ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ
13 նոյեմբերին Ֆրանսայի նախագահ Ֆրանսուա Հոլլանտի, վարչապետ Մանուէլ Վալսի եւ այլ քաղաքական դէմքերու մասնակցութեամբ բացումը կատարուեցաւ ճիշդ մէկ տարի առաջ «Սթատ տը Ֆրանս»-ի դէմ ահաբեկչական յարձակումներու ընթացքին արձանագրուած առաջին զոհին` 63-ամեայ Մանուէլ Տիասի յիշատակին նուիրուած յուշատախտակին:
Անոր որդին` Միշել Տիաս այդ առիթով արտասանեց խօսք մը` նշելով, թէ 13 նոյեմբեր 2015-ի երեկոյեան ժամը 21:22-ին պատկերասփիւռէն իմացած է, որ «Սթատ տը Ֆրանս»-ի մօտ տեղի ունեցած է պայթում մը: «Այդ պահուն ըսի. «Բարեբախտաբար միայն մէկ զոհ կայ, չէի կրնար նոյնիսկ երեւակայել, թէ այդ զոհը հայրս է», ըսաւ ան:
Նշեալ ողբերգութիւնը մատնացոյց կ՛ընէ, թէ որքա՛ն խոցելի ու թերի է մարդ արարածին մարդկայնականութիւնն ու մարդասիրութիւնը: «Սթատ տը Ֆրանս»-ի մէջ մէկ զոհ արձանագրուած ըլլալու իրողութիւնը Միշել Տիասի համար բարեբախտութիւն մըն էր, սակայն զոհի ինքնութեան բացայայտումով յանկարծ վերափոխուեցաւ ողբերգութեան: Իրողութեան մէջ անիկա երբեք ալ չէր դադրած ողբերգութիւն մը ըլլալէ եւ պարզապէս դէպքին ընկալումն էր, որ փոխուեցաւ, սրբագրուեցաւ:
Ողբերգութիւնը ողբերգութիւն է, անկախ զոհերու թիւէն: Ի վերջոյ կեանք մըն է խլուողը, անդառնալի կորուստ մըն է արձանագրուողը, եւ չկայ արժէքաւոր ու անարժէք կեանք, այլ միայն Մարդ եւ մարդ ` այսինքն` արժէքաւոր ու անարժէք մարդ: Այս իմաստով ահաւոր է մեր ազգային այն սովորութիւնը, որ աղէտի մը կամ դէպքի մը պարագային մեր առաջին մտածումը զոհերու շարքին հայու մը գոյութեան մասին է, որուն բացակայութեան պարագային շունչ կը քաշենք, կարծէք արձանագրուած 50-60 զոհերը ընդունելի եւ անարժէք ըլլային: Իւրաքանչիւր զոհ ի վերջոյ մարդ է, ընտանիքի մը հայրը, մայրը կամ զաւակը եւ ոչ թէ անշունչ ու անանուն թիւ մը:
«Կրակը ինկած տեղը կ՛այրէ» խօսքը ճշմարիտ է, սակայն նաեւ անուղղակի կերպով մատնացոյց կ՛ընէ այլ ճշմարտութիւն մը` մեր մարդկայնականութեան ու մարդասիրութեան ցած մակարդակը:
