Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին օրը` 24 ապրիլին, կանուխ առաւօտէն հազարաւոր արցախցիներ քալեցին դէպի Ստեփանակերտի յուշահամալիր` իրենց յարգանքի տուրքը մատուցելու 100 տարի առաջ թրքական եաթաղանին զոհ գացած անմեղ զոհերու յիշատակին: «Արցախփրես» կը տեղեկացնէ, որ առաւօտեան յուշահամալիր այցելեցին նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի նախագահ Բակօ Սահակեան, Ազգային ժողովի նախագահ Աշոտ Ղուլեան, վարչապետ Արա Յարութիւնեան, պետական այրեր եւ հիւրեր, որոնք ծաղիկներ եւ ծաղկեպսակներ զետեղեցին Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած նորակառոյց զանգակատուն-յուշակոթողին առջեւ, ուր աւելի ուշ Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգեւ արք. Մարտիրոսեանի հանդիսապետութեամբ տեղի ունեցաւ ոգեկոչման եւ հոգեհանգստեան արարողութիւն:
Զանգակատուն-յուշակոթողին մէջ ամփոփուած են նաեւ սուրբ նահատակներուն մասունքները:
Մարտակերտի Սուրբ Կարապետ եկեղեցւոյ հոգեւոր հայր Բարսեղ քհնյ. Անդրեան մատուցեց հոգեհանգստեան արարողակարգ, որմէ ետք ներկաները ծաղիկներ զետեղեցին Ցեղասպանութեան նահատակներու յիշատակին: Անկէ ետք Մարտակերտի մշակոյթի եւ երիտասարդութեան կեդրոնին մէջ հնչեցին ելոյթներ` նուիրուած Մեծ եղեռնի 100-րդ տարելիցին:
Խօսք առին շրջանի վարչակազմի աշխատակազմի մշակոյթի եւ երիտասարդութեան հարցերու բաժինի վարիչ Հենրի Մանութեան եւ զինուոր հոգեւորական Գոռ Գիուրճեան: Խօսքերէն ետք ցուցադրուեցաւ «Արամ» ֆիլմը:
Ձեռնարկին ներկայ էին Մարտակերտի վարչակազմի ղեկավար Վլադիկ Խաչատրեան, զօրամիաւորման հրամանատար, զօրավար-հազարապետ Միքայէլ Արզումանեան, քաղաքային համայնքի ղեկավար Միշա Գիուրճեան, հիմնարկ-ձեռնարկութիւններու ղեկավարներ, աշակերտներ եւ ուսուցիչներ:
Ղարաբաղցի երիտասարդներու խումբ մը 10 օրուան երթով Ստեփանակերտէն հասաւ Երեւան` յարգանքի տուրք մատուցելու Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին:
«Մենք Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան բնակիչ ենք: Ղարաբաղէն Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիր եկանք քալելով: Մենք որոշեցինք քալել եւ զգալ այն ֆիզիքական ցաւը, զոր զգացած են 1,5 միլիոն հայերը` տեղահանուեցան իրենց բնօրաններէն: Չեմ կրնար նկարագրել, թէ հոգեկան ինչ զգացողութիւններ ապրած ենք», «Նիուզ.էյ.էմ»-ի թղթակիցին յայտնեց «Հայ բարեկամներու միաւորում»-ի նախագահ Սերգէյ Եփրեմեան:
Ըստ անոր, իրենք երթը սկսած են Մարտակերտի Չափար գիւղէն, անցած են 450 քմ ճամբայ` Չափար-Ստեփանակերտ-Լաչին-Գորիս-Էջմիածին-Երեւան ուղղութեամբ:
«Մեր ճանապարհը տեւեց տասը օր: Առաջին կանգառը եղաւ Էջմիածինը: Հասանք 23 ապրիլին, մասնակցեցանք Սրբադասման արարողութեան եւ ճամբան շարունակեցինք մինչեւ Ծիծեռնակաբերդ: Շատ դժուարութիւններ կային, մենք մեր մարմնին վրայ զգացինք, թէ ինչ դժուարութիւններ տեսած են մեր նախահայրերը տեղահանման ժամանակ: Բայց բոլորս ողջ եւ առողջ հասանք: Յոգնեցանք, բայց ատիկա չարգիլեց մեր նպատակին հասնիլը», ըսաւ ան:
24 ապրիլի երեկոյեան Ստեփանակերտի Ս. Յակոբ եկեղեցւոյ բակէն ընթացք առած է Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին նուիրուած աւանդական ջահերթ` կազմակերպութեամբ ՀՅԴ Արցախի երիտասարդական թեւին:
Ջահերթին մասնակիցները «Ոչ ցեղասպանութեան», «Պահանջատէր ենք», «Հատուցում» բացագանչութիւններով ուղղուեցան Ստեփանակերտի քաղաքային յուշահամալիր: Ճամբուն վրայ ջահերթի մասնակիցները այրեցին Թուրքիոյ եւ Ազրպէյճանի դրօշակները: Շրջանի բնակիչները իրենց պատուհաններուն ետին մոմեր վառած էին` յարգելու մէկուկէս միլիոն Ս. նահատակներուն յիշատակը:
Ստեփանակերտի յուշահամալիրին մէջ` Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին նուիրուած նորակառոյց «Զանգակատուն» յուշակոթողին մօտ ջահերթի մասնակիցները մոմեր վառած են եւ խօսքեր արտասանած` դատապարտելով Թուրքիոյ ուրացումը:
Ջահերով լուսաւորուած են նաեւ Հայոց ցեղասպանութիւնը ճանչցած ու դատապարտած պետութիւններուն դրօշները:
Նշենք, որ ջահերթին կը մասնակցէին նաեւ ՀՅԴ արցախեան կառոյցի ղեկավար ներկայացուցիչներ, դպրոցականներ, ուսանողներ, երիտասարդական հասարակական կազմակերպութիւններու անդամներ:
Նշենք, որ նոյն օրը առաւօտեան տեղի ունեցած է ինքնաշարժներով երթ Ստեփանակերտի մէջ: