ԺԱՔ ՅԱԿՈԲԵԱՆ
Վերջին շաբթուան ընթացքին քանի մը անգամ մամուլով անդրադարձանք Լիբանանի աղբահանութեան տագնապին եւ կը գնահատենք այս իմաստով Պուրճ Համուտի քաղաքապետութեան ճիգերը իր սահմանափակ կարողութիւններով հանդերձ շրջանին մէջ այս տագնապը թեթեւցնելու իմաստով:
Արդէն սկիզբէն ալ ամբողջ հարցը հոն էր, որ այս մարզին կառավարումը 1990-ականներէն ետք յանձնուած էր սեփական ընկերութեան մը` «Սուքլին»-ին, որ իր կարգին այդքան ալ չփայլեցաւ իր գործունէութեան թափանցիկութեամբ եւ յատկանշուեցաւ չարաշահումներով, մինչդեռ լիբանանեան պետութիւնը օրէնք ունի աղբահանութեան մարզը վստահելու քաղաքապետութիւններուն:
Հիմա որ Պէյրութի եւ Լեռնալիբանանի մէջ աղբերու կուտակումներ կը տեսնուին, ասիկա խթան է, որ քաղաքապետութիւնները իրենք նախաձեռնողները ըլլան եւ օրինակ վերցնելով Պուրճ Համուտի քաղաքապետութեան փորձեն, իրենք այս աշխատանքը կատարեն` նաեւ անձնական ընկերութեան չարաշահումներէն վերջնականապէս ձերբազատելու հեռանկարով:
Անշուշտ աղբահանութեան հարցին կողքին կայ նաեւ յետոյ այդ աղբերէն ձերբազատելու հարցը: Փորձը ցոյց տուաւ, որ աղբանոցները կամ այդ աղբերը այրելը լուծում չէ, լուծումը կը կայանայ շատ մեծ չափով վերամշակումին մէջ, եւ վերամշակումին համար նախ զտումը պէտք է ըլլայ աղբիւրէն` տունէն, ապակեայ շիշերը, թիթեղները, թուղթերը, խաւաքարտերը եւ օրկանական աղբերը առանձին-առանձին զտելու առումով:
Կասկած չկայ, որ այս իմաստով մեծ դեր ունի կատարելիք նաեւ դաստիարակչութիւնը` ժողովրդային մակարդակի վրայ: Շաբաթ օր Ռիատ Սոլհ հրապարակին վրայ տեղի ունեցած ցոյցին ընթացքին լիբանանցի յայտնի բնապահպան գործիչ Փոլ Ապի Ռաշետ գիտականօրէն բացատրեց վերամշակումի անհրաժեշտութիւնը:
Եւ ամէն մէկ շրջան իր առանձին գործարանը պէտք է ունենայ այդ զտուած աղբը վերամշակելու իմաստով: Պէտք է այս իմաստով ճնշում բանեցնել իւրաքանչիւր քաղաքապետութեան վրայ` վերամշակման առումով եւ աղբերէն տեղւոյն վրայ ձերբազատելու իմաստով: Բայց կը շեշտենք, թէ որքան անհրաժեշտ պիտի ըլլար վարչական լայն ապակեդրոնացումը կիրարկելը` այս բոլոր հարցերուն շրջաններուն մէջ լուծում գտնելու համար: Եթէ Լիբանանի քաղաքական տագնապը լուծուի եւ կարելի ըլլայ նախ նախագահական եւ յետոյ խորհրդարանական սպասուած ընտրութիւնները կատարել, կը կարծենք, որ յաջորդ կարեւորագոյն հարցը արդէն իսկ պատրաստ վարչական ապակեդրոնացումի օրէնքը քննարկելն ու գործադրելը պէտք է ըլլայ:
