Հայ Դատի Արծարծման Առթիւ
Թուրք Մամուլը
Խռովքի Մատնուած Է
«Թուրք Հողերուն Վրայ Հայաստան Կ՛ուզեն Հիմնել»,
Կը Գանգատի «Ագշամ» –
«Թուրքիոյ Մէջ Հայկական Խնդիր Չկայ»,
Կ՛ըսէ Ատալեթի Փոխնախագահը –
«Պէտք Եղած Ատեն Պէտք Եղած Պատասխանը
Կրնանք Տալ», Կը Ձայնակցի
Արտաքին Գործավարութեան Բանբերը
Թուրք մամուլը, հարազատ թարգմանը թուրք վարիչներու մտայնութեան, անհանգիստ վիճակ մը կը պարզէ: Հայաստանի Հանրապետութեան պատուիրակութեան անունով խումբ մը անձնաւորութիւններ յանդգնա՜ծ են Հայ դատը ներկայացնել ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղարին` պահանջելով, որ միջազգային կազմակերպութիւնը վերահաստատէ 2500 տարուան անցեալ ունեցող ազգի մը անկախութիւնը` Սեւրի դաշնագրին տրամադրութեանց համաձայն:
«Հայերը ՄԱԿ-ին դիմեցին, թուրք հողերուն վրայ կ՛ուզեն Հայաստան հիմնել» զոյգ խորագիրներու տակ «Ագշամ» օրաթերթը կը հաղորդէ յուշագրի յանձնումին լուրը, հրատարակելով նաեւ քարտէս մը` «Մեծ Հայաստան» անունով:
Թուրք թերթը կ՛արտատպէ «Էսոշիէյթըտ Փրես» գործակալութեան լուրը, որ տրուած է ՄԱԿ-ի կեդրոնէն, եւ որուն մէջ կ՛ըսուի.
ՄԱԿ-ի խօսնակներէն մէկը հաղորդեց, թէ Միացեալ ազգերու կազմակերպութեան ընդհանուր քարտուղար Ու Թանի պաշտօնատեղիին մէջ շահագրգիռ անձնաւորութիւն մը ստացած է ՄԱԿ-ին յանձնելի յուշագիր մը Հայաստանի մասին:
Յուշագիրը կը պահանջէ Միացեալ ազգերու կազմակերպութենէն` օժանդակել վերակազմութեանը անկախ Հայաստանի մը` Խորհրդային Միութենէն եւ Թուրքիայէն կցել հողամասերու վրայ:
Խմբակ մը, որ ինքզինք կ՛անուանէ «Հայաստանի Հանրապետութեան պատուիրակութիւն» եւ իբրեւ հասցէ` ցոյց կու տայ վայր մը Նիւ Եորքի մէջ, հինգշաբթի մամլոյ հաղորդագրութիւն մը հրատարակեց յուշագրին մասին: Այս հաղորդագրութեան առնչութեամբ հարցապնդուելով` ՄԱԿ-ի վերոյիշեալ պաշտօնատարը հետեւեալ տեղեկութիւնները տուաւ ներկայ լրագրողներուն:
«Այս խմբակին մաս կազմող չորս անձերը երէկ կէսօրէ ետք եկան ընդհանուր քարտուղարութեան դիւանը ու տեղւոյն պաշտօնատարներէն Ռոպին Միլլըրի այցելելով, յուշագիր մը տուին` կազմակերպութեան ընդհանուր քարտուղարին յանձնելի:
«Բնական եւ պատահական բան մըն է, միւս կողմէ, նման պատուիրակութիւններու այցելութիւնը եւ այլազան բնոյթով յուշագրերու յանձնումը: Հետագային գրաւոր կերպով եւ պաշտօնապէս կը հաղորդուի իրենց` այդ գրութեան ստացումը, ըստ կանոնի»:
Ռոպին Միլլըր, որ նորզելանտացի է, ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղարութեան մէջ ունի գործադիր գրասենեակի տնօրէնի պաշտօնը:
Խօսնակը այս առթիւ յայտարարեց նաեւ, թէ յուշագիրը արխիւի մէջ պիտի դրուի եւ դուրսէն որեւէ մէկուն բացարձակապէս ցոյց պիտի չտրուի:
Յիշեալ պաշտօնատարը խուսափեցաւ նաեւ որեւէ յայտարարութիւն ընելէ` այդ յուշագրին բովանդակութեան մասին: Այսուհանդերձ, մեկնելով հրատարակուած մամլոյ հաղորդագրութենէն, կարելի է եզրակացնել, թէ այդ յուշագիրը կը խօսի «Հայաստանի կառավարութեան անկախութեան վերահաստատման ի խնդիր` պատմական եւ իրաւական հիմերու եւ այդ հանգամանքներուն իրաւական ժառանգորդները հանդիսանալու» մասին:
«Ագշամ» երեք սիւնակի վրայ հրատարակած քարտէսին տակ կը գրէ. «Հայերու կողմէ ցրուած վերի քարտէսին մէջ կը տեսնուի, թէ ինչպէս կ՛ուզեն բաժնել Թուրքիան: Ճերմակ մասերը ցոյց կու տան այն հողերը, որոնք Միացեալ Նահանգներու նախագահ Ուիլսընի կողմէ սահմանուած են հայերուն` ենթադրեալ հայկական պետութեան համար»:
Անգարայի Հակազդեցութիւնը
ԱՆԳԱՐԱ.- Անգարայի քաղաքական շրջանակները «ծիծաղելի» որակեցին չորս հայերու` ՄԱԿ-ի ընդհանուր քարտուղար Ու Թանի կատարած դիմումը` թրքական եւ ռուսական հողերուն վրայ հայկական պետութիւն մը հիմնելու մասին: Արտաքին գործավարութեան բանբեր Օքթայ Իշչեն շեշտելով, որ խնդիրը գործակալութեանց լուրերուն մէջ կարդացած է, ըսաւ. «Ամէն ոք իր ուզած խնդրին մասին կրնայ դիմել Ու Թանի: Ասոնց պէտք եղած ատենը պէտք եղած պատասխանը կարելի է տալ»:
«Հանդարտ Ձգեցէք Թուրք Հայրենակիցները»
Պոլսոյ «Ժուռնալ տ՛Օրիան» ֆրանսատառ թերթը կիրակիի իր թիւին մէջ կը գրէ.
Հեռագիրներէն տեղեկացանք, որ «խումբ մը հայեր, որոնք իրենք զիրենք յորջորջած են «Հայաստանի Հանրապետութեան պատուիրակութիւն» (անտարակոյս` Խորհրդային Հայաստանի պատուիրակութիւն) որոշած են Ու Թանէ պահանջել ազատութիւնը իր բնակչութեան, որ իբրեւ «գերի ազգ» կ՛ապրի Խորհրդային Միութեան մէջ:
Ասիկա զիրենք կը շահագրգռէ:
Ինչ որ զիրենք չի շահագրգռեր, ատիկա թուրք հայերը այս պատմութեան մէջ խառնել եւ անոնց համար «խնդիրը Սեւրի դաշնագրին լոյսին տակ քննելու» պահանջն է:
Բոլոր անոնք, որ իրենք զիրենք թուրք չեն նկատեր, կրնան երթալ, բայց, անոնք, որ իրենք զիրենք թուրք կը նկատեն, պէտք է հանդարտ ձգուին: Ոչ մէկ օտար իրաւասու է անոնց անունով խօսելու որեւէ ժողովի մէջ:
«Թուրքիոյ Մէջ Հայկական Խնդիր Մը Չկայ»
Ատալեթ կուսակցութեան փոխնախագահ փրոֆ. Օսման Թուրան հայ քոմիթեճիներու վերջին ձեռնարկներուն մասին ըսած է. «Թուրքիոյ մէջ Հայկական հարց մը գոյութիւն չունի այլեւս: Կայ միայն տգիտութեան, անխելքութեան եւ դաւաճանութեան ստեղծած տագնապը:
Թուրան յայտնած է, թէ նման պահանջներ հրապարակ կը դրուին «կարմիր իմփերիալիստներու» կողմէ:
«Այնքան ատեն որ թուրք լուսամիտ դասակարգը եւ քաղաքագէտները չեն սթափիր այս տագնապին առջեւ, ոչ թէ հայերու, այլ հոթենթոթներու պահանջներուն առջեւ պիտի գտնուինք», աւելցուցած է փրոֆ. Թուրան` իր եզրակացութեան մէջ կրկնելով հին յանկերգը. «Թուրքիոյ հին եւ հաւատարիմ հայրենակից հայերը լոկ ստախօսներու գործիք եղած են` վնաս պատճառելով թէ՛ իրենց եւ թէ՛ Թուրքիոյ: Այսօր իսկ հայոց մեծամասնութիւնը կը գանգատի այդ քոմիթեճիներէն»:
Հայ դատի մասին ՄԱԿ-ին յանձնուած յուշագրին առթիւ թուրք մամուլին եւ վարիչներուն ունեցած այս արտայայտութիւնները պէտք է նկատի ունենալ լոյսին տակ այն յայտարարութեան, որ ըրած է Իսմեթ Ինէօնիւ, որուն համաձայն, «Թուրքիա հասած է եղերական վտանգի մը դուռը»:
