Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Եզիտիները Մերձաւոր Արեւելքի Ճգնաժամից Յետոյ. Արեւի Սպասմամբ

Յունուար 12, 2016
| Հայկական
0
Share on FacebookShare on Twitter

ԱԿԻԹ ՄԻՐԶՈՅԵՒ
«Analytical Center for Interethnic Cooperation and
Consultations» (ACICC) կազմակերպութեան գործադիր տնօրէն
Թիֆլիս

yezidi-1_011216

Տարբեր աղբիւրների համաձայն, տուեալ պահին աշխարհում կայ շուրջ մէկ միլիոն եզիտի: Ամենախոշոր սփիւռքն Իրաքում էր,  աւելի քան` 500 հազար հոգի: Ողջ պատմութեան ընթացքում այս ժողովուրդը կրօնական պատկանելութեան պատճառով հալածանքների է ենթարկւում: Օրինակ` Օսմանեան կայսրութիւնը տարբեր տուեալներով 72 անգամ իրականացրել է եզիտիների ջարդեր եւ ցեղասպանութիւն` ստիպելով նրանց մահմետականութիւն ընդունել: Կարելի է օրինակներ բերել նաեւ նորագոյն պատմութիւնից. 2007թ. օգոստոսի 14-ին Եզիտիստան կոչուող տարածքի Շանկալ եւ Սինճար գիւղերն ամբողջովին աւերուել են կրօնամոլ ծայրայեղականների կողմից:

Ի հեճուկս այս ամէնի` ողջ աշխարհով մէկ սփռուած այս ժողովրդին յաջողուել է պահպանել իր ինքնութիւնն ու մշակոյթը, իսկ եզիտիների գլխաւոր կրօնական խորհրդանիշն` արեւը, թէեւ պարբերաբար ամպերով էր ծածկւում, այնուամենայնիւ, մայր չի մտել…

Եւրոպական Ճգնաժամը

Իսլամական պետութիւնը Մերձաւոր Արեւելքում շարունակում է եղեռնագործութիւններ կատարել, մինչդեռ եւրոպական առաջնորդներն անգործութեան են մատնուած, իսկ Միացեալ Նահանգներն ու Ռուսաստանը Պաշշար Ասատի ճակատագիր են վճռում: Միաժամանակ, Եւրոպական Միութիւնն բախուել է Բ. Աշխարհամարտից յետոյ տեղահանուած անձանց հոսքերի հետ կապուած վատթարագոյն ճգնաժամի: Այսպէս, վերլուծաբանների կարծիքով, 2015թ. ընթացքում Եւրոմիութեան տարածք է մտել շուրջ 340 հազար ներգաղթեալ (իսկ ընդհանուր առմամբ, ոչ պաշտօնական տուեալներով,  փախստականների թիւն արդէն 15 միլիոնի է հասնում):

Ընդ որում, եւրոպական առաջնորդները միանգամայն անտարբեր էին դեռեւս անցած տարուայ ամռանը, երբ ԻՊ խմբաւորումները սկսել էին գրոհել Իրաքի հիւսիսարեւմտեան եւ Սիրիայի հիւսիսային շրջանների վրայ:

yezidi-2_011216

Ահաբեկիչների գործած գազանութիւնների` դաժանագոյն սպանութիւնների, բռնաբարութիւնների, կտտանքների եւ երեխաների առեւանգումների մասին շատ է խօսուել: Աղջիկներին ստրկութեան են վաճառում, իսկ տղաներից ապագայ ահաբեկիչներ պատրաստում… Ահաբեկիչների կողմից սպաննուել են հազարաւոր «անհաւատներ»` շիաներ, քրիստոնեաներ եւ եզիտիներ: Հարիւր հազարաւոր մարդիկ զրկուել են տներից եւ երկրից փախուստի դիմել:

Փախստականների հոսքերը շարունակում են աճել` արագօրէն գերազանցելով ԵՄ հաստատած չափաբաժինները… Ու թէեւ միլիոնաւոր մարդկանց տեղաւորելու խնդիրը Եւրոպայի համար արդէն իսկ առաջնային է դարձել, այլեւայլ տեղերում նոր-նոր սկսել են ձայներ հնչել, թէ, ի վերջոյ, արժէ զբաղուել այս խնդիրները յարուցող մեղաւորներով եւս:

Մէկ ամիս առաջ եզիտիները եւ իրաքեան սփիւռքի միւս ներկայացուցիչները Գերմանիայում եւ Ֆրանսայում` Հանովըրում եւ Փարիզում դուրս են եկել զանգուածային ցոյցերի: Ցուցարարները Եւրոմիութիւնից պահանջել են ծայրայեղականների դէմ վճռական գործողութիւններ ձեռնարկել` ահաբեկիչներին տարակարծիք մարդկանց ցեղասպանութիւնը կանխելու նպատակով:

«Մենք այստեղ ենք քաղաքական գործիչներին յստակ ուղերձ փոխանցելու համար. ժամանակն է գործել` հիւսիսային Իրաքում ոչ միայն եզիտիների, այլեւ քրիստոնեաների, արամէացիների, ասորիների եւ այլ դաւանանքների ու ահաբեկիչների մարդատեաց գաղափարները մերժող մարդկանց ցեղասպանութիւնը կանխելու համար: Քաղաքական գործիչները պարտաւոր են գործել», յայտարարել են ցուցարարները:

Ի դէպ, իրաքեան եզիտիներն օգնութեան կարիք ունէին շատ աւելի առաջ, քան այն պահը, երբ հարիւր հազարաւոր մարդիկ հեղեղեցին եւրոպական սահմանները:

Եզիտիները Վրաստանում

Մերձաւոր Արեւելքում ծաւալուած ողբերգութեանը մտահոգութեամբ հետեւում են նաեւ Վրաստանում, որտեղ ապրում են աւելի քան 40 հազար եզիտիներ: 2014թ. յուլիսից Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսում տեղի են ունենում Իրաքում եզիտիների ցեղասպանութեան դէմ խոշոր միջոցառումներ: Ընդ որում, դրանց մասնակցում են ոչ միայն տեղի եզիտի համայնքի, այլեւ այլ ազգային եւ կրօնական խմբերի ներկայացուցիչները: Միջոցառումների ժամանակ պարբերաբար հնչում են Մերձաւոր Արեւելքում ցեղասպանութիւնը դադարեցնելու կոչեր` ուղղուած միջազգային հանրութեանը:

Դեռեւս օգոստոսին տեղի ՄԱԿ-ի ներկայացուցչութեանը յանձնուել է կազմակերպութեան ընդհանուր քարտուղարին հասցէագրուած նամակ` Իրաքում ողբերգական իրադարձութիւններին արձագանգելու պահանջով:

Հարկ է նշել, որ դա այն բացառիկ դէպքերից էր, երբ եւրոպական երկրների բոլոր առաջնորդները բարձրաձայն ու միանշանակ խօսեցին եզիտիների ցեղասպանութեան մասին:

yezidi-4_011216

Ինչ վերաբերում է Վրաստանի եզիտիական համայնքին, ապա այն չբաւարարուեց խօսքերով` Վրաստանը եզիտի առաջին փախստականներին ընդունեց արդէն օգոստոսի 10-ին:

Կառավարութիւնը նոյնպէս անուշադրութեան չմատնեց փախստականներին. տուեց ապաստան փնտռող մարդկանց կարգավիճակ եւ համապատասխան ֆինանսական օգնութիւն: Ինչպէս իրենք` շահառուներն են նշում` խօսքը ոչ մեծ գումարի մասին է, որը հազիւ է հերիքում սնուելու համար, բայց նրանց համար գնահատելի է վերաբերմունքն ինքնին:

Ինչ վերաբերում է հիմնական ծախսերին (բնակութիւն, սնունդ, հագուստ), ապա դրանք իր վրայ է վերցրել Վրաստանի եզիտիական համայնքը` Ռուսաստանի իրենց բարերարների ֆինանսական օժանդակութեամբ:

Վրաստանում ծնուած եւ ներկայումս Ռուսաստանում ապրող գործարարներ Զեպլիխան Մուցոյեւն ու Ամիրխան Մորին 120 հազար ամ. տոլար են յատկացրել Վրաստանում Եզիտիների տանը: Եւս 10 հազար ամ. տոլարով օգնել է «Բաց հասարակութիւն – Վրաստան» հիմնադրամը:

Ներկայումս Վրաստանում ապրում է Իրաքից տեղահանուած 47 փախստական: Չնայած պետութեան եւ մասնաւոր անձանց օգնութեանը` նրանք որոշակի դժուարութիւնների են հանդիպում: Մասնաւորապէս նկատի ունենք լեզուական խնդիրը, ինչպէս նաեւ դրան առնչուող այլ խնդիրներ` մանկապարտէզի ու դպրոցի խնդիրը… Միւս կողմից էլ` այս մարդիկ մտադիր չեն երկար մնալ այստեղ: Նրանք իրենց ապագան կապում են Եւրոպայի հետ: Նրանք այնտեղ են ձգտում:

Եւրոպական Տարաձայնութիւններ

yezidi-3_011216

Եւրոպական առաջնորդներն արդէն սկսում են որոշակիօրէն մտահոգուել… Սեպտեմբերի 14-ին տեղի է ունեցել ԵՄ արտաքին գործերի նախարարների հանդիպումը, որում քննարկուել են փախստականների ներհոսքի հետ կապուած խնդիրները, թէեւ յստակ լուծումներ չեն առաջարկուել: 125 հազար փախստականի ապագան դեռ հարցականի տակ է: Որոշում է ընդունուել միայն ներգաղթեալների մի մասի տեղաւորման շուրջ: Սլովաքիան, Չեխիան, Հունգարիան եւ Լեհաստանը յայտարարել են, որ հետեւողականօրէն դիմադրելու են պետութիւնների միջեւ փախստականներին պարտադրաբար բաշխելու մեքանիզմների հաստատմանը:

ՄԱԿ-ի փախստականների գործերով գլխաւոր յանձնակատարի վարչութիւնը հիասթափուած է պրիւքսէլեան հանդիպման այսպիսի ելքով. «ՄԱԿ ՓԳԳՀՎ-ն խորապէս հիասթափուած է, որ  թէեւ անդամ-երկրների մեծամասնութիւնը համաձայն էր 120 հազար մարդ ներառող աւելի լայն փոխադրմանը, վերջնական համաձայնութեանը հնարաւոր չի եղել հասնել», յայտարարել է ՄԱԿ ՓԳԳՀՎ պաշտօնական ներկայացուցիչ Մելիսա Ֆլեմինկը:

Ընդ որում, նա նշել է, որ Սիրիային յարակից երկրներից փախստականներին աջակցութիւն ցուցաբերելու ծրագիրը ֆինանսաւորուել է ընդամէնը 37 առ հարիւրով: Միաժամանակ, ՄԱԿ-ի ՓԳԳՀՎ-ն «Ոգեւորուած է մի շարք երկրների մասնակցութեան չափն աւելացնելու վերաբերեալ խոստումներով», նշել է պաշտօնական ներկայացուցիչը:

Խոստումների վերաբերեալ խօսելիս նշենք, որ բոլորովին վերջերս Անկելա Մերքելը հրապարակաւ յայտարարել է, որ Գերմանիան ի վիճակի է ընդունել մօտ մէկ միլիոն փախստական:

Թէ որքանով է այս խոստումը մօտ իրականութեանը` ցոյց կը տայ ժամանակը:

Այսուհանդերձ, փորձագէտները նշում են, որ ի հեճուկս եւրոպացիների մէջ առկայ տարակարծութեան` Մերձաւոր Արեւելքում ահագնացած ողբերգութիւնը կարող է ողջ եզիտի ժողովրդի պատմութեան մէջ շրջադարձային նշանակութիւն ունենալ: Որոշ իմաստով փակ ազգային խումբ հանդիսացող եզիտիները երկար տարիներ դուրս էին միջազգային հանրութեան ուշադրութիւնից: Իսկ այժմ Իրաքում եւ Սիրիայում արիւնալի իրադարձութիւնների բերմամբ նրանց մասին սկսել է խօսել ողջ աշխարհը: Բոլորը, թէեւ առայժմ միայն խօսքերով, նշում են, որ անհրաժեշտ է աջակցութիւն ցուցաբերել սեփական մշակոյթն ու կրօնը պահպանելու համար այսչափ տառապանքներ կրած ժողովրդին:

Ո՞վ գիտի, թերեւս շուտով ամպերը կը ցրուեն, իսկ եզիտիների արեւը կը փայլի աւելի քան երբեւէ վառ:

 

 

 

 

Նախորդը

Կրթական Հոգեր. Շուկայի Չվերածենք Կրթական Մեր Կեանքը

Յաջորդը

Մի Ժամանակ Իզմիթում (Նիկոմեդիա) Հայեր Կային

RelatedPosts

«Եւրոպական Միութիւնը Հայաստանը Կը Դիտարկէ  Իբրեւ Վստահելի Եւ Արժանահաւատ Գործընկեր»  Կ՛ըսէ Եւրոպական Յանձնաժողովի Ներկայացուցիչը
Հայկական

«Եւրոպական Միութիւնը Հայաստանը Կը Դիտարկէ Իբրեւ Վստահելի Եւ Արժանահաւատ Գործընկեր» Կ՛ըսէ Եւրոպական Յանձնաժողովի Ներկայացուցիչը

Մայիս 14, 2025
Լանտաու. «Ամերիկեան Վարչակազմի Նպատակն Է Ազրպէյճանի Եւ Հայաստանի Միջեւ Խաղաղութեան Հետամուտ Ըլլալ»
Հայկական

Լանտաու. «Ամերիկեան Վարչակազմի Նպատակն Է Ազրպէյճանի Եւ Հայաստանի Միջեւ Խաղաղութեան Հետամուտ Ըլլալ»

Մայիս 13, 2025
«Շուշի. Վերադարձ Լինելու Է» Խորագիրով  Ձեռնարկ` Նուիրուած Շուշիի Ազատագրութեան Օրուան
Գլխաւոր լուրեր

«Շուշի. Վերադարձ Լինելու Է» Խորագիրով Ձեռնարկ` Նուիրուած Շուշիի Ազատագրութեան Օրուան

Մայիս 10, 2025

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?