Գերմանիա. Հայոց Ցեղասպանութեան Դասաւորման Վերաբերող Ուսուցիչի Ուղեցոյցի Մը Պատրաստութիւնը
Երբ 2005-ին Սփիւռքի եւ ցեղասպանագիտութեան հիմնարկը (Պոխումի Ռուհր համալսարան` IDG-Institute of Diaspora and Genocide Studies) իր տնօրէն` Միհրան Տապաղի նախաձեռնութեամբ Լանտի եւ Պրանտըպուրկի նահանգներուն համար հրատարակեց «Դպրոցներու մէջ 20-րդ դարու ցեղասպանութիւններու եւ պետական ոճիրներու դասաւանդումը» խորագրեալ ուսուցչական ուղեցոյց մը, անիկա գրաւեց հանրութեան ուշադրութիւնը, եւ կարելի է ըսել, թէ մեծ աղմուկ բարձրացուց: Երբ նշեալ հրատարակութեան մէջ ընդգրկուեցաւ Հայոց ցեղասպանութեան դասաւանդման մասին գլուխ մը, Գերմանիոյ մէջ Թուրքիոյ դեսպանատունը միջամտեց, որպէսզի այդ հրատարակութեան առաջքը առնուի, բայց դեսպանատան ջանքերը ապարդիւն եղան, եւ ուղեցոյցը այնքան մեծ ժողովրդականութեան արժանացաւ, որ առաջին հրատարակութիւնը շատ կարճ ժամանակի ընթացքին սպառեցաւ:
Ներկայիս նոյն հիմնարկը պատրաստած է ցեղասպանութիւններու մասին այլ ուղեցոյց մը` Սաքս-Անհալթի կրթութեան եւ մշակութային հարցերու դաշնակցային նախարարութեան պատուէրով եւ գործակցութեամբ դպրոցի որակաւորման եւ ուսուցիչներու վերապատրաստման կեդրոնին: Այս ուղեցոյցը, որ կը կրէ «Ցեղասպանութեան ուսուցումը դպրոցներու մէջ» անունը, լոյս տեսած է դեկտեմբեր 2015-ին: Ինչպէս նախորդ հրատարակութիւնը, այս վերջինին բնաբանն ալ մշակուած ու գրուած է IDG-ի կողմէ: Ուղեցոյցը, որ կ՛ընդգրկէ այս մասին տարուած հետազօտական աշխատանքներու վերջին փուլը, առիթ պիտի տայ ուսուցիչներուն` դասարանին մէջ արծարծելու ցեղասպանութեան նիւթը եւ զայն ընդգրկելու դասաւանդուող այլ առարկաներու ցանկին մէջ, ինչպէս` պատմութիւն, քաղաքականութիւն, հոգեւոր դաստիարակութիւն եւ բարոյագիտութիւն: Ուղեցոյցին հիմնական նիւթն է Օսմանեան կայսրութեան մէջ գործադրուած Հայոց ցեղասպանութիւնը` 20-րդ դարու բռնութեանց պատմութեան շրջանակէն ներս:
Յայտնենք, թէ միջազգային ճանաչում ունեցող Սփիւռքի եւ ցեղասպանագիտութեան հիմնարկը, որ ստեղծուած է 1994-ին հայկական նախաձեռնութեամբ եւ ղեկավարութեամբ հիմնադիր փրոֆ. Միհրան Տապաղի, իր աշխատանքները կը շարունակէ մինչեւ այսօր: Ան Գերմանիոյ մէջ առաջին եւ միակ հետազօտական կեդրոնն է, որ կը զբաղի բաղդատական ցեղասպանագիտութեան ուսումնասիրութեան հարցով եւ կը քննարկէ հաւաքական բռնութեանց յառաջացման, իրագործման եւ հետեւանքներուն առնչուող խնդիրներ: Բացի գիտական հետազօտութիւններէն, հիմնարկի աշխատանքներու ծիրին մէջ կարեւոր կալուած մըն է նաեւ կրթական համակարգը: Այս ուղղութեամբ կայացած դասախօսութիւններն ու վիճարկումները մեծ ժողովրդականութիւն կը վայելեն: Իւրաքանչիւր կիսամեակին հոն կը յաճախեն 150-300 ուսանողներ, որոնք իրենց տոքթորական աւարտաճառը կը պատրաստեն փրոֆ. Տապաղի մօտ, ուր ալ հայկական փորձառութիւնը հիմնական եւ կարեւոր նիւթ մըն է: Ասոր զուգահեռ, գիտութեան մարզին մէջ, համալսարանի եւ ընկերութեան միջեւ կապերու հաստատումն ու փորձառութեան փոխանակումը մեծ կարեւորութիւն կը ներկայացնեն հիմնարկին համար: Գիտական խորհրդաժողովներու եւ քննական հանդիպումներու կողքին, յիշատակի ոգեկոչումները, չափահասներու եւ ուսուցիչներու դաստիարակութեան յատուկ դասախօսութիւնները, ինչպէս նաեւ յատուկ նիւթերու նուիրուած շաբաթներն ու դպրոցներուն մէջ ծրագիրներու իրականացումը կարեւոր են հիմնարկին համար: Անիկա մշակած է հաւաքական բռնութեան եւ ցեղասպանութեան մասին ուսուցման վերաբերող նիւթեր, զորս կարելի է օգտագործել դպրոցական եւ արտադպրոցական դաստիարակութեան մէջ: Ծրագրուած է նաեւ այս բովանդակութիւնները մատչելի դարձնել առցանց:
Հիմնարկի գործունէութեան ծիրին մէջ հրատարակուած եւ 128 էջերէ կազմուած վերոնշեալ ուղեցոյցը յառաջդիմական քայլ մը կը նկատուի:
Ստանալու համար կարելի է դիմել հետեւեալ հասցէին.-