Խմբագրական
Լենինի Եւ Աթաթիւրքի
Հետքերով
Խորհրդային Միութեան վարչապետ Ալեքսի Քոսիկին հոկտեմբերին պիտի այցելէ Թուրքիա: 1960-էն ի վեր Անգարայէն Մոսկուա երկարող գիծը ջուրի ճամբայ դարձաւ խորհրդային եւ թուրք պետական մարդոց համար, որոնք փոխադարձ այցելութիւններով կը ջանան վերագտնել թուրքեւ խորհրդային բարեկամութեան երանելի օրերը, Լենինի եւ Աթաթուրքի հետքերով:
Բ. Աշխարհամարտի «արկածէն» ետք, երբ Ստալին, ըստ Խրուշչովի եւ անոր յաջորդներուն, անխոհեմութիւնը ունեցաւ պահանջներ ներկայացնելու Թուրքիոյ, քրեմլինեան դիւանագիտութիւնը ոչ մէկ ջանք խնայեց հարաւի իր դրացիին տալու համար երաշխիքներ` Խորհրդային Միութեան բարեկամական ցանկութիւններուն մասին, որոնք նոյնիսկ գործնական ընթացքի մէջ մտան Անգարայի առաջարկուած նիւթական եւ թեքնիք օժանդակութիւններու շլացուցիչ առաջարկներով:
Հիմա, Քոսիկին այցելութեան նախօրեակին, Անգարայի պետական շրջանակները կը պատրաստուին առաւելագոյն չափով օգտուելու ընծայուած առիթէն` ամրացնելու համար ճակատ մը, որ շարունակ մտահոգութեան աղբիւր եղած է Աթաթիւրքի երկրին համար: Դաշնակից մնալով հանդերձ Միացեալ Նահանգներուն, որոնք մինչեւ հիմա միլիառաւոր տոլարներ թափեցին Թուրքիա կոչուող դանայեան տակառին մէջ, Անգարա, որ արուեստի բարձրութեան հասցուցած է երկու լարի վրայ խաղալու դիւանագիտութիւնը, կ՛ուզէ զօրացնել բարեկամութիւն մը, որ մինչեւ հիմա շատ մը տաղտուկներէ փրկած է զինք, մասնաւորաբար` Հայկական հարցին տաղտուկէն:
Այս մարզին մէջ Խորհրդային Միութիւնը ցարդ առաւելագոյն զիջումները կատարելու բոլոր տրամադրութիւնները ցոյց տուաւ` տապանաքար մը դնելով իբր թէ իր «պաշտպանութեան» յանձնուած ժողովուրդի մը արդար դատին վրայ: Հայ ժողովուրդի անունով եղած արհեստական սպառնալիքներու եւ անոնց անմիջական յաջորդող հրաժարումներու եւ լքումներու երկար շարք մը եղաւ խորհրդային դիւանագիտութիւնը վերջին տասնամեակներու ընթացքին` միշտ ի խնդիր թրքական բարեկամութեան, որ քրեմլինեան նժարին մէջ շատ աւելի ծանր կը կշռէր, քան` հայ ժողովուրդին շահերը:
Փուրքորնիի այցելութեան օրերուն թուրքեւխորհրդային սահմանը դարձաւ «բարեկամութեան սահման», իսկ Սեւ ծովը` «բարեկամութեան ծով»: Այս անգամ ալ Քոսիկին պէտք եղած բացատրութիւնները պիտի գտնէ շոյելու համար թուրքերու ինքնասիրութիւնը, բայց մանաւանդ պիտի աշխատի գործնական առաջակներ ներկայացնել` լաւապէս ծանօթ ըլլալով թուրքերու շահամոլութեան:
Հողային եւ այլ պահանջներէ հրաժարած Մոսկուա մը լաւագոյն դրացին կրնայ ըլլալ Թուրքիոյ համար, մանաւանդ` միջազգային քաղաքական կեանքի ներկայ դասաւորման մէջ, ուր Թուրքիոյ համար, մանաւանդ` միջազգային քաղաքական կեանքի ներկայ դասաւորման մէջ, ուր Թուրքիոյ նման երկիրներ միջոցը կը գտնեն օգտուելու Արեւմուտքէն եւ Արեւելքէն:
Այլ գետնի մը վրայ եւս շատ մեծ կարեւորութիւն մը կ՛ընծայուի Քոսիկին Անգարա այցելութեան, մանաւանդ` այս օրերուն, երբ Խորհրդային Միութիւնը կը փորձէ նոր թափանցումներ կատարել Միջին Արեւելքի մէջ: Քոսիկին հիմնական առաջադրանքներէն մէկը պիտի ըլլայ որոշ ապահովութիւններ տալ Անգարայի վարիչներուն` փարատելու համար մտահոգութիւններ, որոնք սկսած են տեսանելի դառնալ ատենէ մը ի վեր:
Իր կարգին, Թուրքիա պիտի ջանայ առաւելագոյն չափով օգտուիլ Քոսիկին այցելութենէն` կիպրական հարցին մէջ խորհրդային բարեկամութիւնը շահագործելու դիտաւորութեամբ:
Այս բոլորը անշուշտ չեն խուսափիր Թուրքիոյ դաշնակիցներուն նկատողութենէն, ու կասկած չկայ, թէ Անգարա հաւատարմութեան «վստահելի» հաւաստիքներ պիտի տայ նաեւ անոնց, ինչպէս տուած է ասկէ առաջ, ամէն անգամ որ խորհրդային ղեկավար մը եկած է «յուզիչ սրտակցութեամբ» վերյիշելու Լենինի եւ Աթաթուրքի երանելի՜ օրերը:
Թուրքերը անգերազանցելի վարպետներ են այս մարզին մէջ:
«Փիթըր Եւ Էլիզապէթ Թորոսեան»
Վարժարանին Բացումը
Բարձր հովանաւորութեամբ կրթական նախարար Ֆուատ Պութրոսի, կիրակի, 30 հոկտեմբեր 1966, կէսօրէ ետք ժամը 4:00-ին, տեղի պիտի ունենայ Հայ աւետարանական «Փիթըր եւ Էլիզապէթ Թորոսեան» վարժարանի նորակառոյց շէնքին բացումը (Տորա):
Հողը գնուած էր քանի մը տարի առաջ` բարերարութեամբ ամերիկահայ տէր եւ տիկին Փիթըր Թորոսեաններու:
Նորակառոյց արդիական եւ գեղակերտ շէնքը (հող, շինութիւն եւ ներքին սարքաւորում) արժած է 350.000 լիբանանեան ոսկի:
Բացման հանդէսին ներկայ պիտի գտնուի նաեւ հանգուցեալ բարերարին այրին` Էլիզապէթ Թորոսեան:
