ԽԱՉԱՏՈՒՐ Ա. ՔՀՆՅ. ՊՕՂՈՍԵԱՆ
Ան նոր գացած էր Միացեալ Նահանգներ, Ուայթինսվիլ գիւղաքաղաքը. անգլերէն չէր գիտեր, բայց հոն օտար տեղէ եկածներուն համար անգլերէն լեզուի ուսուցման դպրոց չկար: Իր լաւ բարեկամ Սեպուհը զինք գրադարանի տնօրէնին ներկայացուց, որովհետեւ ան իր ազատ ժամերուն փափաքողներու ֆրանսերէնի անձնական դասեր կու տար. ուրեմն իր ալ անգլերէնի ուսուցիչը կրնար ըլլալ, բայց գրադարանապետը ըսաւ, որ դժբախտաբար մէկ ամիսէն հանգստեան պիտի կոչուէր:
Սեպուհ անոր թելադրեց, որ Ուսթըր քաղաքի կաթողիկէներուն պատկանող հիմնարկի անգլերէնի դասընթացքին հետեւի: Այդպէս ալ ըրաւ. ի՛նչ զուգադիպութեամբ, իր դասարանին մէջ կար երիտասարդ թրքուհի մը, որ նախապէս անգլերէն սորված էր ուրիշ նահանգի մը մէջ, այդ պատճառով ալ ուսուցչուհին կը գովէր զայն բոլորին` ըսելով, որ Օսլանը ուշիմ է եւ ամէնէն արագ անգլերէն սորվողն է:
Օր մըն ալ ուսուցչուհին բոլորին պատուիրեց, որ յաջորդ դասին իւրաքանչիւրը իր երկրին դրօշը եւ երաժշտական նմուշ մը բերէ իրեն հետ:
Ֆրանսահայ ըլլալով հանդերձ, ան որոշեց Հայաստանի եռագոյն դրօշը եւ հայկական քոչարի պարեղանակին ձայնագրութիւնը տանիլ ու նուագել:
Ամէն աշակերտ պարտէր գրատախտակին վրայի աշխարհի քարտէսին վրայ իր երկրին դիրքը ցոյց տալ:
Երբ որ անոր կարգը եկաւ, ան Ղարաբաղի ու Հայաստանի սահմանները գծեց ու իր ձեռքի ցուցափայտով Թուրքիոյ սահմաններէն ներս մտաւ եւ արդի Թուրքիոյ կէսէն վերադարձաւ Հայաստան, ան երկրորդ անգամ մըն ալ այսպէս ըրաւ եւ այս անգամուան Թուրքիոյ հողերուն վրան աւելի երկար ատեն մնաց, ու յետոյ հայկական եռագոյն դրօշը պարզեց:
Քոչարի պարեղանակին նուագին ունկնդրութեան ատեն դասարանին մէջ ուրախ մթնոլորտ մը ստեղծուեցաւ, ու ան շատ գոհ մնաց ինքզինքէն:
Զբօսանքի սուրճի պահուն, պաղեստինցի եւ պարսիկ երկու աշակերտներ գիտնալով, որ ան հայ էր, մօտեցան իրեն, բայց հազիւ թէ ծանօթացած էին, թրքուհի Օսլանը անոր քովը եկաւ ու դժգոհ շեշտով մը ըսաւ.
– Այս երաժշտութիւնը թրքական է:
– Ո՛չ, այս երաժշտութիւնը հայկական է:
– Այս երաժշտութիւնը թրքական է,- կրկնեց Օսլան:
– Ո՛չ, այս երաժշտութիւնը իմս է,- պնդեց ան:
Զանգը հնչեց, ու բոլորը դասարան վերադարձան: Ան ուրախ էր, որ Հայաստանի դրօշը բարձրացուցած էր ու հայկական երաժշտութիւնը նուագած էր ու պահ մըն ալ իր պապենական հողերուն սահմաններէն ներս մտած էր եւ ըսած էր, թէ այդ հողերը Հայաստանին կը պատկանէին:
Այդուհանդերձ, ան ցաւեցաւ, որ իր ազգին երաժշտութիւնն ու անոր պատկանող պապենական բռնագրաւուած հողերը կարճ պահուան մը համար միայն հայոց եղած էր, եւ այդ տխուր զգացումով ան շատ յուզուած տուն վերադարձաւ այնպէս, ինչպէս որ անոր ծնողները ըրած էին հարիւր տարի առաջ, երբ հրաշքով մը ջարդերէն վերապրած էին, Տիգրանակերտի մէջ իրարու հանդիպած ու ամուսնացած էին, ատեն մը Հալէպ ու Պէյրութ մնալէն ետք, Յունաստան հասած էին ու այնտեղէն ալ` ֆրանսա գացած. հոն վերականգնած էին իրենց ջարդուած ընտանիքները` ծնունդ տալով 13 զաւակներու, հարսերու եւ 77 թոռներու եւ ծոռերու, որոնցմէ` երկու քոյրեր, մէկը Նոր Քալետոնիայէն պիտի գար. իսկ միւսը` Ֆրանսայէն, եւ Երեւանի մէջ միասին պիտի ոգեկոչեն Հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակը աշխարհի բոլոր կողմերէն Հայաստան միահաւաքուած հայրենակիցներուն հետ:
Նիս, 25 մարտ 2015
