Յ. ԹՈՐՈՍԵԱՆ
Ընթացիկ տարուան յունուար 13-ին Փարիզի Բարեգործականի սրահին մէջ տեղի ունեցաւ «Յաւիտենական Հայաստան» գիրքին շնորհահանդէսը` փարիզաբնակ հայերու ընտրանիի մը ներկայութեան:
Երեկոյթը պիտի սկսէր գիշերուան ժամը 9:00-ին, ժամանակէն առաջ սրահը լեցուած էր ընթերցասէրներով, որոնք անհամբեր կը սպասէին լսելու, հաղորդուելու «Յաւիտենական Հայաստան»-ին հետ:
Բացման խօսքէն ետք բեմ հրաւիրուեցաւ Արա Գրիգորեան` հմուտ մտաւորական եւ հայագիտական հարցերու մասնագէտ:
Քանի մը տարի առաջ, երբ Հրայր Հրաչեան հրատարակեց իր «101 հայ մշակոյթի գործիչներ» գիրքը` ֆրանսերէնով, ուղղուած ֆրանսացի ընթերցողին, քաջալերուած անոր գտած յաջողութենէն եւ արագ սպառումէն, որոշեց ընդլայնել կարկինը` իր յաջորդ գիրքին մէջ ներառելու համար ո՛չ միայն հայ մշակոյթի գործիչները, այլ նաեւ` զինուորական, քաղաքական եւ տարբեր մարզերու նուիրեալները, որոնք կրնային աւելի ամբողջական գաղափար մը տալ օտար ընթերցողին` հայ ժողովուրդի հերոսական պատմութեան եւ ինքնուրոյն քաղաքակրթութեան մասին:
Հրայր Հրաչեան առաջարկեց Արա Գրիգորեանին` իր նպաստը բերել այս ազգօգուտ աշխատանքին:
Երկու հեղինակներու քանի մը տարուան ժրաջան աշխատանքին շնորհիւ լոյս տեսաւ ներկայ արժէքաւոր հատորը` 20×20-ի վրայ չափերով եւ 283 պատկերազարդ էջերով, «Գիրք փապլիշինկ» հրատարակչութեան կողմէ :
Արա Գրիգորեան, թուելէ ետք հայ ժողովուրդի փառքն ու պատմութիւնը կերտած թագաւորները, անդրադարձաւ հոգեւորականներուն, ազատագրական պայքարի հերոսներուն, առաջին հանրապետութեան անձնուրաց պետական գործիչներուն, որոնք հիմնեցին պետութիւն` կէսդարեայ անիշխանական եւ դժուարին շրջանէ մը ետք:
Արա Գրիգորեան յիշեց նաեւ խորհրդային շրջանին կատարուած դրական ձեռքբերումները:
Ան կը ներկայացնէր գիրքին բովանդակութիւնը եւ անոր ընդմէջէն` ազգանուէր հայորդիներուն սխրանքը` սկսած Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցէն, Զօրավար Անդրանիկէն եւ անմահ Կոմիտասէն, Տրդատ, Մանուէլ, Թորամանեան եւ Թամանեան ճարտարապետներէն, հասնելու համար Թումանեանին, Չարենցին, Վարուժանին եւ Սիամանթոյին:
Արա Գրիգորեան ճարտասանի վարժ եւ սրտաբուխ շեշտով կրցաւ ապրեցնել ունկնդիրները: Իր ամբողջ խօսքի տեւողութեան ան ցոյց կու տար հայ հոգիի արժանիքները, ապրելու եւ արարելու սէրը, կենսունակութի՛ւնը…
Ապա Հրայր Հրաչեան անդրադարձաւ, որպէս առաջին հեղինակ, իր տեսլականին, որ էր` ցոյց տալ հայ ժողովուրդին սրբազան պաքարը բոլոր ժամանակներու մէջ, չարին ու ճակատագիրին դէմ :
Յատկանշական է նաեւ այն, որ գիրքին մէջ չեն մոռցուած նաեւ հայ ժողովուրդին համակիրներն ու բարեկամները, որոնք հայագէտներ կամ Հայ դատի սատարողներ են:
Հուսկ, տեղի ունեցաւ գիրքի մակագրում: Խուռներամ բազմութիւնը շրջապատեց հեղինակները` սիրով ու յարգանքով:
Իւրաքանչիւր հայ կ՛ուզէր ունենալ իր «Յաւիտենական Հայաստան»-ը…
Փարիզ-Պէյրութ 2016
