ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ
Անցեալ շաբաթ ես տեղեկացուցի ամերիկահայ համայնքի յաջողութեան` Լոս Անճելըսի կողմէ 845 հազար տոլարի պայմանագիրը «Կեփհարթ կրուփ»-ի հետ չեղեալ համարելու մասին` Քոնկրեսի մէջ Հայոց ցեղասպանութեան բանաձեւին դէմ ի նպաստ Թուրքիոյ ծաւալած լոպինկ ընելուն համար:
Ես յոյս յայտնեցի, որ հայերը կը շարունակեն իրենց ջանքերը, որպէսզի «Կեփհարթ կրուփ»-ին մնացած 200 յաճախորդները եւս դադրեցնեն իրենց պայմանագիրները, այնպէս,որ Տիք Կեփհարթը սուղ վճարէ իր ժխտողական լոպինկին համար:
Խանդավառուած իրենց մեծ յաղթանակով` Լոս Անճելըսի մէջ ամերիկահայերը այժմ պէտք է ընդլայնեն իրենց քաղաքական աշխուժութիւնը` դաս մը տալու Փենսիլվանիայէն հանրապետական քոնկրեսական Պիլ Շուսթըրին, որ խայտառակ նամակ մը գրած է Քոնկրեսի անդամներուն` խնդրելով անոնցմէ չաջակցիլ սպասուող Հայոց ցեղասպանութեան բանաձեւին:
Շուսթըրը անցեալ շաբաթ Ներկայացուցիչներու տան բոլոր 435 անդամներուն յղած իր «յարգելի գործընկերներ» նամակին մէջ անամօթաբար կոչ ըրած է. «Զերծ մնալ բանաձեւի մը սատարումէն` կողմ չբռնելով պատմական բանավէճի մէջ իրադարձութիւններու վերաբերեալ, որոնք տեղի ունեցած են հարիւր տարի առաջ, աշխարհի միւս ծայրը»: Հետաքրքրական է, թէ ինչ կը մտածէ քոնկրեսականը Հոլոքոսթի մասին, որ նոյնպէս տեղի ունեցած է «աշխարհի միւս ծայրը», աւելի քան 70 տարի առաջ…
Իր լկտի նամակին մէջ քոնկրեսական Շուսթըրը կասկածի տակ կը դնէ Հայոց ցեղասպանութեան ճշմարտութիւնը` յայտարարելով, որ առկայ են «երկու հակասական պատմութիւններ այն մասին, թէ ինչ տեղի ունեցած է Ա. Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Օսմանեան կայսրութեան մէջ ապրող հայերուն հետ»: Իր այլասերած տրամաբանութեամբ քոնկրեսականը կը պնդէ, որ` «1915-ի իրադարձութիւնները…. ցեղասպանութիւն չեն հանդիսանար», որովհետեւ` «աւելի քան երկու միլիոն օսմանեան քիւրտեր, արաբներ եւ մահմետականներ…. նոյնպէս տուժած են այս հակամարտութեան ընթացքին»: Անոր յղումը «աւելի քան երկու միլիոն օսմանեան քիւրտերու» կորուստին Ա. Համաշխարհային պատերազմին` Թուրքիոյ կառավարութեան համար գործող լոպիական ընկերութիւններէն մէկուն կողմէ շարադրուած վերջին կեղծիքն է:
Փենսիլվանիոյ քոնկրեսականը նաեւ կեղծօրէն կը պնդէ, որ Հայոց ցեղասպանութեան բանաձեւը «պիտի թշնամացնէ տարածաշրջանին մէջ մեր վերջին դաշնակիցներէն մէկը [Թուրքիա], որ ձեռք ձեռքի տուած` կ՛աշխատի ամերիկեան զինուորներուն եւ մեր միւս դաշնակիցներուն հետ ԻՊ-ի («Իսլամական պետութեան») դէմ պայքարին»: Քոնկրեսական Շուսթըրը պէտք էր որ քարանձաւի մէջ թաքնուած ըլլար վերջին քանի մը տարիներուն` տեղեակ չըլլալու համար, որ ՕԹԱՆ-ի այս կարեւոր դաշնակիցը կազմակերպած է ԻՊ-ի հազարաւոր ահաբեկիչներու ներթափանցումը Սուրիա, անոնց մատակարարած է զէնք, զինամթերք ու ցուցաբերած է ռազմական աջակցութիւն: Քոնկրեսականը ծիծաղելիօրէն կը պնդէ, որ` «այս [հայկական] բանաձեւին ընդունումը աղէտալի պիտի ըլլայ եւ պիտի վնասէ Միացեալ Նահանգներու շահերուն»: Եթէ Թուրքիան իրօք այդպիսի լաւ դաշնակից է Ամերիկայի համար, ապա ինչո՞ւ պէտք է ուզէ վնասել Ամերիկայի շահերուն: Արդեօք Հոլոքոսթի առնչութեամբ որեւէ դատապարտող բանաձեւի ընդունումը պիտի յանգեցնէ՞ ՕԹԱՆ-ի մեր միւս դաշնակցին` Գերմանիոյ կողմէ Միացեալ Նահանգներ շահերու վնասումին Եւրոպայի մէջ:
Քոնկրեսական Շուսթըրը իր նամակը կ՛աւարտէ` անուանելով 1.5 միլիոն հայերու զանգուածային սպանդը ընդամէնը «միջադէպ»` կոչ ընելով իր գործընկերներուն. «կողմ չըլլալ պատմութեան վերամեկնաբանման ճակատամարտին» եւ «մէկ անգամ եւս մտածել մինչեւ օրէնսդրութեան տակ ստորագրելը, որ կրնայ զգալի վնաս հասցնել մեր յարաբերութիւններուն տարածաշրջանին մէջ»: Զարմանալի չէ, որ «Յանուն յառաջընթացի» անունով յորջորջուող թրքական հիմնարկը անմիջապէս հանդէս եկաւ յայտարարութեամբ` ողջունելով Հայոց ցեղասպանութիւնը ժխտող քոնկրեսականին նամակը:
Փետրուար 27-ին թրքական «Սապահ» թերթը յայտնեց, որ Ներկայացուցիչներու տան երկու անդամներ` Նիւ Եորքէն դեմոկրատ Իվեթ Քլարքը եւ հանրապետական Լի Զելտինը, նոյնպէս յայտարարած են, որ դէմ են Հայոց ցեղասպանութեան բանաձեւին: Ուշագրաւ է, որ Ամերիկայի Հայ դատի յանձնախումբը զերօ նիշ շնորհած է քոնկրեսական Շուսթըրին եւ բացասական նիշ` քոնկրեսական Քլարքին: Քոնկրեսական Զելտինը Հայ Դատի յանձնախումբին կողմէ չէ գնահատուած, քանի որ ասիկա անոր պաշտօնավարման առաջին շրջանն է:
Ամերիկահայերը մէկուկէս տարի ժամանակ ունին մինչեւ յառաջիկայ քոնկրեսական ընտրութիւնները արդիւնաւէտ ծրագիր մշակելու համար, որպէսզի դաս մը տան ցեղասպանութիւնը ժխտող այս երեք քոնկրեսականներուն: Եթէ անոնցմէ գոնէ մէկը պարտուի, ապա միւս անդամները երկար պիտի մտածեն մինչեւ Ցեղասպանութեան ժխտման անբարոյ խաղեր խաղալը:
Զարմանալի չէ, որ երեքն ալ` Շուսթըրը, Քլարքը եւ Զելտինը, Քոնկրեսին մէջ Թուրքիոյ աջակցութեան խումբի 130 անդամներու շարքին են: Բացի այդ, Շուսթըրը նաեւ Քոնկրեսի մէջ Ազրպէյճանի աջակցութեան խումբին համանախագահն է: Այս երեք անսկզբունքային քաղաքական գործիչներէն մէկուն Քոնկրեսէն վռնտելէն ետք հայ համայնքը պէտք է ռազմավարութիւն մը մշակէ Թուրքիոյ աջակցութեան խումբին միւս բոլոր 130 անդամները հետապնդելու ուղղութեամբ, որ 157 անդամ ունէր 2012 թուականին: Նման ճնշման կիրարումը պիտի ստիպէ անոնց` լքել Թուրքիոյ աջակցութեան խումբը, իսկ ուրիշներուն` հրաժարիլ միանալու մտադրութենէն, երբ որ հասկնան, որ իրենք եւս դատապարտուած պիտի ըլլան պարտութեան:
Զերոյական հանդուրժողականութիւն պէտք է ցուցաբերել Քոնկրեսին մէջ Ցեղասպանութիւնը ժխտողներուն նկատմամբ…
ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ
«Քալիֆորնիա Քուրիըր» թերթի
հրատարակիչ եւ խմբագիր
Թարգմանեց`
ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԱՒԱԳԵԱՆ
Արեւմտահայերէնի վերածեց`
«Եռագոյն» կայքը
