Համազգայինի ուսանողական 21-րդ հաւաքը` Ֆորումը, շաբաթ, 11 յուլիս 2015-ի առաւօտեան սկսաւ Երեւանի մէջ` համախմբելով 35 երիտասարդներ` Հայաստանէն, Արցախէն, Վրաստանէն, Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններէն, Սուրիայէն, Լիբանանէն, Ֆրանսայէն, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներէն, Քանատայէն եւ Աւստրալիայէն:
Բացումը կատարուեցաւ «Եւրոպա» պանդոկին մէջ. մասնակցողներու կողքին ներկայ էին նաեւ Համազգայինի Հիմնարկի նախագահ Լիլիթ Գալստեան, Համազգայինի Կեդրոնական վարչութենէն Սպարտակ Ղարաբաղցեան եւ Թամար Հաշօղլեան, դոկտ. Հրանդ Մարգարեան եւ Կարօ Յովհաննէսեան: Բարի գալուստի խօսքով հանդէս եկաւ Լիլիթ Գալստեան, ապա հերթականութեամբ իրենց սրտի խօսքը փոխանցեցին Սպարտակ Ղարաբաղցեանն ու դոկտ. Հրանդ Մարգարեանը, ինչպէս նաեւ` Ֆորումի ընթացիկ տարուան վարիչներ Արա Բարսեղեան եւ Թամար Տօնապետեան:
Ճաշի սպասարկութենէն ետք, «Սփիւռքի պատմութիւնը» խորագիրով դասախօսութիւն ներկայացուց Կարօ Յովհաննէսեան, որ ամփոփ ձեւով անդրադարձաւ սփիւռքի պատմութեան` առիթ տալով հարցումներու եւ զրոյցի: Դասախօսութենէն ետք ֆորումականները ուղղուեցան դէպի Հայաստանի Պատմութեան թանգարան, ուր առիթ ունեցան ամփոփ տեղեկութիւններ ստանալու Հայաստանի մէջ յայտնաբերուած հնագոյն իրերուն մասին. հետաքրքրական էր մանաւանդ տեսնել վերջերս Արենիի մէջ յայտնաբերուած հնագոյն կօշիկը, նաեւ` պատմական արժէք ներկայացնող շատ մը այլ իրեր:
Շարունակելով` երիտասարդները ուղղուեցան դէպի Սասունցի Դաւիթի արձանը, ապա` Մայր Հայաստանի յուշահամալիրը, ուր կը գտնուի Մայր Հայաստան արձանը:
Գիշերը ընկերային ջերմ ու խանդավառ մթնոլորտ մը ստեղծուեցաւ բարի գալուստի ընթրիքի սեղաններուն շուրջ. կենացներուն յաջորդեցին պարն ու երգը, որոնց մասնակցեցան բոլորը` առաջին օրէն իսկ շնորհներ բացայայտելով:
Համազգայինի ուսանողական հաւաքի երկրորդ օրուան թեման հայ ճարտարապետութիւնն էր: Օրուան ընթացքին մասնակցողներուն ընկերակցեցաւ հայ ճարտարապետութեան հանրայայտ մասնագէտներէն Սամուէլ Կարապետեանը: Սաղմոսավանքի շուրջ Կարապետեան բացատրութիւններ տուաւ տարածաշրջանին մասին, ինչպէս նաեւ Սաղմոսավանքը իբրեւ օրինակ բերելով` հայ ճարտարապետութեան զանազան ժամանակաշրջաններուն, խաչքարերուն եւ արձանագրութիւններուն մասին: Ապա դէպի Արագած պտոյտը մասնակցողներուն առջեւ պարզեց հայկական լեռնաշխարհի գեղեցկութիւնը. Արագած լերան լանջին, Քարէի լիճին շուրջ բնութեան մէջ ճաշելէ ետք, ֆորումականները ուղղուեցան դէպի Ամբերդ: Միջնաբերդին շուրջ Սամուէլ Կարապետեան բացատրութիւններ փոխանցեց Ամբերդի կառուցման եւ տարածքին մէջ գտնուող եկեղեցիին մասին` ակնարկելով գաւիթի իւրայատկութեան:
Վերադարձին, Երեւանի հրապարակին շուրջ, ֆորումականները նշեցին Վարդավառը` մասնակցելով օրուան յատուկ ջրախաղերուն, ապա ընկերային մթնոլորտը շարունակուեցաւ մինչեւ ուշ գիշեր:
Երրորդ օրը ֆորումականները ուղղուեցան դէպի Հայաստանի ամէնէն գեղեցիկ վայրերէն մէկը` Դիլիջան, ուրկէ իրենց ճամբան շարունակեցին դէպի Հաղարծին, որուն հոգեւոր հովիւը` հայր Սամուէլ, հակիրճ բացատրական մը տուաւ շուրջի եկեղեցիներուն մասին: Ներկաները հետաքրքրութեամբ ունկնդրեցին բացատրութիւնները. այլ պատմական արժէք ներկայացնող կոթողներու կողքին, հոն կը գտնուին նաեւ Գագիկ եւ Սմբատ Բագրատունիներու դամբարանները, «Խորհուրդ խորին» շարականի հեղինակ Խաչատուր Տարօնեցիի դամբարանը եւ Ս. Աստուածածին եկեղիցին, ուր հեղինակը գրեց այդ շարականը: Ապա երիտասարդները բարձրացան դէպի Սեւանի կղզիի Սուրբ Կարապետ վանքը, ապա ուղղուեցան լողափ: Երեկոն շարունակուեցաւ Երեւանի մէջ:
Չորրորդ օրուան առաջին հանգրուանը եղաւ «Չարենցի կամար»-ը. Արարատը թաքուն դիտեց բոլորը, իսկ ֆորումականները, Չարենցի տողերէն ներշնչուած, ասմունքեցին «Ես իմ անուշ Հայաստանի»-ն: Ագաբելլա քառեակի մը ներկայութենէն օգտուելով, Կոմիտասէն ու Սայաթ Նովայէն երգեր ունկնդրելէ ետք, քառեակն ու ֆորումականները միասնաբար երգեցին «Գովք Հայաստանի»-ն (Ես իմ անուշ Հայաստանի):
Շարունակելով դէպի Գառնի, ու ճանապարհին Գառնիի մասին հակիրճ բացատրականներէ ետք, ֆորումականները առիթ ունեցան վայելելու Գառնիի տաճարի համալիրը, որմէ ետք հասան Գեղարդ: Գեղարդի մէջ տեղւոյն տուտուկահարներն ու տհոլ նուագողը հնչեցուցին Սասնայ եարխուշտան, ու ծայր առաւ պարը: Ապա ֆորումականները առիթը ունեցան ունկնդրելու Գեղարդավանքի համալիրին պատմականը, տեսնելու այն խուցը, ուր մեր պատմութեան համաձայն, Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ ճգնած է ամիսներով: Առաջնորդող հոգեւորականին աղօթքներէն ու օրհնութիւններէն ետք, խումբ մը երիտասարդներ, ներշնչուած մթնոլորտէն, հոգեւորականին մեկնումէն ետք, ինքնաբուխ կերպով երգեցին «Տէր ողորմեա»-ն:
Երեւան վերադառնալէ ետք Կարօ Յովհաննէսեան վարեց հետաքրքրական զրոյց մը` «Ո՞վ է հայը» թեմայով. ուշագրաւ էր լսել զանազան ու երբեմն իրարու հակազդող կարծիքները այս նիւթին շուրջ. բարդ հարցում մը, որ մաս կը կազմէ մեր բարդ իրականութեան:
Զրոյցին յաջորդեց այցելութիւն` Ջիւանիի անուան երաժշտանոցը, ուր խումբը լրիւ մէկ ժամ առիթ ունեցաւ լսելու աշուղական արուեստի մասնագէտ, Հայաստանի վաստակաւոր արուեստագէտի կոչումին արժանացած Թովմաս Պօղոսեանի բացատրութիւններն ու «Սայաթ Նովա» աշուղական խումբին հրաշալի մեկնաբանութիւնները:
Այս տարի երեք տարբեր աշխատանոցներ մաս կը կազմեն հաւաքին. լուսանկարչական-ֆիլմ, լրատուի պատրաստութիւն, պարարուեստ: Նախընտրութիւններու համաձայն, խումբերը իրենց աշխատանքային ծրագիրներուն լծուեցան:
