ԴՈԿՏ. ՀՐԱՅՐ ՃԷՊԷՃԵԱՆ
«Սակայն խորունկ նշանակութիւն ունի ծառայութիւնը»
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. վեհափառ հայրապետը 2016 տարին հռչակեց Ծառայութեան տարի: Ան ծառայութիւնը նկատեց «մարդկային կեանքին ամէնէն բարձր արժէքներէն», ինչպէս նաեւ` «խորունկ նշանակութիւն» ունեցող իրականութիւն: Եւ ծառայութեան խորութիւնը, գէթ` քրիստոնէական աստուածաբանութեան պրիսմակէն մեկնելով, կը բացատրուի այն իրականութեամբ, որ մարդ էակին կու տայ ինքնութիւն եւ անոր հետ ապրելու հիմք. այս խորունկ է տեսական եւ գործնական իրավիճակներու մէջէն:
Քրիստոնէական աստուածաբանութեան հիմքը «ծառայութիւնն» է` մեկնելով իր ընդհանրական հասկացողութենէն, որ պիտի ներառէ նախ քրիստոնէական էութեան յատկանիշ-տեսութիւնը, որ հիմնուած է նոյնինքն Քրիստոսի սիրոյն վրայ, որ անշարժ իրականութիւն մը չէ, այլ շարժող է, որովհետեւ այս սէրը ստեղծեց գերագոյն նպատակ մը` « Մարդուն մէջ աստուածային պատկերը վերականգնել» (Արամ Ա. վեհափառ): Ուստի, այս նպատակը իրականացնելու համար կար նաեւ անոր շարժուն գործընթացը` Աստուծոյ մարդեղութիւնը Քրիստոսի միջոցով: Երբ Աստուծոյ այս սէրը մղեց Զինք, որ մարդանայ եւ աշխարհ գայ: Վասնզի Աստուած այնպէս սիրեց աշխարհը, որ մինչեւ իսկ իր միածին Որդին ղրկեց» (Յովհաննու 3:16): Աստուծոյ մարդեղութիւնը ունէր մէկ հիմնական եւ գործնական առաքելութիւն. « Իր փրկութեան ճամբով մարդը դէպի Աստուած առաջնորդել»( Արամ Ա. հայրապետ): «Որպէսզի ով որ Անոր հաւատայ, չկորսուի, հապա յաւիտենական կեանք ունենայ» (Յովհաննու 3:16):
Արդարեւ, ասկէ մեկնած պէտք է վեր առնել «փրկութեան ճամբով» (իմա՛ «չկորսուելու») եւ «Աստուծոյ առաջնորդելու» (իմա՛ «յաւիտենական կեանքի») գործընթացները, որոնք իրականացան ու տակաւին կը շարունակուին`դարձեալ քրիստոնէական հիմքով` ծառայութեան հասկացողութեան մէջէն: «Յաւիտենականութեան» հասկացողութիւնը նաեւ կը ներառէ իւրաքանչիւր անհատի երկրային ծառայութեան կեանքը աշխարհին մէջ եւ կը շարունակուի երկնային կեանքի հասկացողութեանը մէջ:
Այս ծառայութիւնը խորունկ նշանակութիւն ունի, որովհետեւ ինքնանպատակ եւ աննպատակ չէ երբեք,այլ ծառայութիւն մըն է, որ հիմնաւորած է մարդը ու մարդուն միջոցով հաւաքականութիւնը փոխելու իրականութեամբ: Հոս առկայ է ճշմարտացիութիւնը, թէ քրիստոնէական աստուածաբանութեան գլխաւոր նպատակը մարդկային պատմութիւնը փոխելն է` ըստ Մուկամպէի եւ Կայի: Քրիստոս ինք սկսաւ փոփոխութեան գործընթացը` իր աշակերտները փոխելով, նաեւ` իւրաքանչիւր անձ, որուն հանդիպեցաւ (Մուկամպէ եւ Կայ): Ուրեմն այս իրականութեան մէջ է նաեւ այն, որ քրիստոնեայ եկեղեցւոյ գլխաւոր պարտականութիւնն է փոխել պատմութիւնը` փոխելով նախ մարդը:
Քրիստոնէական աստուածաբանութեան հիմքը ծառայութիւն է, բայց ծառայութիւն մը, որ կը փոխէ եւ կը փոխարինէ հինը նորով, որ նաեւ կը ձգտի Աստուծոյ պատկերին նմանիլ: Եւ Աստուծոյ պատկերը բարի է, «Սկիզբէն Աստուած երկինքն ու երկիրը ստեղծեց: Մեր պատկերին ու նմանութեանը պէս մարդ ընենք: Աստուած տեսաւ, որ բարի են» (Ծննդոց 1: 1,26,31): Աստուած, որ ստեղծագործն է, եւ իր ստեղծածը իր պատկերին պէս է, բարին է: Այս իմաստով, մարդը` Աստուծոյ պատկերը իր մէջ, կը դառնայ նոյնպէս ստեղծագործող: Եւ մարդը, Աստուծոյ այս պատկերով ինքն ալ կը ստեղծէ բարին, նորը` նորոգող եւ նորոգուող իրականութիւնները` ծառայութեան կեանքին մէջէն:
Այս փոփոխութեան գործընթացը պէտք չէ դիտել եւ վեր առնել միայն կրօնական-հոգեւոր դիտանկիւնէն: Ատիկա փոփոխութիւն մըն է, որ կը ներառէ հաւաքական կեանքը իր ամբողջական իրավիճակին մէջ: Ճենսըն կը բացատրէ. «Քրիստոնէական աստուածաբանութիւնը պէտք է հասկնայ հաւաքականութիւնը իր ամբողջական տարազումին մէջ եւ վեր առնէ անոր բոլոր հիմնահարցերը»:
Մուկամպէ եւ Կայ կը հաւաստիացնեն, որ քրիստոնէական աստուածաբանութեան յառաջացուցած փոփոխութիւնը պէտք չէ անջատէ հաւաքականութիւնը իր մշակութային եւ ազգային ժառանգէն, այլ պէտք է զօրացնէ աւելիով: Եւ հոսկէ պէտք է տեսնել քրիստոնեային եւ եկեղեցիին մասնակցութիւնը աշխարհի մէջ: Մասնակցութիւն մը, որ իւրայատուկ է, որովհետեւ` Քրիստոնեան եւ քրիստոնեայ եկեղեցին կը մտնեն աշխարհի մէջ, բայց աշխարհին պէս չեն ըլլար» (Վեր. Յովհաննէս Ահարոնեան): Եւ իւրայատկութիւնը կը կայանայ հոն, ուր իր մասնակցութիւնը աշխարհին մէջ կը ստեղծէ ծառայութեան կեանք մը, որ կը փոխէ եւ կը նորոգէ բարիին գիտակցութեամբ եւ Անոր պատկերին նմանութեամբ:
Այս իրականութեան մէջէն է նաեւ, որ աւելիով պէտք է կարեւորել վեհափառ հայրապետին Ծառայութեան տարուան կոչը մեր հայկական իրականութեան մէջ եւ անոր համար: Ծառայութիւնը, եթէ մէկ կողմէ պիտի դիտենք որպէս փոխող ու փոխուող ու նորոգող ու նորոգուող գործընթաց մեր ազգային եւ մշակութային կեանքերուն մէջ, բայց նոյնքան նաեւ մեր հայկական արժէքները ամրապնդող եւ տեւականացնող:
Ծառայութիւնը «բարոյական պարտաւորութիւն է, հրամայական անհրաժեշտութիւն եւ անսակարկելի արարք» (Արամ Ա. կաթողիկոս), նաեւ անհրաժեշտ է, որ դառնայ դաստիարակութիւն եւ զգաստութեան հրաւիրող իրականութիւն: Դաստիարակութիւն մը, որ կրնայ կոփել մեր կեանքերը զգաստութեամբ: Պրուկման այսպէս կը բացատրէ. «Եթէ այս Աստուծոյ աշխարհն է, եւ սէրը` անոր մղիչ ուժը, ուրեմն մեր իւրաքանչիւրին պարտականութիւնը ապահով կեանքեր ապրիլ չէ, այլ ձերբազատիլ վախէն եւ մխրճուիլ կեանքի մէջ եւ գործնական ու շօշափելի արարքներ գործադրել:
Մեր աշխատանքները եւ գործառնութիւնները պէտք է ստեղծեն ծառայութեան կեանք մը` բարիին պատկերով, որ կը փոխէ անհատը, բայց նաեւ` հաւաքականութիւնը եւ անոր պատմութիւնը:
Ծառայութեան տարի: Փոխող ու փոխուող եւ, տակաւին, նորոգուող ու նորոգող իրականութիւն: Եւ որպէս հայ քրիստոնեայ` արժէ կառչիլ անոր:
