սելասիէի Թուրքիա այցելութեան առիթով, «Միլլիյէթ» թրքական թերթը հրատարակած է խմբագրական մը, որ յայտնելէ ետք, թէ կայսրը առիթը պիտի ունենայ ճանչնալու Կիպրոսի մասին թրքական տեսակէտը եւ կայսեր մտքին մէջ Թուրքիոյ ի նպաստ գաղափարներ պիտի ծնին, կը գրէ.
Կայ նաեւ տարբեր պարագայ մը: Եթովպիոյ մէջ ներկայիս կ՛ապրի հայերու ստուար գաղութ մը, եւ այդ հայերը կրնան Թուրքիոյ դէմ գործել` հետեւելով աշխարհի հայերու հակաթուրք պայքարին, որ վերջերս բացուած է յոյներու գրգռութիւններով: Այս տեսակէտով ալ Հայլէ Սելասիէի այցելութիւնը մասնաւոր կարեւորութիւն մը ունի: Թուրքիա կը փափաքի, որ Եթովպիոյ հայերը մեզի դէմ չգործեն, եւ պէտք է կանխել այդպիսի պայքար մը: Այս այցելութիւնը աւելի բարերար պիտի ըլլայ, երբ յառաջիկային հանրապետութեան նախագահ Ճեւտեթ Սունայ փոխադարձ այցելութիւն տայ ափրիկեան պետութիւններուն` զօրացնելու համար բարեկամական կապերը:
Այս առաջին անգամ չէ, որ Անգարա կ՛ուզէ միջպետական իր յարաբերութիւնները շահագործել ի վնաս հայութեան: Քիչ մը ամէն տեղ նոյն քայլերը կ՛առնուին թուրք կառավարութեան կողմէ:
Բարեբախտաբար թուրքը այնքան ծանօթ է միջազգային հանրային կարծիքին, որ իր բոլոր հակահայ դաւերը ձախողութեան կը մատնուին:
Կասկած չկայ, որ նոյնը պիտի պատահի նաեւ Եթովպիոյ մէջ, որուն վեհապետը լաւ կը ճանչնայ հայերը եւ կը գնահատէ զանոնք:
Նանսեն` Հայերու Մասին
Հայերը իրենց ազդեցութիւնը ձգած են նոյնիսկ հիւսիսի գերմաններուն վրայ: Հաւանաբար հայերն էին, որ գոթերուն տուին քրիստոնէութեան առաջին ծանօթութիւնը Սոֆուս Պուճճէ հաստատած է, որ գոթերէնը կը պարունակէ բազմաթիւ հայկական տարրեր: Հետաքրքրական է նշել, որ նոյնիսկ Վիսիկոթ իշխանները, Սպանիոյ մէջ, իրենց իշխանութեան վերջին տարիներուն կրած են հայկական անուններ, ինչպէս, օրինակ, Արտաւազդ: Հայկական այս թափանցումները տարածուած են մինչեւ Սկանտինաւիա: Այս պարագան կը հաստատուի թաղման տեղերուն եւ յուշաքարերուն նմանութենէն: Նման յուշարձաններ կը գտնուին, օրինակ, Պոհոլիոնի եւ Պլենքինկի մէջ (Շուէտ):
* Համաձայն ընթացիկ կարծիքին, Բիւզանդիոնն է, որ ներգործած է հայկական ճարտարապետութեան վրայ: Մինչդեռ հակառակն է, քանի որ հայ եկեղեցին հիմնադրուած է բիւզանդականէն շատ առաջ: Ատկէ զատ, հայ արուեստը նկատելի կերպով կը տարբերի բիւզանդական ոճէն` իր խստութեամբ, զարդարանքի չափաւոր գործածութեամբ, սրբապատկերներու եւ խորանաձեւ պատկերներու բացակայութեամբ, ինչպէս նաեւ` եկեղեցական սպասներով:
* Հայ ժողովուրդին ողբերգական ճակատագրին պատճառով է, որ հայերը առաջնակարգ դիրքեր գրաւած են օտար երկիրներու մէջ, մինչդեռ չեն յաջողած կառավարել իրենց երկիրը: Բիւզանդիոնի մէջ շատ ղեկավարներ հայ էին: Օրինակ` Ներսէսը, որ Յուստինիանոս կայսեր ժամանակ նուաճեց Իտալիան, Յովհաննէս Կուրկուասը (920-942), որ բազմաթիւ անգամներ յաղթած է արաբներուն, Մարիցիուսը, Հերակլիոսը (որոնց հայրերը հայ էին), Արտաւազդը, Ռոմանոսը, Վասիլ Բ.ը եւ շատ ուրիշներ, որոնք իշխան են Բիւզանդիոնի մէջ:
* Զուարթնոցի աւերակները ցոյց կու տան, որ այդ շրջանին արդէն հայերը ունեցած են շինարարական արուեստի խիստ զարգացած թեքնիք: Յարգանքի ի՛նչ մեծ զգացում կը ստեղծուի դէպի հին Հայաստանի մշակոյթը, երբ մարդ կը նայի ճարտարապետական այդ կատարելութեան, որ ստեղծուած է Է. դարուն, երբ Եւրոպան կը գտնուէր մանկութեան շրջանին մէջ:
* Անիի եկեղեցիին կառուցումը վերջ գտաւ 1001-ին, Գագիկ Ա.ի օրով: Անոր աւագ ճարտարապետը Տրդատն էր, որ Կարս գետին մօտ շինած էր Արգինայի եկեղեցին` միեւնոյն ոճով: Անիի եկեղեցին ունի գոթականին բնորոշ բազմաթիւ տարրեր: Նմանութիւնը այնքան ակնառու է, որ քանի մը արուեստաբաններ, կարծելով, թէ կրնան հաստատել գոթականին եւրոպական ծագումը, պնդեցին, որ Անիի եկեղեցին շինուած պէտք է ըլլայ ԺԳ. դարուն, Եւրոպայէն հասած ճարտարապետներու ձեռքով: Բայց այդ վարկածը փաստերու կողմէ թոյլ էր, քանի որ այդպիսի, այդպէս կոչուած «գոթական», քիչ թէ շատ զարգացած տարրեր կային ԺԱ. դարուն կամ նախորդ դարերու հայկական բազմաթիւ այլ եկեղեցիներու մէջ: Գոթական առաջին տարրերը Արեւմտեան Եւրոպա բերին հայերը, որոնք ԺԱ.-ԺԲ. դարերուն ցրուեցան աշխարհի զանազան մասերը:
ՀՄԸՄ-ի Պէյրութի Մասնաճիւղի
Նորընտիր Վարչութիւնը
Երեքշաբթի, 7 մարտ 1967, երեկոյեան ժամը 8:30-ին, տեղի ունեցաւ ՀՄԸՄ-ի Պէյրութի մասնաճիւղի 65-րդ անդամական ընդհ. ժողովի երկրորդ նիստը, միութեան ակումբին մէջ:
Ժողովը լսելէ ետք Պատգամաւորական ժողովի զեկուցումը եւ անհրաժեշտ թելադրանքներն ու առաջարկները ընելէ ետք նորընտիր վարչութեան, ընտրեց իր նոր վարչութիւնը:
Ընտրուեցան` Վահէ Դանիէլեան, Անդրանիկ Երամեան, Գրիգոր Աւետիքեան, Վարուժան Մուրատեան, Վարդգէս Հայրապետեան, Միսաք Խանամիրեան, Ալեքս Պեզիկեան եւ Պատրիկ Կիւլպէնկեան:
Այս կազմին վրայ պիտի աւելնայ նաեւ Պէյրութի ՀՄԸՄ-ի սկաուտ-խմբապետ Ժիրայր Սարգիսեանը:
Երկու Հայ Աստղագէտ Կիներու
Կարեւոր Գիւտը
Երկու հայ աստղագէտներ` Ռոմելա Շահպազեան եւ Սոֆիա Սկիւտարեան գտան նոր սիւփերնովա մը` ծիրկաթինի մը մէջ, որուն կառոյցը կը ներկայացնէ որոշ առանձնայատկութիւններ:
Այս գիւտին կարեւորութիւնը մեկնաբանելով` ակադեմական Վիքթոր Համբարձումեան յիշեցուց, որ հազար տարիէ ի վեր աստղագէտները կրցած են դիտել միայն երեք սիւփերնովա` 1549-ին, 1572-ին եւ 1604-ին:
