Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Ճիշդ ո՞ւր կ՛ապրի Կաղանդ պապան: Հիւսիսային բեւե՞ռ, Լոփոնի՞… Այս լուրջ հարցը տակաւին շատ բուռն վիճաբանութիւններ կը յառաջացնէ: Վստահաբար մենք այս հարցումին պատասխանը պիտի չստանանք: Սակայն վերջերս թերթի մը խմբագիրները մտածած են այս հարցին մասին եւ փորձած են երեւակայել, թէ ի՞նչ կրնայ արժել Կաղանդ Պապային տունը:
Այս տունը պիտի ներկայացուէր իբրեւ «խաղալիքներու սիրողականներու դրախտը»: Հիւսիսային բեւեռի կեդրոնը զետեղուած այս 230 քառակուսի մեթր մեծութեամբ շինութիւնը եւ զայն շրջապատող տասը հեկտար հողը պիտի արժէր 656957 տոլար:
Հակառակ իր սղութեան եւ ոեւէ շուկայի հարիւրաւոր քիլոմեթր հեռու գտնուելուն, Կաղանդ Պապային տունը շատ գեղեցիկ է: Ըստ աւանդութեան, ան շինուած է 1822-ին, օժտուած է երեք սենեակներով եւ երկու բաղնիքներով, որոնք նորոգուած են 2013-ին: Սենեակները կը նային լերան (որ այս պարագային սառակոյտ մըն է…): Կան նաեւ հիւրասենեակ մը, խոհանոց եւ ճաշասենեակ: Գետէն անդին, անտառներուն մէջ շինուած է թզուկներուն խաղալիքի աշխատանոցը, ուր Կաղանդ պապային 50 օգնականները ունին իրենց կեդրոնները: Անշուշտ կայ նաեւ մեծ կառատուն մը կաղանդ պապային սահնակին համար, եւ ախոռ` եղջերուներուն համար:
Ամբողջ տունը զարդարուած է կարմիր եւ կանաչ գոյներով:
Նոյնիսկ բաղնիքին մէջի լոգանքի վարագոյրները տօնական պատկերներով զարդարուած են:
Ի՜նչ հաճելի պիտի ըլլայ Կաղանդը անցընել նման տան մը մէջ…
Գիտէի՞ր, Թէ
Կաղանդի
Սովորութիւններէն
Կաղանդի պսակը: Կաղանդի զարդարանքներուն մաս կը կազմէ կլորակ պսակը, զոր մենք կը կախենք մեր դռներուն կամ պատուհաններուն վրայ: Սակայն գիտէի՞ր, թէ այս սովորութիւնը եկած է Աւստրիայէն, Գերմանիայէն եւ սկանտինաւեան կարգ մը երկիրներէ: Ան ծնած է շուրջ 16-րդ դարուն: Կարգ մը երկիրներու մէջ ան կը կախուի դրան վրայ` իբրեւ բարի գալուստի նշան. իսկ ուրիշ երկիրներու մէջ կը զետեղուի սեղանին վրայ եւ անոր մէջ հաստատուած չորս մոմերը պարբերաբար կը վառին ծնունդը նախորդող չորս շաբաթներուն ընթացքին: Անոր ճիւղերուն կանաչ գոյնը կը խորհրդանշէ կեանքը: Անոր կլոր ձեւը կը յիշեցնէ արեւը: Այս գեղեցիկ խորհրդանիշները կ՛արտայայտեն ջերմութիւն, լոյս եւ վերածնունդ:
– Անգլիական քրաքըրները
Կաղանդի այս սովորութիւնը եկած է Անգլիայէն, ըստ աւանդութեան, վաճառական մը չէր կրնար ծախել Ֆրանսայէն բերած իր կաղանդի պզտիկ նուէրները: Հետեւաբար ան կը մտածէ զանոնք պզտիկ թղթէ պահարաններու մէջ դնել, անոնց վրայ աւելցնելով պզտիկ հանելուկ մը եւ պայթուցիկ մը, որ կը պայթէր երբ ծրարին երկու կողմէն կը քաշուէր:
– Կաղանդի նուէրները: Անշուշտ, կաղանդին փոխանակուած նուէրները մեզի կը յիշեցնեն երեք մոգերուն Յիսուս մանուկին բերած նուէրները: Սակայն գիտէ՞իր, թէ հին ժամանակներուն ալ հռոմէացիները Նոր Տարուան առիթով նուէրներ կը փոխանակէին իրարու` իբրեւ առողջութեան եւ բարգաւաճումի մաղթանք: Միջին դարերուն մարդիկ կը հետաքրքրուին պզտիկներով, որ քաղցրեղէններ կը ստանան իբրեւ նուէր: 19-րդ դարուն է, որ հարցը վերջապէս «կը լրջանայ», երբ Կաղանդ պապան կը յայտնուի ծխնելոյզին մէջէն եւ Կաղանդի ծառին տակ կը շարուին նուէրները:
Նոր Սովորութիւն Մը…
Կաղանդի սովորութիւնները շատ են եւ տեսակաւոր: Իւրաքանչիւր ժողովուրդ, երկիր ունի իրեն յատուկ սովորութիւններն ու պատմութիւնները: Սակայն ասիկա չ՛արգիլեր, որ մենք ստեղծենք մեր անձնական սովորութիւնները, մեր ընտանիքին անձնական պատմութիւնները:
Պատրաստէ անօթ մը, զոր պիտի լեցնես այս տօնական շրջանին հազուագիւտ վայրկեաններու յիշատակներով` ներկայացումի մը տոմսակը, նկար մը, շատ համով տուրմի մը թուղթը…
Կաղանդէն ետք, անօթը գոցէ եւ վրան տարին արձանագրէ: Եկող Կաղանդի գիշերը կրնաք բանալ անօթը եւ վերյիշել այդ գեղեցիկ վայրկեանները:
Մօտաւորապէս 3 Թոն Կշռող
Կաղանդի Կարկանդակ Մը
Գերմանիոյ Տրէզտ քաղաքի Սթրիզըլմարքէթը Գերմանիոյ ամէնէն հին եւ ամէնէն մեծ Կաղանդի շուկան է:
1994 թուականէն ի վեր այս շուկան սկսած է իւրայատուկ սովորութեան մը: Ամէն տարի հոն կը շինուի Կաղանդի յատուկ գերմանական կարկանդակի, Շթոլէնի հսկայ կարկանդակ մը, որ ապա կը հրամցուի ժողովուրդին:
2016-ի Շթոլէնի փառատօնին կարկանդակը կը կշռէր մօտաւորապէս 5 թոն: Անոր շինութեան համար գործածուեցաւ մօտաւորապէս 150 միլիոն չամիչներ, 450 քիլոկրամ կարագ եւ 250 քլիոկրամ շաքար: Ինչպէս նաեւ մեծ տակառի մը համապատասխանող… ռոմ ոգելից ըմպելիէն: Այս կարկանդակը ամբողջացնելու համար գործածուեցաւ մօտաւորապէս 400 յատուկ ափսէներ, զոր տրամադրուեցաւ քաղաքէն մօտաւորապէս յիսուն ժապաւէններու եւ կարկանդակի խանութներու կողմէ:
Յիենք, թէ պատմութեան ամէնէն ծանր Շթոլէնը շինուած է 2000 թուականին: Ան կը կշռէր մօտաւորապէս 4500 քիլոկրամ:
Խոհագիր
Կաղանդի
Ճաշացուցակին Վրայ
Այս տարի Կաղանդի սեղանը ճոխացնելու համար, դուն ալ բեր քու մասնակցութիւնդ:
Ա.- Ձիթապտուղէ գաւազանիկներ
Պէտք ունիս (6 հոգիի համար) Փաթ ֆըյըթէ խմոր, կարմիր պղպեղով լեցուած ձիթապտուղներ, 1 սուրճի դգալ կաթ, 1 հաւկիթի դեղնուց, պտղունց մը աղ:
Պատրաստութիւն – 1) Փուռը 180 աստիճանի վրայ տաքցուր: Փաթ ֆըյըթէի խմորը բաց, եթէ հաստ է, գլանով մը զայն տափակցուր: Խմորին վրայ կտրէ 5×8 սմ մեծութեամբ քառանկիւններ: Իւրաքանչիւր քառանկիւնի մէջտեղը ձիթապտուղ մը դիր ապա քառանկիւնին երկու կողմերը գլորէ, որպէսզի ձիթապտուղը հաստատուն մնայ: 2) Փոքրիկ խորունկ պնակի մը մէջ խառնէ հաւկիթի դեղնուցը, կաթը եւ աղը: Այս խառնուրդէն քսէ իւրաքանչիւր գաւազանիկի վրայ: Գաւազանիկները զետեղէ փուռի յատուկ ափսէի մը վրայ, զոր ծածկած պիտի ըլլաս փուռի յատուկ թուղթով:
Գաւազանիկները փուռին մէջ եփէ 10 վայրկեան` 200 աստիճան տաքութեամբ:
Բ – Կաղանդի ծառէ կարկանդակ
Պէտք ունիս (6 հոգիի համար) -125 կրամ սեւ տուրմ, 20 սանթիլիթր հեղուկ քրեմ, 250 կրամ շաքար, 4 հաւկիթ, 125 կրամ ալիւր, պտղունց մը աղ, կանաչ շաքարէ խմոր, շաքարէ զարդարանքներ, կաղանդի ծառի ձեւով կարկանդակի կաղապար:
Պատրաստութիւն – Փուռը տաքցուր 180 աստիճանի վրայ: Խորունկ ամանի մը մէջ խառնէ հաւկիթները, ալիւրը, շաքարը եւ պտղունց մը աղը: Մեղմ կրակի վրայ տուրմի եւ քրեմի խառնուրդը հալեցուր, ապա տուրմին երեք քառորդը պարպէ առաջին խառնուրդին վրայ: Կարկանդակին կաղապարին վրայ կարագ քսէ եւ քիչ մը ալիւր սրսկէ: Անոր մէջ պարպէ խառնուրդը եւ փուռին մէջ եփէ 35 վայրկեան: Երբ կարկանդակը եփի, զայն կաղապարին մէջէն հանէ: Զայն ծածկէ կանաչ շաքարէ խմորով: Կոճղի բաժինին վրայ քսէ մնացած տուրմը: Կարկանդակը զարդարէ շաքարէ զարդարանքներով:
Ժամանց
