Ապրիլ 24-ին, փարիզեան յայտագիրը սկսաւ, ինչպէս միշտ, Սուրբ Յովհաննէս-Մկրտիչ մայր եկեղեցւոյ մէջ ժամը 3:00-ին տեղի ունեցած յատուկ արարողութեամբ: Ֆրանսայի թեմի առաջնորդ` Վահան եպս. Յովհաննէսեան «Հրաշափառ»-ով մուտք գործեց եկեղեցի, որ կանուխէն լեցուած էր 100-րդ տարելիցի այս պատարագին ներկայ ըլլալու ցանկութիւն ունեցող հաւատացեալներով: Ներկայ էին նաեւ քոյր եկեղեցիներու առաջնորդներ, պաշտօնական անձնաւորութիւններ եւ ՀՀ դեսպանը:
Աննախադէպ Ցոյց
Ապա, ժամը 6.30-ին, հայութիւնը սկսաւ համախմբուիլ Քանատայի հրապարակին վրայ գտնուող Կոմիտասի արձանին շուրջ: Ժողովուրդը վայրկեան առ վայրկեան կը ստուարանար հասնելու համար աննախադէպ թիւի մը. ամէն կողմ ամբողջութեամբ սեւ էր հարիւրամեակին առթիւ իրենց յարգանքի տուրքը մատուցելու, «Կը յիշենք եւ կը պահանջենք» ըսելու եկած հայորդիներով:
Հոն ժամանեց նաեւ Ֆրանսայի վարչապետ Մանուէլ Վալս, որ Կոմիտասի արձանին առջեւ ծաղկեպսակ զետեղելէ ետք իր ունեցած ելոյթին մէջ ըսաւ: «Առաջին պատասխանատուութիւնը առերեսուիլն է այս ոճիրին հետ: Այո, ցեղասպանութիւն էր»: Վարչապետը ինք իսկ պատմական որակելով պահը, համախմբուած 15- 20 հազար հայերուն, որոնք կը պարզէին հայկական եւ ֆրանսական եռագոյնները, ինչպէս նաեւ` «Յիշողութիւն, արդարութիւն եւ հատուցում» արձանագրութիւնը կրող ցուցանակներ, ըսաւ, թէ Ֆրանսան միշտ կողքին է զոհերուն:
Մ. Վալս իր խօսքին մէջ անդրադարձաւ նաեւ Միջին Արեւելքի քրիստոնեաներուն: «Այսօր նաեւ Միջին Արեւելքի քրիստոնեաները զոհեր են», նշեց ան, կոչ ընելով նաեւ ծայր աստիճան զգօն գտնուելու, ինչ կը վերաբերի սուրիահայութեան իրավիճակին: «Անգամ մը եւս հայերը կը հալածուին, պարզապէս որովհետեւ հայ են: Յանցանք պիտի ըլլար աչք փակել անոնց կացութեան դիմաց», ըսաւ Ֆրանսայի կառավարութեան պետը:
Ներկայ էին նաեւ Փարիզի քաղաքապետը` Անն Հիտալկօ, որ նոյնպէս խօսք առաւ, ինչպէս նաեւ` CCAF-ի համանախագահները` Արա Թորանեան եւ Մուրատ Փափազեան:
Ելոյթներէն ետք, բազմութիւնը, որուն թիւը իսկապէս դժուար է գնահատել (15-40 հազար` ըստ ոմանց) շարքերուն գլուխը ունենալով ՀՄԸՄ-ի սկաուտները` շարժեցաւ դէպի Անգարա հրապարակ` թրքական դեսպանատուն: Ծածանող հայկական անհամար եռագոյնները գրեթէ կը ծածկէին երթին մասնակիցները, որոնք կը վանկարկէին ճանաչման, արդարութեան եւ հատուցման պահանջատիրական լոզունգներ: Ոստիկանութիւնը ապահովութեան լայն միջոցներու դիմած էր, ցուցարարներուն համար երթեւեկը փակած էր երթի ուղեգիծին վրայ գտնուող Սենի մայրուղիին երկու ուղղութիւններուն ալ:
Նոյն իրիկունը Էյֆելեան աշտարակին լոյսերը բացառապէս մարեցան` ի նշան զօրակցութեան Հարիւրամեակի այս ոգեկոչումին:Կիրակի, ապրիլ 26-ին, Փարիզի Նոթր-Տամ մայր տաճարին մէջ կը մատուցուէր հարիւրամեակի ոգեկոչման յատուկ պատարագ` ձեռամբ Ֆրանսայի հայ կաթողիկէներու առաջնորդ Յովհաննէս եպս. Թէյրուզեանի եւ ներկայութեամբ Փարիզի արքեպիսկոպոս կարտինալ Անտրէ Վենթրուայի:
