ԳՐԻԳՈՐԻՍ ՊՈՂԱՐԵԱՆ
«Մարզիկ»-ի 400-րդ թիւն է այս: 400-ը սովորական ու թերեւս ալ աննշան թիւ մը կարելի է նկատել տպագիր մամուլի որեւէ ներկայացուցիչի համար, եթէ ան օրաթերթ կամ շաբաթաթերթ է եւ կամ, այլապէս, լոյս կը տեսնէ զուտ շահադիտական մօտեցումով: Նման նկատառումներ սակայն ո՛չ մէկ աղերս ունին «Մարզիկ»-ին հետ, որ 34-ամեայ իր երթը կը պարտի հաւատաւորներու հոյլի մը անշահախնդիր եւ ամբողջական նուիրումին:
Հակառակ իր անուանումին` «Մարզիկ»-ը պարզապէս մարզական թերթ մը չէ եւ չէր կրնար ըլլալ: «Մարզիկ»-ը չէր եւ իրողապէս պէտք չէ ըլլար պարզ հրատարակութիւն մը, այլապէս ան պիտի կորսնցնէր իր գոյութեան նպատակն ու կոչումը:
«Մարզիկ»-ը ի սկզբանէ կոչուած էր ըլլալու մարտիկ մը: Մարտիկ, որ անցնող 34 տարիներուն մէկէ աւելի ճակատներու վրայ պայքար մղելու հարկադրանքին դէմ յանդիման պիտի գտնէր ինքզինք:
«Մարզիկ»-ի դիմագրաւած մարտահրաւէրներէն «փոքրագոյնը» կապուած է նիւթական պարտաւորութիւններուն հետ եւ առնչուած է տակաւ աճող թերթին տպագրական եւ առաքման ծախսերուն: Թէեւ մարտահրաւէրը այնքան ալ դիւրին յաղթահարելի չէ, մանաւանդ`
միջինարեւելեան երկիրներու երկարամեայ դժնդակ պայմաններու եւ համաշխարհային տնտեսական վատթար կացութեան պատճառով, սակայն «Մարզիկ»-ի առաքելութեան հաւատացող ՀՄԸՄ-ականներու ճիգերով ցարդ կարելի եղած է շարունակել թերթին տպագրական աշխատանքը` ի գին մեծ զոհողութիւններու:
«Մարզիկ»-ը պէտք էր պայքարէր նաեւ այժմէականութեան դէմ, գէթ` բառին նեղ սահմանումին դէմ: Ճիշդ է, որ «Մարզիկ»-ի հաղորդած լուրերը, մերօրեայ հաղորդակցութեան միջոցներու ներկայութեան, կրնան յաճախ ուշացած նկատուիլ, բայց այդ չէ կարեւորը եւ ազգային ակնոցով այժմէականութեան չափանիշը:
Արդարեւ, տպագրական իր որակով «Մարզիկ» չի զիջիր ոչ հայալեզու իր նմանակներուն, որովհետեւ խորքային իմաստով ան նմանակ չունի: «Մարզիկ» միշտ այժմէական է, նոյնիսկ երբ տպուած լուրը կամ յօդուածը նոր չէ, որովհետեւ «Մարզիկ»-ի պարագային չափանիշը ժամանակը չէ, այլ` ազգապահպանումի եւ հայակերտումի ի նպաստ անոր ի գործ դրած ճիգը: Խնամքով պատրաստուած եւ լեզուական թերութիւններէ կարելի եղած չափով զերծ անոր գրութիւնները կը նպատակադրեն ընթերցողին հաղորդել ազգաշունչ եւ օգտակար նիւթեր` թիրախ ընտրելով տարիքային տարբեր խմբաւորումներ եւ գոհացում տալով ընթերցասէրներու որոշ նախընտրութիւններու:
«Մարզիկ»-ի դիմագրաւած մարտահրաւէրներէն երրորդը առնչուած է ընթերցող ապահովելու ճիգին: Այսօր ընդունուած իրողութիւն է, որ համաշխարհային չափանիշով, որեւէ լեզուով եւ բովանդակութեամբ լոյս տեսնող տպագիր գործերու ընթերցողներուն թիւը տակաւ կը նօսրանայ, յատկապէս` համակարգչային թէ ընկերային հաղորդակցութեան միջոցներու անզսպելի գրոհին դիմաց: Այս մարտահրաւէրը ցարդ յիշուածներէն ամէնէն դժուար յաղթահարելին է, որովհետեւ կ՛ենթադրէ համազգային ճիգ` լեզուական պատնէշները շրջանցելու եւ համաշխարհային հոսանքները դիմակալելու համար: Եկեղեցիներէ, դպրոցներէ եւ մանաւանդ տուներէ ներս ըստ կարելւոյն եւ առաւելագոյն չափով հայերէնի գործածութեան շեշտաւորումը անհրաժեշտ է: Աւելի դժուարը մատղաշ սերունդներու մօտ տպագիր կարդալու վարժութեան վերաշխուժացումն է: Բան մը, որ ներկայ սովորութիւններէն գէթ մասնակի ետդարձ կ՛ենթադրէ: Ետդարձ, որ կարելի է իրականացնել գիտակից ծնողներու եւ ազգանուէր դաստիարակներու անվերապահ ճիգերով, այլապէս «Մարզիկ»-ն ու հայատառ տպագիր բոլոր հրատարակութիւնները յամրօրէն պիտի ընթանան ընթերցողներու կորստեան ճամբով:
Եթէ կը հաւատանք «Մարզիկ»-ի առաքելութեան եւ դերակատարութեան, ի մասնաւորի` ՀՄԸՄ-ի վերելքին եւ, առհասարակ, հայ մամուլի անդաստանին մէջ, ժամանակն է, որ հաւաքաբար նեցուկ կանգնինք «Մարզիկ»-ին, որ նուազագոյն գնահատանքով եւ իրողապէս դարձած է եռակի «Մարտիկ»:
