Պռաւօ Եւ Շնորհակալութիւն

ՄԻՀՐԱՆ ՔԻՒՐՏՕՂԼԵԱՆ

Աննշան կատարումներն իսկ գովասանքով շողոքորթելու մէջ եղած ենք այնքան շռայլ, որ մարդ կը շուարի` երգարուեստի կատարեալ  մատուցում մը նկարագրելու համար ի՜նչ բառեր գործածէ, ինչպէ՞ս ներկայացնէ, որ չշփոթուի աժանօրէն բաշխուած գովասանական հասարակ արտայայտութիւններու հետ:

Ահա այդ շուար վիճակին մատնուած եմ այս պահուս, համակարգիչիս առջեւ: Բայց կ՛ուզեմ   քանի մը տողով անպայման տպաւորութիւնս փոխանցել եւ անդրադառնալ Նունէ Եսայեանի երգարուեստի  տաղանդին եւ անոր իւրայատուկ մեկնաբանութեան մասին, որուն շնորհիւ ինծի պէս բազմահարիւր հայեր ունեցան հայերգի եզակի վայելքը,  երգերու ընդմէջէն վերյիշեցին  հայրենական պատկերներ եւ Նունէի անզուգական ձայնին ստեղծած ալիքներուն վրայ  ապրեցան խռովքը` մերթ ընդ մերթ սիրոյ, հայրենասիրութեան, յաղթանակի հպարտութեան, յուսավառ ապագայի: Կարճ` Նունէ Եսայեանի կատարումով ազգային նոր ներարկումով գօտեպնդուեցանք ներկաներս  եւ  հայ երգի կախարդանքն ու փառքը վեհապետեցին հոն, «Տորա Սթրաթու» ամփիթատրոնին մէջ, երկուշաբթի, 15 յունիսի երեկոյեան:

Զեղումներս  զսպել փորձելով` պարզապէս կ՛արձանագրեմ  որ`

1. Առաջին անգամն ըլլալով վկայ դարձանք երգչուհիի մը, որ 90 վայրկեան անընդմէջ, առանց դադարի, շուրջ 25 երգեր մեկնաբանէ, առանց որ ձայնին թարմութիւնն ու կենդանութիւնը եւ երգարուեստին ներգործութիւնը նուազագոյն ընկրկումն ունենան: Ընդհակառա՛կն, յաջորդ երգը կը գերազանցէր նախորդը` գերազանց դարձնելով միաժամանակ ունկնդիրներուս խանդավառութիւնն ու հիացմունքի բացագանչութիւնները: Այն աստիճան, որ աւարտին, ոմանց մօտ անտեղի կասկած  արթնցաւ, թէ նուագին պէս երգե՞րն ալ փլէյ պեք էին արդեօք:

2. Երգացանկը կը ներկայացնէր կոմիտասեան ու տոհմիկ, սիրային ու պարային, Սայաթ Նովայի, հայրենասիրական ու մարտական երգերէն հատընտիրներ: Իրարմէ տարբեր շեշտ ու ալիք եւ զգացմունք պարունակող երգերուն մէկէն միւսին անցումը վարպետօրէն կը կատարուէր հեշտ ու բնական եւ այնպիսի ներազդող մեկնաբանութեամբ, որ նոյնպէս հեշտ ու բնական կը դարձնէր մէկը միւսէն տարբեր խռովքներու փոխանցումը` ունկնդիրներուս:

3. Զանազան առիթներով մեր լսածը այդ երեկոյ կենդանի փաստով հաստատուեցաւ, որ Նունէ Եսայեան հայ երգի գերազանց, իսկ Սայաթ Նովայի անմրցելի մեկնաբան երգչուհին է:

4. Այն իրողութիւնը, որ իւրաքանչիւր երգի մենակատարութիւնը կ՛աւարտէր ներկաներու գոհունակ բացագանչութիւններով ու «պռաւօ»-ներով եւ նորը կը դիմաւորուէր խանդավառ ծափողջոյններով, կը հաստատէ արդէն վերի նշումներուն իրաւութիւնը: Ուրեմն, կրկին  բացագանչենք. պռաւօ՜…

Պռաւօ նաեւ Համազգայինի պարախումբին, որ երկու-երեք օրերու մէջ կրցաւ ընտելանալ նուագներուն եւ անոնց  կշռոյթին համեմատ` յաջողեցաւ պարային շարժումներով  երգերուն   ընկերակցիլ:

«Կա՛նք, Պիտի Լինե՛նք Ու Դեռ Շատանա՛նք»:

Ցեղասպանութեան 100-ամեակի ձեռնարկներու շրջագծին մէջն է ահա, որ տաղանդաւոր երգչուհին դիմած է Հայաստանի  սփիւռքի նախարարութեան եւ ապահովելէ ետք անոր հովանաւորութիւնը, այս կարգախօսով նախաձեռնած է  կարգ մը գաղութներ շրջապտոյտի` տեղի հայերը մեր երգերու թովչանքով պարուրելու եւ կարգախօսին արձագանգովը  յուզելու-հոգեպնդելու համար. Կիպրոս, Աթէնք, Վիեննա եւ գերմանական կարգ մը քաղաքներ: Գաղութներ, որոնք փոքրաթիւ ըլլալնուն կամ  տնտեսական շատ լուրջ դժուարութիւններ դիմագրաւելնուն` ի վիճակի չեն սեփական միջոցներով հիւրընկալելու-կազմակերպելու համերգային նման  երեկոյ:

Կ՛արժէ ըսել նաեւ, որ  երգչուհին միեւնոյն լոզունգով պատրաստած է նորագոյն cd եւ dvd, որոնց  վաճառքէն գոյացած գումարը  որոշած է  տրամադրել սուրիահայութեան օժանդակութեան  ֆոնտին:

Շնորհակալութի՛ւն Նունէ Եսայեանին` համերգային շրջապտոյտը նախաձեռնելու-իրագործելու  իր սքանչելի գաղափարին համար,

Շնորհակալութի՛ւն Հայաստանի սփիւռքի նախարարութեան, որ հովանաւորելով շրջապտոյտը եւ նուիրատուներ ապահովելով` մեզի ընծայեց եզակի երեկոյի մը հոգեթով վայելքը:

Վարձքը կատար երգչուհիի գործակիցներուն եւ վարագոյրի առջեւ թէ ետեւ աշխատող Համազգայինի անդամ-անդամուհիներուն:

Մարգարէական վճիռի ուժ ունի իմաստունին խօսքը, թէ` «Ով  երգ  չունի,  պիտի  մեռնի…»:

Այդ երեկոյ Նունէ  Եսայեանի անզուգական ձայնով հայ երգը իր փայլքովն  ու փառքով կենդանացաւ ու արձագանգեց ներկաներու հոգիներուն մէջ:

Այո՛.

Կա՛նք, քանի որ երգ ունինք,

Պիտի լինե՛նք, քանի որ պիտի շարունակենք երգել,

Ու դեռ շատանա՛նք, քանի որ մենք երգերով  կը սնանինք…

Յաւերժութեան ուղին ցոյց կու տայ Սիամանթոյին արձակած կանչը. «Ես երգելով կ՛ուզեմ մեռնիլ»:

Երգիչները կը փոխուին, երգը  կը  մնայ…

Ափսո՜ս,  բացակաները զրկուեցան: Եւ քիչ չէին բացակաները:

Աթէնք, 17 յունիս 2015