Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Ուղեղը բարդ գործարան մըն է եւ ան երբեմն կը սիրէ մեզի հետ կատակներ ընել… Փորձենք թափանցել անոր գաղտնիքներուն մէջ:
Տեսողական պատրանքներ
Տեսողական պատրանքը պատկեր մըն է, զոր ուղեղը լաւ չի մեկնաբաներ: Երբ մենք կը նայինք նման պատկերի մը կամ տարօրինակ գծագրութեան մը, մեր ուղեղը կը շփոթի եւ մեզի իրականութենէն տարբեր գաղափար մը կու տայ: Ասոնք կը կոչուին «ըմբռնումի սխալներ»: Ամէն մարդ նոյն սխալները չի կատարեր. կարգ մը անձեր նոյն նկարին վրայ նոյն պատկերը պիտի չտեսնեն, հետեւաբար անոնք պիտի ունենան տարբեր տեսողական պատրանքներ:
Մոռացում
Շատերուն պատահած է յանկարծակիօրէն մոռացումի վայրկեան մը ապրիլ: Ասիկա բնական է: Մեր ուղեղը կազմուած է յատուկ ձեւով մը, եւ ան երբեմն կարգ մը տեղեկութիւններ դուրս կը ձգէ շատ չծանրաբեռնուելու համար: Երեւակայեցէք, որ ուղեղը դարակ մըն է, եթէ մենք այդ դարակին մէջ շատ բաներ դնենք, ան չի գոցուիր եւ հետեւաբար լաւ չի բանիր: Յաճախ մեր ուղեղը կը ջնջէ այն յիշատակները, որոնք լաւ չեն արձանագրուած: Օրինակի համար եթէ դուն դասերդ լաւ վերաքաղ չընես, դուն դասը դժուար միտքդ պիտի պահես: Այդ տեղեկութիւնները լաւ արձանագրելու համար, պէտք է լաւ պայմաններու մէջ գտնուիլ, պէտք է լաւ քնացած ըլլալ եւ առողջ բաներ կերած ըլլալ:
Քունը եւ երազները
Երբ մենք քնացող անձ մը տեսնենք, այս տպաւորութիւնը կ՛ունենանք, թէ ան բան մը չ՛ըներ: Սակայն, մարմնին մէջ, անոր գործարանները կ՛աշխատին. ուղեղն ալ չի դադրիր բանելէ: Երբ մենք կը քնանանք, մենք կ՛անցնինք քունի տարբեր փուլերէ: Նախ կու գայ թեթեւ եւ դանդաղ քունի փուլը, եւ ապա խորունկ եւ դանդաղ քունը: Այս ժամանակամիջոցին է, որ մենք ամէնէն շատը կը հանգստանանք, մեր մարմինը կը վերանորոգէ ուժի իր պահեստները: Անկէ ետք կու գայ փարատոքսալ քունը: Ընդհանրապէս այս հանգրուանին է, որ մենք կ՛երազենք: Երբ մենք դիտենք քնացող անձի մը, կրնանք նշմարել, թէ ան քունի այդ փուլին մէջ է, որովհետեւ անոր կոպերուն տակ աչքերը կը շարժին, ինչպէս երբ արթուն է եւ բան մը կը դիտէ:
Աջլիկ կամ ձախլիկ
Մեր ուղեղին աջ կիսագունդը կը ղեկավարէ մեր մարմնին ձախ կողմը, իսկ ձախ կիսագունդը կը ղեկավարէ աջ կողմը: Առաւել, կարգ մը պաշտօններ, ինչպէս խօսակցութիւնը կամ շարժումները, վերլուծումի կ՛ենթարկուին ուղեղէն յատուկ շրջանի մը մէջ: Այս ձեւով, եթէ դուն ձախլիկ ես «շարժումի» այդ պաշտօնը կը սերտուի ուղեղիդ աջ բաժինին մէջ: Իսկ եթէ դուն աջլիկ ես, ապա գլխաւորաբար ուղեղիդ ձախ կողմին մէջ:
ԳԻՏԷԻ՞Ր, ԹԷ
– Շատ աւելի հազուագիւտ է ձախլիկ ըլլալը: 10 անձէն 9-ը աջլիկ են:
– Երբ կ՛արթննանք, մենք յաճախ ամբողջ գիշեր երազած ըլլալու տպաւորութիւնը կ՛ունենանք: Սակայն երազները յա ճախ քանի մը վայրկեան կը տեւեն:
– Տեսողական պատրանքները հիմքն են շարժապատկերին: Երբ մենք ժապաւէն մը կը դիտենք, մեր ուղեղը մեզի այն տպաւորութիւնը կու տայ, թէ անձը կը քալէ. մինչ, իրականութեան մէջ, բազմաթիւ պատկերներ են, որոնք կը դառնան ետեւ ետեւի: Անոնք անշարժ պատկերներ են. անձը իսկապէս չի վազեր պաստառին մէկ կողմէն միւսը:
Դասերը Ընել
Առանց Նեղանալու
– Աշխատանքի սկսելէ առաջ լաւ նախընթրիք մը ըրէ:
– Նստէ անկիւն մը, ուր աշխատիլը հաճելի է:
– Վերաքաղ ըրէ օրուան ընթացքին դպրոցը ըրած դասերդ:
– Եթէ կան մանրամասնութիւններ, զոր դուն չեն հասկցած, չափահասէ մը խնդրէ, որ քեզի բացատրէ:
– Դասերդ արտասանէ ուրիշ անձի մը առջեւ` վստահ ըլլալու, թէ դուն ամէն ինչ լաւ գիտես:
– Պզտիկ թուղթերու վրայ գրէ բոլոր այն կարեւոր տեղեկութիւնները, զորս պէտք է միտքդ պահես:
Քի՞չ Մը Ջուր
Գիտէի՞ր, որ գաւաթ մը սուրճ շինելու համար մէկ գաւաթէն շատ աւելի ջուրի կարիք կայ: Իրականութեան մէջ, մէկ գաւաթ սուրճ կարենալ շինելու համար գործածուած է 132 լիթր ջուր: Ջուրը չէ գործածուած միայն այդ մէկ գաւաթ ըմպելի սուրճը շինելու համար, այլ նաեւ ծառայած է սուրճի ծառերը ջրելու եւ սուրճի հատիկները պատրաստելու համար: Այս նոյն երեւոյթը կը կիրարկուի մեր բոլոր կերած ուտելիքներուն պարագային:
Ահա կարգ մը ուտելիքներու կարճ ցանկ մը եւ զանոնք պատրաստելու բոլոր հանգրուաններու պէտք եղած ջուրի քանակը:
– Հացի շերտ մը` 38 լիթր
– Նարինջ մը` 49 լիթր
– Խնձոր մը` 70 լիթր
– Հաւկիթ մը` 189 լիթր
– 455 կրամ եգիպտացորեն` 416 լիթր
– 113 կրամ հաւի միս` 473 լիթր
– 113 կրամ պանիր` 568 լիթր
– 227 կրամ բրինձ` 848 լիթր
– 43 կրամ տուրմ` 1200 լիթր
Անհաւատալի Բայց Իրաւ
Աշխարհի Շուրջ
Սովորութիւններու Մասին
– Հին եգիպտացիները սկսան ամուսնութեան մատանին ձախ ձեռքի երրորդ մատին վրայ անցընելու սովորութեան: Անոնք կը հաւատային, թէ այդ մատին մէջի երակը ուղղակիօրէն կը հասնէր սրտին:
– Ամէն տարի Նորվեկիա Անգլիոյ կը ղրկէ հսկայական Կաղանդի ծառ մը, որ կը զետեղուի Լոնտոնի Թրաֆակալ Սքուէրի հրապարակին վրայ, իբրեւ շնորհակալութիւն Բ. Համաշխարհային պատերազմի ընթացքին Անգլիոյ հայթայթած օգնութեան համար:
– Չինաստանի մէջ տան դուռը կարմիր ներկելը բախտաբեր կը նկատուի:
– Յունաստանի մէջ պզտիկները իրենց առաջին մանուկի ակռաները կը նետեն իրենց տան տանիքը` մաղթելով բախտ, հարստութիւն եւ զօրաւոր ակռաներ:
– Շատեր կը մտածեն, թէ տարեդարձի կարկանդակին վրայ մոմեր դնելու սովորութիւնը եկած է հին Յունաստանէն: Հին յոյներուն համար կարկանդակը կը ներկայացնէր լուսինը եւ մոմերը անոր փայլքը:
– Սպանիոյ մէջ սովորութիւն է ամէն օր կէսօրէ ետք «Սիէսթ» ընել: Բոլոր խանութները կը գոցուին կէսօրէ ետք ժամը 2:00-էն մինչեւ 5:00, որպէսզի աշխատողները կարենան քնանալ եւ հանգիստ ընել:
– Ֆինլանտայի մէջ անքաղաքավար կը նկատեն պնակին մէջ դրուած ամէն ճաշը ուտել: Մինչ ֆիլիփիններուն մէջ անքաղաքավար կը համարուի պնակին մէջ ուտելիք ձգելը:
– Ըստ սովորութեան, Չինաստանի մէջ հարսերը պէտք է իրենց ամուսնութեան նախորդած մէկ ամիսը լան ամէն օր:
– Իրար բարեւելու ընթացքին ձեռք թօթուելու սովորութիւնը եկած է հին ժամանակներէ, երբ մարդիկ ձեռք կը թօթուէին վստահ ըլլալու համար, թէ դիմացի անձը զէնք չէր պահեր ձեռքին մէջ:
Ժամանց
