Հայոց ցեղասպանութեան հարցը հայ ժողովուրդին համար ո՛չ միայն յուշ եւ ոգեկոչում է, այլ նաեւ ազգային անվտանգութեան խնդիր: Հայոց ցեղասպանութեան հարցը ժողովուրդի պատմութեան մէկ մասն է, անիկա իւրաքանչիւր հայու ծինին մէջն է:
«Արարատի ստորոտին» միջազգային տեղեկատուական ֆորումի մասնակիցներուն հետ ունեցած հանդիպումին այս հաստատումը կատարած է Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօրէն Հայկ Դեմոյեան: Խօսելով Հայոց ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման եւ 100-րդ տարելիցին առիթով թանգարան-հիմնարկի աշխատանքներուն մասին` Դեմոյեան դիտել տուած է, որ ապրիլին կրկնակի մեծ տարածքի վրայ պիտի ներկայացուին աւելի քան 80 հազար ցուցանմուշներ, որոնք Հայոց ցեղասպանութեան նահատակներու լուռ վկաներն են:
Ի պատասխան Ղազախստանէն եկած լրագրողի մը հարցումին, թէ արդեօք հայկական կողմը ունի՞ վիճակագրական տուեալներ` Ցեղասպանութեան զոհերուն մասին, Դեմոյեան ըսած է, որ երբեւիցէ ցեղասպանութիւն, արհաւիրք կամ պատերազմ ճշգրիտ թիւ չունին, զոհերուն թիւը հիմնականօրէն կը կլորցուի, եւ երբեմն մոռացութեան կը տրուի մարդու գործօնը: Սակայն Հայոց ցեղասպանութեան զոհերուն վիճակագրութեան առումով Հայաստանի կառավարութիւնը կը հիմնաւորուի հայկական եւ թրքական արխիւներու այդ ժամանակուան մարդահամարի արդիւնքներուն վրայ:
«Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկում պահւում են Թալէաթ փաշայի գաղտնի նիւթերը եւ այն քարտէզը, որտեղ Թալէաթը գրում է, որ արդէն ութ հարիւր հազար հայեր են սպաննուել Արեւմտեան Հայաստանի տարածքում: Քարտէզն արուել է 1916 թուականին: Միաժամանակ Թալէաթը գրում է, որ այն բնակավայրերում, որտեղ հայերի թիւը գերազանցում է հինգ տոկոսը, պէտք է իրականացնել էթնիկ բնաջնջում: Մինչեւ 1923 թուականը եւս 180 հազար հայեր սպաննուել են քեմալականների ներխուժման արդիւնքում», յայտնած է Դեմոյեան` աւելցնելով, որ թանգարանին մէջ կան բազմաթիւ տուեալներ, փաստեր, լուսանկարներ, նաեւ օտար դիւանագէտներու եւ միսիոնարներու վկայութիւններ` մարդկութեան դէմ կատարուած յանցագործութեան մասին:
Դեմոյեան շեշտած է, որ Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին ընդառաջ աւելի քան յիսուն երկիրներու մէջ պիտի ցուցադրուին թանգարանի ցուցանմուշները: Ի պատասխան թրքական ժխտողականութեան` Դեմոյեան ըսած է, որ երբեմն թրքական «պատասխաններ»-ը աւելի եւս կը նպաստեն միջազգային ճանաչման: Ան օրինակ բերած է Դանիոյ թագաւորական գրադարանին մէջ երեք տարի առաջ բացուած ցուցահանդէսը այցելած է Դանիոյ մօտ Թուրքիոյ դեսպանը եւ բացատրութիւն պահանջած ցուցահանդէսի կայացման վերաբերեալ: Անկէ ետք դանիական երեք հարիւր լրատուամիջոց անդրադարձած էր Հայոց ցեղասպանութեան նուիրուած ցուցահանդէսին` նշելով, թէ թուրք դեսպանը ի՛նչ իրաւունք ունի հրամաններ արձակելու իրենց երկրին մէջ: Ի պատասխան թուրք դեսպանը ըսած էր, որ Թուրքիան նոյնպէս պիտի նախաձեռնէ նմանատիպ ցուցահանդէսի` «Այսպէս կոչուած Հայոց ցեղասպանութիւն» խորագիրով: «Մենք անհամբերութեամբ սպասում ենք, թէ երբ է այդ ցուցահանդէսը բացուելու եւ մեզ շատ է հետաքրքրում, թէ թուրքական կողմն ինչպիսի փաստեր ունի, որոնք կարող են ժխտել Ցեղասպանութիւնը: Արդէն անցել է երեք տարի, եւ թուրքական կողմը դեռեւս լռում է ցուցահանդէսի կազմակերպման վերաբերեալ», նշած է Դեմոյեան:
Աւելի ուշ ֆորումի մասնակիցները այցելած են Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու յուշահամալիր, ծաղիկներ զետեղած են անմար կրակին շուրջ եւ յարգանքի տուրք մատուցած նահատակներու յիշատակին:
