Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ
2007 թուականի «Էփփըլ» ընկերութեան գործատէրը Սթիւ Ճոպզ «խելացի հեռաձայններու» աշխարհը կը յեղաշրջէր իր «Այֆոն»-ով: 10 տարուան ընթացքին, «Էփփըլ» ծախած է աւելի քան մէկ միլիառ հեռաձայններ:
Առաջին «Այֆոն»-ը «Այֆոն 2 ճի.»-ն էր, որ կը կոչուէր նաեւ «Էտճ»: Ան շուկայ իջաւ յունիս 2007-ի վերջաւորութեան, տարբեր թեքնիք խանգարումներ արձանագրելէ ետք: Այժմ, «Այֆոն»-ը կը մնայ «Էփփըլ» ընկերութեան գլխաւոր արտադրութիւնը: Անոր արձանագրած շահերը ընդհանուր շահերուն 60 առ հարիւրը կը կազմեն, այսինքն` աւելի քան «Այ փատը», «Այ փոտը» եւ «Այմաքը» իրարու միացած: Աշխարհի մէջ աւելի քան երեք միլիառ անձեր ունին «Խելացի հեռաձայն» մը (սմարթֆոն): Սակայն առաջին անգամն ըլլալով, 2016 թուականին վաճառումը նուազած է, – 12 առ հարիւր 2015 թուականին բաղդատմամբ:
* * *
«Սուփըր Տիզայն» եւ… «սուփըր» սուղ «Էփփըլ»-ի խելացի հեռաձայնները շատ գեղեցիկ ձեւ մը ունին (տիզայն) եւ բազմաթիւ գոյներով տարբերակներ: Ան նաեւ շատ թեթեւ է եւ լայն, սակայն նոյն ատեն շատ տափակ, ինչ որ զայն դիւրաբեկ կը դարձնէ: Անոր բարդը (պեթըրին) ալ շատ շուտ կը պարպուի: Սակայն նախավերջին օրինակի «Այ. Օ. Էս. 9» 2015-ին շուկայ իջնելէն առաջ, «Էփփըլ» ստեղծեց «ուժանիւթ խնայելու վիճակ» կարելիութիւնը, հեռաձայնին բարդը խնայելու համար:
* * *
Գիտէի՞ր, թէ
Իբրեւ «Էփփըլ»-ի առաջին խելացի հեռաձայնը ներկայացուցած «Այֆոն»-ը այս ընկերութեան առաջին հեռաձայնը չէր: 2005 թուականին «Էփփըլ» գործակցեցաւ «Մոթորոլա» ընկերութեան հետ «Ռոքրհ 1» հեռաձայնի պատրաստութեան ընթացքին: Այս հեռաձայնին վրայ կար «Էփփըլ»-ի կողմէ հայթայթուած «Այթիւնզ» յայտագիրը, որուն միջոցով կարելի էր «Այ. թիւնզ միւզիք» մտիկ ընել: Սակայն այս հեռաձայնին միակ անպատեհութիւնը այն էր, թէ անոր 512 Մօ յիշողութեան մէջ կարելի էր արձանագրել միայն 100 երգեր: Այս ձախողութենէն ետք, «Էփփըլ» կ՛որոշէ շինել իր անձնական խելացի հեռաձայնները:
Հարցարան
Ճի՞շդ, Թէ՞ Սխալ
1.- Մեր աստղահոյլը, Ծիր Կաթինը, պարուրաձեւ է:
Ճ/Ս
2.- Ափրիկէի փիղերուն մեծամասնութիւնը մեղուներէն կը վախնայ:
Ճ/Ս
3.- Տաւիղը ամէնէն շատ լարեր ունեցող երաժշտական գործիքն է:
Ճ/Ս
4.- Իր կեանքին ընթացքին, հանրածանօթ գեղանկարիչ Վան Կոկ ծախած է միայն մէկ գեղանկարչութիւն:
Ճ/Ս
5.- Սուզանաւ մը կրնայ ովկիանոսին մէջ սուզուած վիճակին մէջ աշխարհին շուրջ շրջան ընել:
Ճ/Ս
6.- Աշտարակի մը բարձունքէն մէկու մը գլխուն վրայ ինկած դահեկան մը կրնայ զայն մեռցնել:
Ճ/Ս
7.- Մեր լեզուն կրնայ զգալ միայն 4 համի տեսակներ:
Ճ/Ս
8.- Շեմփանզէները մարդոցմէ աւելի մազ ունին:
Ճ/Ս
9.- Միացեալ Նահանգներու Թեքսաս նահանգին մէջ շատ աւելի վագր կայ, քան անոնց բնական միջավայրին մէջ:
Ճ/Ս
10.- Մժեղները ակռաներ ունին:
Ճ/Ս
Պատասխանները վերջաւորութեան
Ինչպէ՞ս Կը Բանի
Ինքնաշարժը
Ինքնաշարժները իրենց ուժը կ՛առնեն իրենց մեքենան աշխատցնող վաւելանիւթի ուժանիւթերէն. այդ վառելանիւթին կրնայ ըլլալ կազ, ելեկտրականութիւն կամ երկուքին խառնուրդը:
Կազով ինքնաշարժը ունի բարդ (պեթըրի) մը, որ կ՛արձակէ կայծ մը, որ կ՛այրէ մեքենային մէջի կազը եւ օդը, մանր պայթումներու նման: այս պայթումները ուժանիւթ կը յառաջացնեն ինքնաշարժէն ուրիշ բաժին մը, թրանսմիթըրը այս ուժանիւթը կը ղրկէ մեքենային անիւներուն:
* * *
Ելեկտրական ինքնաշարժն ալ ունի մեքենայ: Սակայն այս մեքենան կը բանի դարձեալ լեցուող բարդերով: Յատուկ կոճակ մը մեքենային ելեկտրականութիւն կը ղրկէ:
Գիտէի՞ր, թէ ներկայիս ելեկտրական ինքնաշարժները գրեթէ ամբողջովին անձայն են:
* * *
Հէնրի Ֆորտի կազով բանող Մոտըլ Թին շուկայ իջաւ 1908 թուականին: Ան առաջին ինքնաշարժն էր, որ կը քշուէր պարզ ժողովուրդին կողմէ, Ամերիկայի մէջ: Անոր առաւելագոյն արագութիւնը կը հասնէր ժամական 64-72 քմ-ի:
Առաջին Վիտէօ Խաղը
Առաջին վիտէօ խաղը «Թէնիս ֆոր թու» խաղն էր: Ան հնարուած էր 1958-ին, Ուիլիըմ Հիկենպոթըմ անունով գիտնականի մը կողմէ: Խաղալու համար, երկու խաղացողներ իրենց ելեկտրոնային ցպիկներով փայլուն կէտ մը իրարու կը ղրկէին պզտիկ կլորակ պաստառի մը վրայ:
1970-ական թուականներուն այս ելեկտրոնային խաղերը սկսած մեծ ժողովրդականութիւն ունենալ: Այս խաղերը ամէն տեղ էին, վառելանիւթի կայարաններուն մէջ, պանդոկներու մուտքի սրահներու մէջ, խաղավայրերու եւ ճաշարաններու մէջ: Շատ աժան վճարելով կարելի էր խաղալ Փէրիսքոփ, Քիլլըր Շարք, Փոնկ եւ Սփէսս Ինվէյտըրզ:
Այժմ մարդիկ կրնան այս վիտէօ խաղերը խաղալ ուր որ կ՛ուզեն, իրենց տուներուն մէջ, իրենց համակարգիչներուն եւ նոյնիսկ իրենց հեռաձայններուն վրայ:
* * *
Գիտէի՞ր, թէ առաջին վիտէօ խաղերու վրայի ձայները խառնուրդ մըն էին պարզապէս քանի մը ձայներու, ինչպէս «տինկ», «պիփ» եւ «պլուփ»:
Անօթի՞ Ես
… Պարզապէս սառնարանին վրայ փակած մագնիսի մը վրայ սեղմէ եւ ուզած փիծծադ տունդ պիտի գայ:
Դժբախտաբար այս նոր «գործիքը» տակաւին մեր մօտ չէ հասած: Այս գաղափարը ունեցած է Տուպայի մէջ փիծծայի խանութ մը` շուկայ իջեցնելով սառնարանին վրայ փակցուող փիծծայի տուփի ձեւով մագնիս մը: Այս «Վի. Այ. Փի. Ֆրիտճ մակնըթ» կոչուած սառնարանի մագնիսը ուղղակիօրէն կապուած է ճաշարանին: Երբ յաճախորդը այդ կոճակը կը սեղմէ, այս գործողութիւնը հեռաձայնի պլութուսի միջոցով համացանցային կապ մը կը հաստատէ ճաշարանին հետ: Ապա ճաշարանը կ՛արձանագրէ ապսպրանքը, յաճախորդին կը ղրկէ հաստատումի լուր մը եւ կը պատրաստէ ապսպրանքը: Իսկ եթէ պատահի, որ յաճախորդը սխալմամբ կոխէ այդ կոճակին, ան կարելիութիւնը ունի նաեւ ջնջելու իր ապսպրանքը:
Ժամանց
Պատասխաններ
1.- Ճիշդ: 2.- Ճիշդ: 10 փիղէն 9-ը փախուստ կու տայ, երբ անոնք կը լսեն մեղուներուն բզզոցը: 3.- Սխալ: Նուագախումբի տաւիղ մը ունի 47 լար, մինչ պոչաւոր դաշնակը ունի 230: 4.- Ճիշդ: «Արլի մէջ կարմիր այգին» կոչուած գեղանկարչութիւնն էր: 5.- Ճիշդ: Բոլոր կորիզային ուժով բանող սուզանաւեր ունին այս կարողութիւնը: 1961 թուականին, Եու. Էս. Էս. Թրիթոն առաջին անգամ այս ճամբորդութիւնը կատարեց 61 օրէն: 6.- Սխալ: Օդին դիմադրութիւնը կը դանդաղեցնէ դահեկանին անոր անկումին ժամանակ եւ ան չի կրնար մեծ վնաս հասցնել: 7.- Սքալ: Մարդկային լեզուն կրնայ զանազանել նուազագոյնը հիմնական 5 համեր: 8.- Սխալ: Միջին հաշուով, մարդիկ եւ շեմփանզէները նոյն քանակով մազ ունին. սակայն շեմփանզէներուն մազերը շատ աւելի հաստ են, հետեւաբար անոնք շատ աւելի մազոտ կ՛երեւին: 9.- Ճիշդ: Բնութեան մէջ, նուազ քան 3000 վագրեր կ՛ապրին… մինչ միայն Թեքսասի մէջ շատ աւելի մեծ թիւով վագրեր կը պահուին կենդանաբանական վայրերուն մէջ: 10.- Ճիշդ: Մժեղներուն վարի ծնօտներուն վրայ ակռաներ կան:
