Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

8 Դաս Փարիզի Կլիմայական Փոփոխութիւնների Համաժողովից

Յունուար 19, 2016
| Հայկական
0
Share on FacebookShare on Twitter

ԱԼԵՔՍ ՄՈՐԱԼԵՍ

Paris-summit_011916

Փարիզում ստորագրուած կլիմակայական փոփոխութիւնների վերաբերեալ պատմական համաձայնագրին հասնելու համար ՄԱԿ-ից եւ 195  երկրներից պահանջուեցին տարիներ: Բարձրագոյն արհեստագիտական եւ քաղաքական բանակցութիւններում ներգրաւուած էին բազմաթիւ կողմեր, որոնք քննարկում էին, թէ ինչպէս սահմանափակել իրենց տնտեսութեան շարժիչ համարուող վառելիքային արտանետումները. դա երբեւէ  համաձայնեցուած ամենանշանաւոր   փաստաթուղթն  էր:

Վերջին անգամ պատուիրակները նման արմատական համաձայնութեան փորձ էին արել  2009-ին` քոփենհակընեան հանդիպման ժամանակ, սակայն կողմերն այդպէս էլ համաձայնութեան չեկան այն բանի շուրջ, թէ ով ինչ պէտք է անի` պայքարելու համար երկրագունդի տաքացման դէմ:

Ներկայացնում ենք 8 դաս, որոնք ՄԱԿ-ը եւ պատուիրակները հաշուի էին առել Քոփենհակընի հանդիպումից  յետոյ Փարիզում յաջողութեան հասնելու համար:

1. Կամաւորութեան սկզբունք

1997 թուականին ստորագրուած Քիոթոյի համաձայնագիրն իրաւական սահմանափակումներ էր դնում կազային արտանետումների համար միայն արդիւանբերական երկրներում: Ստորագրումից յետոյ Միացեալ Նահանգներ չկատարեցին պայմանները, քանի որ զարգացող երկրները չունէին պարտաւորութիւններ: Քիոթոյի համաձայնագրին մասնակցում էր հիմնականում եւրոպական 37 երկիր, որոնց ընդհանուր  արտանետումը կազմում էր համաշխարհային արտանետումների 12 տոկոսը:

Փարիզի համաձայնագիրը խոստումներ է ստացել  186 երկրներից` համակարգը դարձնելով հիմնականում կամաւորական: Դա նշանակում է, որ շատ երկրներ, այդ թւում նաեւ Միացեալ Նահանգներ,  պատրաստակամութիւն կը ցուցաբերեն ստորագրելու այն:

Հնդկաստանի  շրջակայ միջավայրի նախարար Փրաքաշ Ճաւատեքարը նշեց, որ այս նոր մօտեցումը շրջադարձային է:

2. Հող նախապատրաստել

Ֆրանսայի արտաքին գործերի նախարար Լորան  Ֆապիուսն ու իր աշխատակազմը վերջին 2 տարիների ընթացքում  ունեցել են 100 պաշտօնական հանդիպումներ եւ 140 երկրների  տարբեր ներկայացուցիչների հետ անցկացրել աւելի քան 400 երկկողմ քննարկումներ:   Հանդիպումների  գրեթէ կէսը նախագահների կամ վարչապետների մակարդակով էր:

«Ես տպաւորուած եմ Ֆապիուսի  ղեկավարութիւնից», ասաց Միջազգային արտանետումների առեւտրային միութեան գործադիր տնօրէն Տիրք Ֆորեսթըրը, ով նաեւ Միացեալ Նահանգների նախկին նախագահ Պիլ Քլինթընի կլիմայական հարցերով խորհրդականն էր: Նրա մեծալուրջ ներկայութիւնն ու փորձը օգնեցին կարգ ու կանոն հաստատել»:

3. Մեծ խաղացողները պէտք է համաձայնութիւն տան

Այս համաձայնագիրը միաւորում է 195 երկրների, սակայն Միացեալ Նահանգներ եւ Չինաստանն ամենագլխաւորներն են, քանի որ նրանց է պատկանում ընդհանուր արտանետումների 35 տոկոսը: Երկու երկրները չհամաձայնեցրեցին իրենց տեսակէտները Քոփենհակընում, որտեղ Չինաստանը կանգնեց Պրազիլի, Հնդկաստանի եւ Հարաւային Ափրիկէյի կողքին` ցանկանալով պահպանել տարբերութիւնները հարուստ եւ աղքատ պետութիւնների միջեւ:

2009 թուականին նախագահ Պարաք Օպաման ստիպուած էր այդ միաւորմանը պարտադրել լսելու իր ձայնը: Այս անգամ նա եւ Չինաստանի նախագահը համաձայնութեան եկան 2014 թուականի նոյեմբերին` դրդելով զարգացող երկրներին միանալու գործողութիւններին:

«Միացեալ Նահանգներն մեծ ներդրում ունեցան Չինաստանի եւ այլ խոշոր տնտեսութիւնների հետ աւելի լաւ երկխօսութիւն կառուցելու գործում», ասաց  Կանաչի աճի համաշխարհային հիմնարկի գլխաւոր տնօրէն Իվօ տը Պոէրը, ով 2009-ին, որպէս ՄԱԿ-ի կլիմայական  հարցերով ղեկավար, ներկայ էր տապալուած բանակցութիւններին:

4. Քորէոկրաֆին հաշուի մէջ է

Շուրջ 150 պետութիւնների ղեկավարներ եւ  կառավարութիւններ դեկտեմբերի 1-ին մասնակցեցին համաշխարհային առաջնորդների   պատմութեան մէջ ամենամեծ մէկօրեայ հաւաքին: Նրանց աշխատանքը՞: Ապահովել քաղաքական  հարթակ եւ այնուհետեւ հեռանալ ասպարէզից: Քոփենհակընում շուրջ 100 առաջնորդ էր եկել` կաթուածահար անելով աւելի ցածր պատուիրակների աշխատանքը, ովքեր  արտաքին պայմանագրերի ստորագրման մասնագէտներ էին:

«Բոլոր բանակցողները պէտք է միաժամանակ դայակութիւն անէին նախարարներին եւ պետութեան ղեկավարներին, ժամանակ չունենալով կենտրոնանալ բանակցութիւնների վրայ», ասել էր Ճափոնի պատուիրակ Քունի Շիմատան  2009թ-ի հանդիպման մասին:

5. Մթնոլորտը նշանակութիւն ունի

Քոփենհակընում տրամաբանական անկանխատեսելիութիւնը թունաւորեց  բանակցութիւնների մթնոլորտը: Անվտանգութեան  ստուգումներն անցնելու համար գոյացել էին մեծ հերթեր` թողնելով բանակցութիւնների մասնակցիներին կանգնած մնալ ձեան ներքոյ: Ֆրանսացիները  հաշուարկել էին նոյնիսկ մանրուքները: Ի տարբերութիւն նախորդ հանդիպումների` սնունդն աւելի  բարձր մակարդակի էր,  խմորեղէնով եւ «Մութըն քարտէ» գինիով: Ամէնուրեք կային խմելու ջրով տարողութիւններ, զուգարաններն էլ մաքուր էին: Քաղաքային օթոպիւսներն աշխատում էին ժամացոյցի նման, եւ հասարակական փոխադրամիջոցները անվճար էին: Վերջին օրերին յոգնած պատուիրակներին տրամադրուեցին նաեւ ցերեկային անկողիններ, որպէսզի նրանք կարողանային հանգստանալ   ընդմիջումների ժամանակ:

6. Սովորում են նախկին մօտեցումներից

Ֆրանսան ունէր այն լաւագոյն մարտավարութիւնը, որն աշխատել էր նախորդ կլիմայական համաժողովների ժամանակ: Նրանք պատճէնել էին Մեքսիքայի Քանքունում 2010-ին կայացած համաժողովի  բանաձեւը, օգտագործելով զոյգ նախարարներ` զարգացող եւ զարգացած երկրներից, օգնելով միմեանց աշխատել բարդագոյն թեմաների շուրջ: Նրանք անցկացնում էին ազատ, ոչ պաշտօնական հանդիպումներ, որոնք բաց էին բոլոր  բանախօսների առաջ` դրանք անուանելով  «ինտապասներ», ինչպէս որ անուանում են Հարաւային Ափրիկէյի գիւղերում  տարեցների հաւաքները: Այս փորձը յաջողութեամբ  կիրառուել է 2011-ին Տուրպանում: Այդ մասին յիշեցրեց Քլաուտիա Սալերնոն` պատուիրակներից մէկը, ով  փլուզել էր քոփենհակընեան գործարքը:

ելաւ դիւանագիտութիւնը նախորդ քննադատութիւնները հաշուի առնելու մէջ է», ասաց Փոլ Պլետսոնը` Քլինթընի նախկին խորհրդականը:

7. Թափանցիկութիւնը կարեւոր է

Քոփենհակընում դանիական նախագահութիւնն ընտրել էր մի քանի երկրների, որոնք աշխատում էին համաձայնագրի վրայ: Այն երկրները, որոնք չէին մասնակցում բանակցութիւններին, վստահութիւն չունէին գործընթացի նկատմամբ` մեղադրելով հիւրերին «գաղտնի գրութիւն» պատրաստելու մէջ: Ֆրանսան զգուշաւոր էր` ընգրկելով  բոլորին. տրամաբանօրէն դժուար, սակայն քաղաքապէս անհրաժեշտ որոշում:

«Երբ մենք տեսնում էինք, որ նախագահութիւնը շեղւում է ճիշդ ուղուց, անմիջապէս արձագանքում էինք, եւ նրանք լսում էին մեզ եւ ուղղում ինչ պէտք է», պատմում է Սալերնոն Վենեզուելայից: Քոփենհակընում դանիական ջանքերը նա բնութագրեց որպէս  ՄԱԿ-ի կանոնադրութեան  եյեղաշրջման փորձէ:

8. Ներգրաւել առեւտուրը

Ընկերութիւններին առանձին փորթալ էր տրուել` գրանցելու արտանետումների կրճատման ուղղուած իրենց գործունէութիւնը, այսպիսով նրանց դարձնելով աւելի  աջակցող, քան Քոփենհակընում էին: Աւելի քան 2400 ընկերութիւններ եւ ներդրողներ արդէն իսկ գրանցուել էին:

Ի վերջոյ, դա նրանց գործն է` կրճատել շատ արտանետումներ եւ արհեստագիտական լուծումներ գտնել կլիմայական փոփոխութիւնների  համար: Այսպիսով, ընգրկելով արդիւնաբերութեան ներկայացուցիչների` համաձայնութեան հասնելը դարձաւ աւելի հաւանական եւ ցանկալի:

«Ֆայնէնշըլ Ռիվիու»

Թարգմ.` «ԱՆՊԻԹԻԿՈՆ»

 

Նախորդը

Տեսակէտ. Խելագար Պատմութիւն

Յաջորդը

Սլաքներ.- Իրական Աշխարհէն Խզուած Օպամա Մը…

RelatedPosts

Թիրանայի Մէջ Փաշինեան-Ալիեւ Հանդիպում
Հայկական

Թիրանայի Մէջ Փաշինեան-Ալիեւ Հանդիպում

Մայիս 17, 2025
Քալլաս. «Եւրոպական Միութիւնը Պաքուի  Եւ Երեւանի Միջեւ Խաղաղութեան Համաձայնութեան  Շուտափոյթ Ստորագրման Կը Սպասէ»
Հայկական

Քալլաս. «Եւրոպական Միութիւնը Պաքուի Եւ Երեւանի Միջեւ Խաղաղութեան Համաձայնութեան Շուտափոյթ Ստորագրման Կը Սպասէ»

Մայիս 17, 2025
Հաճիզատէ. «Հայաստանի Զինանշանը  Դրացիներուն Նկատմամբ Տարածքային  Պահանջներ Կ՛արտացոլէ»
Հայկական

Հաճիզատէ. «Հայաստանի Զինանշանը Դրացիներուն Նկատմամբ Տարածքային Պահանջներ Կ՛արտացոլէ»

Մայիս 17, 2025

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?