Կիրակի, 12 ապրիլին Ժունիէի հայ առաքելական Ս. Յարութիւն եկեղեցւոյ անուանակոչութեան օրն էր: Ինչպէս ամէն տարի, այս տարի եւս ՀՄԸՄ-ի Անթիլիասի մասնաճիւղի սկաուտները ներկայ գտնուեցան արարողութեան, որուն մասնակցեցաւ նաեւ ՀՄԸՄ-ի շեփորախումբը:
Ապա սկաուտները (արի, արենուշ, երէց, պարմանուհի) ուղղուեցան ՀՄԸՄ-ի Ժունիէի ակումբի սրահը, ուր տեղւոյն թաղականութիւնը նախաճաշ պատրաստած էր: Ապա դիտեցին ու ունկնդրեցին Այնթուրայի հայ մանուկներու երբեմնի որբանոցին մասին երկու տեսերիզ` մէկը հայերէն, իսկ միւսը անգլերէն, ուր մանրամասնօրէն կը բացատրուէր 1915-ի Եղեռնէն որբ մնացած մանուկներու Այնթուրայի Սէն Ժոզէֆ դպրոցը փոխադրուիլը եւ հոն անոնց ապրած ողբերգութիւնը:
Ժամը 11:00-ին սկաուտները պասով մեկնեցան Այնթուրայի Սէն Ժոզէֆ դպրոց, մօտէն ծանօթանալու անոր եւ տեսնելու հայ մանուկներու նուիրուած կոթողն ու խաչքարը:
ՀՄԸՄ-ի սկաուտները դիմաւորեց Սէն Ժոզէֆ դպրոցի տնօրէն հայր Սեմաան Ժամիլը: Ան դպրոցին բակին մէջ (ուր կը գտնուի աշտարակ մը եւ ժամացոյց մը) սկաուտներուն բացատրեց այս վայրին բարոյական եւ պատմական կարեւորութիւնը` իբրեւ մարդ, իբրեւ հայ եւ իբրեւ քրիստոնեայ: Ան յիշեց, թէ հոն ապրած որբերը ինչպիսի՛ անմարդկային պայմաններու մէջ ապրած են. շատեր մահացած են հիւանդութիւններու ու համաճարակներու պատճառով:
Ան նաեւ առաջնորդեց սկաուտները դէպի այն վայրը, ուր օրին` շուրջ 100 տարի առաջ, արիւնարբու Ճեմալ փաշան նկարուած էր հայ որբերուն հետ: Հոն բացատրեց, թէ այս որբանոցը ոչ թէ մարդկային առումով պատսպարան մըն էր, այլ մանուկները թրքացնելու աշխատանք տարուած էր հոն: Իսկ աւելի զգացական մթնոլորտի մէջ սկաուտները այցելեցին հայ որբ մանուկներուն շիրիմը, ուր մէկտեղուած էին անոնց աճիւնները, նոյնինքն դպրոցի եւ եկեղեցիի ծառայած կրօնաւորներու յատուկ գերեզմանին մէջ:
Հոն այժմ կայ հայկական խաչքար մը եւ հայ նահատակ մանուկներու յիշատակին նուիրուած կոթող մը, որոնք քանի մը տարի առաջ զետեղուած էին:
Սկաուտները` փողերախումբի գեղեցիկ եւ միաժամանակ յուզիչ նուագով եւ տէրունական աղօթքը ըսելով յիշեցին, զգացին եւ ապրեցան այս վայրին մէջ անցուցած իրեն նախնիներուն կարճ ու դառն օրերը: Հայր Սեմաան Ժամիլ ինքն ալ աղօթեց եւ ըսաւ. «Չմոռնաք ձեր անցեալը, անցեալը մոռցող ժողովուրդը ապագայ չ՛ունենար»:
Վարձքը կատա՛ր սկաուտական խորհուրդին եւ խմբապետական կազմին, որ այսպիսի դաստիարակիչ եւ ազգային գիտակցութիւնը զարգացնող աշխատանքներով կը սնուցանէ նոր սերունդին հոգին: Մենք ի վերջոյ այս գիտակցութեամբ է, որ մեր զաւակները կը վստահինք ՀՄԸՄ-ին եւ կ՛ուզենք, որ այսպէս ազնիւ, օգտակար եւ ազգային դաստիարակութիւն ստանան:
ԹՂԹԱԿԻՑ
