Մարաշի Աղէտին
46-րդ Տարելիցը
Մարաշի աղէտին 46-րդ տարելիցին առիթով, կիրակի, 6 փետրուար 1966, Նոր Մարաշի Ս. Քառասնից Մանկանց եւ Հայ աւետարանական եկեղեցիներուն մէջ տեղի ունեցաւ հանդիսաւոր Ս. պատարագ, պաշտօնական հոգեհանգիստ եւ պաշտամունք:
Կէսօրին Մարաշի հայրենակցական միութեան վարչութիւնը հոգեճաշ մը տուաւ միութեան ակումբի սրահին մէջ, ուր ներկայ գտնուեցան հայ երեք յարանուանութեանց հոգեւոր պետերը` Խորէն Ա. կաթողիկոս, Իգնատիոս-Պետրոս ԺԶ. Պաթանեան պատրիարք եւ վեր. Յ. Ահարոնեան, բարձրաստիճան եկեղեցականներ, պետական հայ երեսփոխաններ եւ մարաշցի երեւելի ազգայիններ:
Վարչութեան քարտուղար պ. Նազարէթ Սեֆերեան գեղեցիկ ուղերձով մը անդրադարձաւ այն ահաւոր աղէտին, որուն զոհ գնաց Մարաշի հայ ժողովուրդը:
Առաջին խօսքը տրուեցաւ պ. Անդրանիկ Ուրֆալեանին: Իր խօսքին մէջ ան յատկապէս շեշտեց, որ երեք հոգեւոր պետերու նախաձեռնութեամբ, առանց գաղափարական եւ դաւանական խտրութեան, համազգային ոգիով ոգեկոչեցինք մեր նահատակներուն յիսնամեակը: Ոգեկոչե՛նք նաեւ մեր փառահեղ արշալոյսները: Ջերմօրէն կը մաղթենք, որ իրենցմով սկսած գործը պտղաբերի եւ իրենք ըլլան օրհնողը մեր իտէալներուն իրագործման:
Երկրորդ խօսքը տրուեցաւ պետական երեսփոխան Մ. Տէր Գալուստեանի, որ իբրեւ Հայկական լեգէոնի սպայ ֆրանսական ուժերուն հետ մասնակից ըլլալով Մարաշի ծանօթ դէպքերուն` յուզիչ դրուագներ պատմեց Մարաշի եղեռնէն եւ ողբերգական նահանջի մասին:
Այնուհետեւ խօսք առին մարաշցի հայրենակիցներէն տոքթ. Աստարճեան եւ Հալէպէն տոքթ. Անտոնեան:
Պահ մը ետք խօսք տրուեցաւ վեր. Յ. Ահարոնեանի:
«Պատանեկան յուշեր ունիմ Մարաշէն,- ըսաւ վերապատուելին: – Լուսաւորութեան եւ ուսման կեդրոն Մարաշը կը քայքայուէր, երբ հոն կը գտնուէի: Դիմադրութիւն մը ստեղծուեցաւ: Ասիկա առաւելութիւն մըն է, նոր ու առողջ տեսութիւն մը: Այդ ոգին պէտք է մեզի ժառանգ մնայ: Պէտք է դիմադրենք ապազգայնացման, անբարոյականութեան դէմ: Եթէ կրցանք ընել այս, իրաւունք ունինք ապրելու»:
Ապա խօսք տրուեցաւ Իգնատիոս Պետրոս ԺԶ. Պաթանեան պատրիարքին:
«Մեր լսածը անշուշտ,- ըսաւ հոգեւոր տէրը,- մեր բոլորին սիրտը կը համակէ ցաւով: Դուք, հաւատարիմ ձեր ցեղային ժառանգութեան, աշխատեցաք մոռցնել անցեալի տխուր օրերը: Այսօր, փառք Աստուծոյ, Նոր Մարաշը ձեր ջանքերուն եւ աշխատանքներուն շնորհիւ կերտուեցաւ: Ներշնչուեցէք ձեր նախնեաց յիշատակով, անոնց կրօնասիրութեամբ եւ ազգասիրութեամբ:
Վերջին խօսքը տրուեցաւ Խորէն Ա. կաթողիկոսին:
«Մեծ են այն ազգերը,- ըսաւ վեհափառը,- որոնք գիտեն յարգել ու ոգեկոչել իրենց նահատակներուն յիշատակը: Մեր ժողովուրդը երբեք չ՛անհետանար, երբ ունի սիրոյ, նուիրումի ու յարգանքի գիտակցութիւնը` հանդէպ իր նահատակներուն: Միշտ ոգեկոչենք անթառամ յիշատակը մեր սիրելի մեռելներուն: Արիանանք անոնց ազնիւ գաղափարներով, որոնց համար մեռան անոնք, որպէսզի մենք ծնինք ու ապրի հայութիւնը»:
Հոգեճաշը վերջ գտաւ վեհափառ հօր աղօթքով:
ՀՐԱԶԴԱՆ