Լուիզա Ղամբարեանի Կարծիքով. «Երեխան Սպունգի Նման Է. Ի՛նչ Տաս, Այդ Կ՛ընդունի»

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

«Երաժշտութիւնը շատ կարեւոր դեր ունի երեխաներու դաստիարակութեան մէջ: Երաժշտութիւնը կ՛օգնէ լիարժէք բացայայտել երեխաներու ընդունակութիւնները, զարգացնել երաժշտական լսողութիւնն ու կշռոյթի զգացողութիւնը»: Ահա այս խօսքերով դերասանուհի Լուիզա Ղամբարեան կը շեշտէ երեխայի մը երաժշտական դաստիարակութեան կարեւորութիւնը` «Երեւան նիուզ»-ի հետ հարցազրոյցի մը ընթացքին:

Դերասանուհիին կարծիքով, գիտակից սերունդ ձեւաւորուելու համար անհրաժեշտ պայմաններ պէտք է ստեղծել, իսկ երեխային ընդհանուր ճաշակի ձեւաւորման մէջ ազգային երաժշտութիւնը մեծ դերակատարութիւն ունի: Ղամբարեան կ՛աւելցնէ. «Երեխան մինչեւ որ կարենայ ընկալել եւ սիրել թատրոնը, շարժապատկերի արուեստը եւ արուեստի այլ տեսակները, անոր ընկալողական դաշտին մէջ առաջին տեղը կը գրաւէ երաժշտութիւնը: Շատ կարեւոր է, թէ ի՛նչ կը լսէ երեխան»:

Ապա անձնական փորձառութենէն պատմելով` դերասանուհին կը յայտնէ, թէ իր 10 տարեկան աղջնակը օտար երգերու կողքին առանձնայատուկ կերպով կը սիրէ Սայաթ Նովայի երգերը եւ օրական մեծ հաճոյքով կ՛երգէ զանոնք:

Երեխան Պէտք Չէ Հեռանայ Ազգայինէն

Հայրենի դերասանուհիին կարծիքով, մենք կը թերանանք եղած մշակոյթը փոխանցելու առաքելութեան մէջ: Ամէն ինչ կախեալ է աւագ սերունդէն, թէ ան ինչպէս յաջորդ սերունդին պիտի հրամցնէ ունեցած հսկայական ժառանգութիւնը: Ան կ՛աւելցնէ` երեխան սպունգի նման է, ի՛նչ տաս այդ կ՛ընդունի: Եթէ անոր հրամցնես վատը, ապազգայինը, թրքականը, երեխան այդ կ՛ընդունի եւ իրեն չափանիշ կը դարձնէ: Իւրաքանչիւր ծնող պէտք է ունենայ մէկ նպատակ` ամէն ձեւով երեխան մօտեցնել ազգայինի, կարեւոր է, որ երեխան չհեռանայ ազգայինէն:

 

Նորաձեւութիւն.

Ձեւագէտ Լիլիթ Մարգարեանի Հաւաքածոն
Նուիրուած` Հայոց Ցեղասպանութեան 100-Ամեակին

Ապրիլ 7-ին Երեւանի Մերիտիըն Էքսփօ Սենթըրին մէջ կայացաւ յայտնի հայ ձեւագիտուհի Լիլիթ Մարգարեանի «Կալըրի 100» հաւաքածոյին ցուցադրութիւնը, նուիրուած Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին:

Ձեռնարկին ներկայ էին` Առաջին տիկին Ռիթա Սարգսեանը եւ Սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանը, կին անձնաւորութիւններ, լրագրողներ եւ այլն…

Հաւաքածոյին հիմքը հայ կնոջ կերպարն էր եւ անոր ոճին զարգացումը` պատմական եւ տարածքային բազմազան գործօններու ազդեցութեան ընդմէջէն: Ձեւագիտուհին կատարելիութեան հասցուցած էր 1915-ին վերապրած հայ կին-անհատը, որ ոչ միայն կրցաւ պահպանել բարոյական բարձր արժէքները, այլեւ դաստիարակել գեղարուեստի մեծ վարպետներու սերունդ մը:

Հաւաքածոյին հագուստներուն մէկ կարեւոր մասին վրայ պատկերուած էին Սարեանի, Յակոբեանի, Կալենցի, Մինասի եւ այլ մեծանուն նկարիչներու գործերէն բաժիններ: Եւ ամբողջ դարաշրջան մը ներկայացուած էր թափանցիկ շիֆոնի ծփանքներով, ներբերանգ քաշմիրով, կաշի ժանեակներով եւ թիւլով:

Հաւաքածոյին յաւելեալ փայլք եւ կշիռ տուած էին հայ ծանօթ արուեստագէտ Նուռի կողմէ պատրաստուած աքսեսուարները` մանեակներ, բայց մանաւանդ` հոյակապ զարդասեղներ:

Ստորեւ կու տանք «Կալըրի 100» հաւաքածոյին հետաքրքրական նմուշներ:

 

 

 

 

Բոյսեր, Զորս Կարելի Է Կրկին Ու Կրկին Աճեցնել

Հազարը

Հազարին աւազոտ, կոթի բաժինը կտրեցէք եւ զայն քանի մը օր 1,5 սմ ջուրի մէջ պահեցէք` մինչեւ որ նկատէք, որ նոր տերեւներ կը ծլին: Երբ այդ հանգրուանին հասնի, զայն հողին մէջ փոխադրեցէք եւ շատ չանցած կրկին հազար կ՛ունենաք: Եթէ առաջին քանի մը օրերուն նկատէք, որ ջուրը պակսած է, աւելցուցէք, մինչեւ որ ջուրին բարձրութիւնը միշտ 1,5 սմ ըլլայ:

***

Կարոս

Դժուար է ուզած վայրկեանին կարոս ճարելը, հետեւաբար ձեռքի տակ ունեցէք կարոսի տունկ մը: Սկզբունքը նոյնն է. նախ կոթին բաժինը քանի մը օր ջուրի մէջ պահեցէք, եւ երբ նկատէք, որ նոր տերեւներ կը ծլին, զայն հողին մէջ ցանեցէք:

***

Ռեհան

Ռեհանը նոյնպէս շատ փնտռուած կանաչեղէն մըն է եւ կ՛արժէ զայն ձեռքի տակ ունենալ:

Ռեհանի քանի մը ցօղիկ բաժակ մը ջուրի մէջ դրէք եւ զետեղեցէք արեւոտ անկիւն մը, քանի մը օրէն ցօղունները արմատ կ՛արձակեն. այդ հանգրուանին` զանոնք փոխադրեցէք հողով լեցուն փոքրիկ թաղարի մը մէջ:

 

Խոհագիր

Պրիւքսէլեան Կաղամբով Եղինձ

Բաղադրութիւն

Պասմաթի բրինձ 1,5 բաժակ
Սունկ 400 կրամ
Պրիւքսէլի կաղամբ 200 կրամ
Սոխ 1 գլուխ
Ստեպղին 1 հատ
Սամիթ փունջ մը
Մշկընկոյզ
Բուսական իւղ
Աղ
Կարմիր փոշի պղպեղ

Պատրաստութիւն

Սոխը կիսօղակաձեւ կտրտել, բուսական իւղի մէջ տապկել` մինչեւ թափանցիկ դառնայ, աւելցնել բարակ ձողիկներու վերածուած ստեպղինը եւ թարմ, կտրտուած սունկը: Բոլորը միատեղ 5-6 վայրկեան եփել, ապա աւելցնել բրինձը, համեմել աղ ու պղպեղով: 3 բաժակ տաք ջուր աւելցնել երեսը մշկընկոյզ ցանել, կափարիչը գոցել եւ սպասել որ եռայ: Եռալէն ետք կրակը թեթեւցնել եւ 15-17 վայրկեան եփել:

Մինչ այդ ուրիշ կաթսայի մը մէջ ջուր եռացնել, քիչ մը աղ աւելցնել եւ փոքրիկ, թարմ կաղամբները 8 վայրկեան եռացնել, ապա ջուրէն հանել, մէջտեղէն կիսել եւ աւելցնել եղինձին վրայ. զգուշօրէն խառնել, կրակը մարել, կաթսան կափարիչով ծածկել եւ ձգել 10 վայրկեան, որպէսզի հանգչի: Ներկայանալի, բաց ամանի մը մէջ լեցնել եղինձը եւ զարդարել թարմ սամիթով, կամ որեւէ կանաչեղէնով (ըստ ճաշակի):

 

Որբը

Վազգէն Շուշանեանի
Յուզիչ եւ ամբասիր յիշատակին

 Կը թափառէր` որբանոցէն խուսափած…
Ըմբոստ մ՛էր ան… Չէր հանդուրժեր որ կրկին
Դառնալէ վերջ ծոցն ազգութեան գրկաբաց,
Խեղճ ու ողորմ ու անթըռիչ տըւայտին…

Կը թափառէր… Յանկարծ, շեշտին հիացած,
Հայ մեծատուն մ՛ըսաւ. «Կ՛ըլլա՞ս իմ որդին:
Քեզի ուսում, քեզի պերճ կեանք, սիրոյ գանձ…
Կերպարանքիդ` տես, չի վայլեր ցնցոտին…»:

Լռեց տղան` խածած շրթունքը դողդոջ…
Եւ, երբոր ետ վանեց արցունք ու կսկիծ`
«Ոչ… ըսաւ ան… հայրս ալ հարուստ մ՛էր… ոչ,

Պիտի մընամ` ես որդեգիրն եմ ազգիս`
Լոկ ըլլալու համար անոր պարտական…»:
Եւ աւելցուց.- «Գիտեմ ես պարտքըս վաղուան…»:

ՎԱՀՐԱՄ ԹԱԹՈՒԼ

«Հին ու նոր տաղեր»