Նախագահ Սարգսեան. «Իսքանտեր»-ը Հակաթոյն Է»

Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Սերժ Սարգսեան հարցազրոյց տուած է ռուսական «Ռոսիա սեկոտնիա» միջազգային լրատուական գործակալութեան, որուն գլխաւոր տնօրէնը` Տմիթրի Քիսելէովը վարած է զայն: Այս մասին կը գրէ Յովհաննէս Մովսիսեան:

Նախագահ Սարգսեան ըսած է, որ հայկական կողմը կ՛ընդունի Ազրպէյճանի տարածքային ամբողջականութիւնը, բայց ատիկա ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքին չի հակասեր: Ըստ անոր, ղարաբաղեան խնդիրը քանի մը անգամ մօտեցած է լուծման, եւ տարածքային ամբողջականութեան սկզբունքը նոյնպէս ներառուած եղած է փաստաթուղթին մէջ, բայց Ազրպէյճան հրաժարած է ստորագրելէ:

«Մենք կ՛ընդունինք որեւէ պետութեան, ներառեալ` Ազրպէյճանի տարածքային ամբողջականութիւնը: Բայց ժողովուրդի ինքնորոշումը  ընդհանրապէս չի հակասեր տարածքային ամբողջականութեան սկզբունքին, որովհետեւ տարածքային ամբողջականութիւնը կը վերաբերի պետութիւններու միջեւ յարաբերութիւններուն, իսկ ինքնորոշումը` մայրաքաղաքին եւ ժողովուրդին, որ կը բնակի իր պատմական հայրենիքին մէջ: Եթէ մենք կ՛անտեսենք ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքը, այդ պարագային պէտք չէ դուրս գայինք Խորհրդային Միութեան կազմէն: Չէ՞ որ ատիկա տեղի ունեցաւ այդ սկզբունքին հիման վրայ: Ուստի այս սկզբունքները զիրար չեն հակասեր», ըսած է Սարգսեան:

Անոր համաձայն, հայկական կողմը հիմա ալ պատրաստ է վերադառնալու բանակցութիւններուն, բայց ցարդ չեն կատարուած ապրիլեան պատերազմէն ետք Վիեննայի մէջ ընդունուած յայտարարութեան կէտերը` սահմանային միջադէպերու հետաքննութեան մեքանիզմներու ստեղծում եւ ԵԱՀԿ-ի նախագահի անձնական ներկայացուցիչի աշխատանքային կարողականութեան ընդլայնում: Պատճառը, ըստ Հայաստանի նախագահին, Ազրպէյճանն է:

Պատասխանելով Հայաստանի կողմէ «Իսքանտեր» հրթիռները ձեռք բերելու մասին հարցումին` նախագահը ըսած է, որ հայկական կողմը Ռուսիոյ հետ շրջանին մէջ ուժերու հաւասարակշռութիւնը պահպանելու վերաբերեալ համաձայնագիր ունի եւ, կը կարծէ, թէ Ռուսիա անկէ մեկնելով  ընդառաջած է Հայաստանի խնդրանքին եւ տրամադրած «Իսքանտեր»-ը:

«Կը կարծեմ, որ ատիկա հարկադրուած միջոց էր` մեր շրջանին մէջ ռազմական իրավիճակը ձեւով մը հաւասարակշռելու համար: Գաղտնիք չէ, որ Ազրպէյճանը վերջին քանի մը տարուան ընթացքին կանոնաւոր ձեւով նորագոյն սպառազինութիւն ձեռք ձգած է: Մենք չունինք ֆինանսական այն կարելիութիւնները, որոնք ունի Ազրպէյճանը, բայց մենք անընդհատ կը փորձենք հաւասարակշռել իրավիճակը` ձեռք բերելով հակաթոյն: Իմ կարծիքովս` այս պարագային «Իսքանտեր»-ը հակաթոյն է: Վստահաբար, սպառազինութիւններու մրցավազքը լաւ իրավիճակ չէ, եւ մենք ցանկութիւն չունինք այդ քայլին դիմելու, իսկ ի՞նչ ընել, եթէ ամէն օր քեզի կը սպառնան պատերազմով, կործանումով», ըսած է Սերժ Սարգսեան:

Ըստ անոր, խնդիրը պէտք է լուծուի փոխզիջումներու միջոցով,  եւ ասիկա այն պարագան չէ, որ յաղթած է Հայաստանը կամ Ազրպէյճանը, կամ ալ` Ղարաբաղը: Լրագրողը հարցուցած է, որ երկու երկիրներու ղեկավարներուն միջեւ թէժ գիծ չի՞ գործեր. Սարգսեան ժխտական պատասխանած է` աւելցնելով, որ 90-ականներուն, երբ ինք պաշտպանութեան նախարար էր, իր ազրպէյճանցի պաշտօնակիցին հետ նման կապ ունէր, եւ հրատապ հարցերը կը քննարկուէին: Հիմա նման գիծի ստեղծման առումով Սարգսեան դրական տրամադրուած է:

Անդրադառնալով ապրիլեան պատերազմին մէջ Ռուսիոյ դերակատարութեան` Սարգսեան ըսած է, որ մարտական գործողութիւնները դադրեցնելու առումով Ռուսիոյ դերը առանցքային եղած է: Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի բանակներուն հրամանատարները Մոսկուայի մէջ պայմանաւորուած են դադրեցնել զինուորական  գործողութիւնները: Վլատիմիր Փութինն ալ իրեն հետ զրոյցի ատեն կարեւոր նկատած է տագնապին լուծումը:

Անդրադառնալով Եւրասիական տնտեսական միութեան` նախագահ Սերժ Սարգսեան նշած է, թէ համոզուած է, որ այդ միութեան անդամակցիլը ճիշդ որոշում էր, եւ Հայաստան այդ քայլով ոչ միայն ոչինչ կորսնցուցած է, այլ շահած: Ըստ անոր, Հայաստանի անդամակցութիւնը զուգադիպեցաւ պատժամիջոցներու տնօրինման պատճառով Ռուսիոյ տնտեսական իրավիճակի վատթարացման, ինչ որ ազդեց նաեւ Հայաստանի վրայ: Սարգսեան, սակայն, վստահ է` մէկ-երկու տարի ետք Հայաստանի քաղաքացիները պիտի զգան միութեան առաւելութիւնները:

Ըստ անոր, իր երազն է, որ իրագործուի ազգային գաղափարը` ուժեղ, ամուր պետութիւն դառնալ, խնդիրներ չունենալ Ազրպէյճանի եւ Թուրքիոյ հետ: Նախագահ Սարգսեան կ՛երազէ, որ Ղարաբաղը ըլլայ կա՛մ Հայաստանի կազմին մէջ, կա՛մ ալ` անկախ պետութիւն: Իսկ ամէնէն անհաւանական երազանքը այն է, որ բոլոր հայերը Հայաստան գան:

Սերժ Սարգսեան ըսած է նաեւ, թէ մեծ յոյսեր ունի վարչապետ Կարէն Կարապետեանի կառավարութենէն, որուն առաջադրանքը տնտեսական աճի ապահովումն է: