ՅԱԿՈԲ ՀԱՒԱԹԵԱՆ
Ուրբաթ, 27 փետրուարի երեկոյեան, Ազգային առաջնորդարանի «Երջօ Սամուէլեան-Եռագոյն» սրահին մէջ տեղի ունեցաւ «Երիտասարդութիւնը ի՞նչ կ՛ակնկալէ Ազգային միացեալ վարժարանէն» խորագիրով մտերմիկ զրոյց մը` կազմակերպութեամբ առաջնորդարանի տեղեկատուական բաժանմունքին:
Կլոր սեղանի մասնակից երիտասարդուհիները իրենց ջամբած ուսման եւ ձեռք բերած փորձառութեան ընդմէջէն, սահմանեցին իրենց սպասելիքները եւ ակնկալութիւնները այս նոր կառուցուելիք կրթական հաստատութենէն` հիմնուելով ժամանակակից պահանջներուն եւ անհրաժեշտութիւններուն վրայ: Հետաքրքրական էր նաեւ այս առիթով պատրաստուած ժողովրդային կարծիքներու համադրուած ներկայացումը:
Կարելի է անվարան հաստատել, որ ձեռնարկին գաղափարը իր բովանդակութեամբ անհրաժեշտութեան մը դրսեւորումն էր, եւ օգտաշատ էր գաղութային այսպիսի առաջնահերթ օրակարգի մը գծով լսել երիտասարդութեան տեսակէտը եւ ականջալուր դառնալ անոր մտահոգութեանց ու առաջարկներուն:
Այս ակնարկը չի միտիր քննարկել Ազգային միացեալ վարժարանի օրակարգը, այլ կ՛ուզեմ անդրադառնալ պարզուած ժխտական երեւոյթի մը, որ վերջին շրջանին ստացած է մտահոգիչ տարողութիւն:
Կլոր սեղանը կազմակերպուած էր երիտասարդութեան տեսակէտները շօշափելու համար: Դժբախտաբար սակայն, ներկայ գտնուող երիտասարդներուն թիւը բաւական համեստ եւ անընդունելի պատկեր մը կը պարզէր: Հաստատ իրողութիւն է, որ երիտասարդութիւնը իր թարմ գաղափարներով, ժամանակակից մօտեցումով եւ յախուռն կեցուածքով, միաժամանակ սակայն գործին նկատմամբ յանձնառու մօտեցումով կոչուած է նոր որակ եւ դիմագիծ տալու մեր գաղութային կեանքի բոլոր բնագաւառներուն: Հետեւաբար, այսպիսի առիթներէ անոր բացակայութիւնը կը տկարացնէ այս առաջադրանքին լիիրաւ գործնականացումը եւ երբեք չի նպաստեր հաւաքական կեանքին մէջ անոր դերակատարութեան ճառագայթումին:
Երիտասարդութիւնը ոչ միայն պիտի անսայ նման ձեռնարկներու հրաւէրին, այլեւ ինք պիտի դառնայ նախաձեռնողը գաղութային, ինչպէս նաեւ այլ համահայկական խնդիրներ, օրակարգեր եւ ծրագիրներ ժողովուրդի ուշադրութեան կեդրոն հրաւիրելու աշխատանքին: Երիտասարդութեան խօսքը, կեցուածքը եւ գործը իրենց ներգործօն դերակատարութիւնը ունին գաղութային կեանքի աշխուժացման եւ արդիւնաբերման հոլովոյթին մէջ եւ անոր արձանագրած բացակայութիւնները անպայման որ կը հարուածեն այս ընդունուած հասկացողութիւնները: Երիտասարդութիւնը չի կրնար բաւականանալ միայն իր դիմագրաւած խնդիրներուն դիմակալումով, այլ պէտք է ձգտի իր ներկայութիւնը ամբողջական դարձնել հայ կեանքի բոլոր մարզերուն մէջ: Այդ պատճառով, նմանօրինակ ձեռնարկներէ անոր բացակայութիւնը նաեւ չի նպաստեր անոր ամբողջական հարազատ դիմագիծի եւ դաւանած առաջադրանքներու ճշգրիտ դրսեւորման:
Երիտասարդութիւնը իր խօսքն ու գործը համահունչ դարձնելու պարտաւորութեան տակ կը գտնուի միշտ եւ ամէնուր: Եւ որպէսզի իր խօսքը դառնայ տիրական, ձայնը` լսելի եւ ներկայութիւնը` համակող, անհրաժեշտ է, որ ան ներկայութիւն դառնայ այսպիսի կենսական նիւթեր շօշափող հաւաքներու: Այս մտածումին արմատացման մէջ մեծ դեր վերապահուած է մեր ուսանողական եւ երիտասարդական միաւորներուն:
Շաբաթավերջի յաջորդ բացակայութիւնները նշմարելի դարձան Սումկայիթի եղեռնագործութեան 27-ամեակին առիթով յիշատակի հաւաքին, որ կազմակերպուած էր Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի կեդրոնական մարմինին կողմէ եւ տեղի ունեցաւ կիրակի, 1 մարտին, Ս. Նշան մայր եկեղեցւոյ շրջափակին մէջ:
Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի սեմին եւ յատկապէս այս օրերուն, երբ մամուլի ճամբով ականատես եւ ականջալուր կը դառնանք սումկայիթեան եղեռնագործութեան առիթով ստեղծուած համահայկական բողոքի ալիքին եւ թշնամիի նկրտումներուն, լիբանանահայ գաղութը ինքնիրեն իրաւունք պէտք չէ տայ այսպիսի կրաւորականութեամբ եւ անտարբերութեամբ դիմաւորելու նման օրակարգեր: Հաւաքին արձանագրուած բացակայութիւնները, եւ յատկապէս երիտասարդութեան բացակայութիւնը, չեն նպաստեր կեդրոնական այս գաղութի ունենալիք դերակատարութեան եւ անյարիր են անոր ձեռք բերած կենսափորձին եւ առաքելութեան: Վերջ ի վերջոյ այսպիսի ձեռնարկներ ունին նաեւ իրենց դաստիարակիչ դերակատարութիւնը` ներազգային ճակատի վրայ պահանջատիրական ոգին ամուր պահելու ուղղութեամբ: Արժէ կարեւորութեամբ նկատի ունենալ այս հանգամանքը եւս:
Թող ոչ ոք ինքզինք արդարացնէ: Մշակութային, գրական, մարզական կամ ընկերային հաւաքէ մը բացակայութիւնը կրնայ արդարանալի ըլլալ, որովհետեւ այնտեղ կայ նախասիրութիւններու եւ հետաքրքրութիւններու խնդիր: Այստեղ սակայն առկայ է առաջնահերթութիւններու խնդիր եւ ոչ ոքի իրաւունք տրուած է այդ առաջնահերթութիւններուն նկատմամբ ունենալու անտարբեր վերաբերմունք: Այլապէս շատ բան կրնայ պակսիլ իր հեղինակութենէն եւ շատ բան կրնայ խախտիլ իրեն շնորհուած վստահութենէն:
Ժամանակն է Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի սեմին միանգամընդմիշտ վերջ դնել այսպիսի անբացատրելի բացակայութիւններու երեւոյթին եւ հաւաքաբար լծուիլ անդուլ եւ կենարար աշխատանքի: