Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Որակական Նոր Փուլ` Իրան-Հայաստան Յարաբերութիւններում

Նոյեմբեր 1, 2016
| Անդրադարձ
0
Share on FacebookShare on Twitter

ir-am-flags

ԱՐԱՄ ՇԱՀՆԱԶԱՐԵԱՆ

Իրան է ժամանելու Հայաստանի կառավարութեան պատուիրակութիւն` ուժանիւթի ենթակառուցուածքների եւ բնական պաշարների նախարարի տեղակալ Հայկ Յարութիւնեանի գլխաւորութեամբ:

Այցի նպատակը երկու երկրների միջեւ կազի արտահանման բնագաւառում համագործակցութեան ընդլայնումն է: Նախատեսւում է, որ վաղը կողմերի միջեւ կը ստորագրուի կազի առք ու վաճառքի մասին համաձայնագիր, որի մասին դեռեւս մի քանի օր առաջ յայտարարել էր Իրանում Հայաստանի արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Արտաշէս Թումանեանը:

Յիշեցման կարգով նշենք, որ ուժանիւթի ոլորտում երկու մայրաքաղաքների միջեւ համագործակցութիւնը սաղմնաւորուել էր դեռեւս մի քանի ամիս առաջ, Յովիկ Աբրահամեանի վարչապետութեան օրօք, երբ Իրան էր ժամանել Հայաստանի ուժանիւթի նախկին նախարար Լեւոն Եոլեանը: Նա Թեհրանում քննարկել էր հարեւան երկու երկրների միջեւ կազային համագործակցութեան, այդ թւում նաեւ Հայաստանի տարանցիկ ճանապարհով իրանական կազը Վրաստան տեղափոխելու հնարաւորութիւնը:

Հայաստանեան փորձագիտական-լրագրողական շրջանակները շտապել են ոգեւորութեամբ արձագանգել Թեհրան-Երեւան ուժանիւթի մարզին մէջ համագործակցութեան փաստին:

Ակնյայտ է, որ հնարաւոր գործարքն ունի ռազմավարական մեծ նշանակութիւն: Կայացման դէպքում այն միանշանակօրէն ի զօրու է փոխել տարածաշրջանային ուժանիւթային քարտէսը` էականօրէն ազդելով նաեւ ուժերի յարաբերակցութեան եւ միջպետական յարաբերութիւնների վրայ:

Եւ հէնց այդ պատճառով էլ դեռեւս ամիսներ առաջ տարածաշրջանային ռազմավարական նշանակութեան միջազգային նախագծերից Հայաստանի կատարեալ մեկուսացումը պահպանելու, Հայաստանի վրայով դէպի Վրաստան իրանական կազի տարանցման նախագիծը տապալելու նպատակով ազրպէյճանական նաւթային ընկերութիւնը շտապեց Թիֆլիսին առաջարկել բացառիկ պայմաններով կազային նոր պայմանագիր, որը նախատեսում էր էականօրէն աւելացնել դէպի Վրաստան մատակարարուող կազի ծաւալները` միաժամանակ զգալիօրէն նուազեցնելով նաեւ մատակարարուող կազի գինը:

Սա Ազրպէյճանի համար ունէր ռազմավարական մեծ նշանակութիւն նաեւ այն առումով, որ տապալելով հայկական նախագիծը` Պաքուն կը բացառէր նաեւ Հայաստանի եւ Վրաստանի վրայով դէպի Եւրոպա իրանական կազի տարանցման հնարաւորութիւնը` Եւրոպայի համար մնալով որպէս ռուսական կազի միակ այլընտրանք:

Չի կարելի չհամաձայնուել փորձագիտական այն կարծիքի հետ, որ կազի արտահանման ոլորտում հայ-իրանական հնարաւոր գործարքը պէտք է դիտարկել հէնց այս խորապատկերին:

Դրա ռազմավարական նշանակութիւնը հակիրճ այսպէս կարելի է ամփոփել.

Առաջին. Այն կարեւոր հարուած է Հայաստանի կատարեալ մեկուսացմանն ուղղուած թուրք-ազրպէյճանական նախագծին` կտրուկ մեծացնելով Հայաստանի տարածաշրջանային դերն ու նշանակութիւնը:

Երկրորդ. Այն էականօրէն նպաստելու է թուրք-ազրպէյճանական առանցքից Վրաստանի կախուածութեան նուազմանը, ինչը ռազմավարական մեծ նշանակութիւն ունի Թեհրանի եւ Երեւանի համար:

Երրորդ. Եթէ այս գործարքը դիտարկենք Իրան-Հայաստան-Վրաստան եւ Ռուսաստան ելեկտրական ցանցերի միացման նախագծի կողքին, ապա ակնյայտ է դառնում, որ աստիճանաբար ձեւաւորւում է Երեւանի եւ Թիֆլիսի վրայով դէպի Մոսկուա ձգուող ուժանիւթային միջանցք, որը երկարատեւ կտրուածքով կարող է նպաստել տարածաշրջանում ուժերի յարաբերակցութեան վերաձեւմանը` էականօրէն նպաստելով տարածաշրջանային անվտանգութեան եւ խաղաղութեան ամրապնդմանն ու կայացմանը:

Չորրորդ. Երկարատեւ կտրուածքով այն կարող է նուազեցնել նաեւ Հայաստանի ուժանիւթային կախուածութիւնը Ռուսաստանից` նպաստելով Հայաստանի ուժանիւթային անվտանգութեան մակարդակի էական բարձրացմանը:

Ի հարկէ պէտք չէ անտեսենք այն իրողութիւնը, որ գործարքը չէր կայանայ, եթէ չլինէր ռուսական կողմի համաձայնութիւնը: Չմոռանանք այն հանգամանքը, որ Իրան-Հայաստան կազատարը պատկանում է ռուսական «Կազփրոմ» ընկերութեան, ինչն էլ ստիպում է փորձագիտական շրջանակներին Երեւանին եւ Թեհրանին յուշել չափազանց ճկուն եւ հեռատես գործողութիւնների անհրաժեշտութեան մասին:

Հինգերորդ. Հնարաւոր այս գործարքը բացարձակապէս որակական նոր փուլի է բարձրացնելու հայ-իրանական յարաբերութիւնները` ամրապնդելով Իրան-Հայաստան տարածաշրջանային նշանակութեան ռազմավարական առանցքը, ինչը մեծ նշանակութիւն ունի Հայաստանի ազգային անվտանգութեան համար: Այն, ի հարկէ, ոչ պակաս կարեւոր է նաեւ պաշտօնական Թեհրանի համար` հաշուի առնելով այն հանգամանքը, որ յետպատժամիջոցեան ժամանակաշրջանում իրանական տնտեսութեան համար առանցքային ինչպիսի՛ նշանակութիւն ունեն այլընտրանքային տնտեսական-ուժանիւթային նախագծերը:

Իսկ վերջում` եւս մէկ դիտարկում. հարեւան երկու երկրների ռազմավարական նշանակութեան բարեկամական յարաբերութիւնների անխափան զարգացման ընթացքը կարող է քաղաքակրթական յարգանքի, հասկացողութեան եւ հանդուրժողականութեան բացառիկ ուղենիշ հանդիսանալ պատերազմների, ատելութեան եւ պառակտման գեհենում վառուող ողջ Մերձաւոր Արեւելքի համար:

«Ալիք», 30 հոկտեմբեր 2016

 

Նախորդը

50 Տարի Առաջ (1 Նոյեմբեր 1966)

Յաջորդը

«Փայտէ Պեճ»-ի Գիտելիքներու Տեսական Սեմինար

RelatedPosts

Սթափելու Ժամանակը
Անդրադարձ

Թարգմանչաց Տօնին Առիթով

Հոկտեմբեր 15, 2025
Արցախեան Պայքարի 30՞, Թէ 100-ամեակ
Անդրադարձ

Մեր Ոտքերի Տակի Հողն Է Երերում, Իսկ Մենք Դեռ Պարում Ենք

Հոկտեմբեր 15, 2025
Միացեալ Նահանգներու Կառավարութիւնը Աւելի Արցախամէտ Է, Քան` Հայաստանի Վարչապետը
Անդրադարձ

Միացեալ Նահանգներու Կառավարութիւնը Աւելի Արցախամէտ Է, Քան` Հայաստանի Վարչապետը

Հոկտեմբեր 14, 2025
  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?