Կիներու միջազգային օրուան առիթով նախաձեռնութիւնները սկսան երէկ` երկուշաբթի, 2 մարտ 2015-ին, առաւօտեան ժամը 10:00-ին, հովանաւորութեամբ ԼՕԽ-ի Շրջանային վարչութեան եւ կազմակերպութեամբ ԼՕԽ-ի դաստիարակչական յանձնախումբին «Արաքսի Պուլղուրճեան» ընկերաբժշկական կեդրոնի «Թնճուկեան» սրահին մէջ տեղի ունեցած «Հայ կնոջ բերած ներդրումը ազգային կեանքին մէջ» նիւթով դասախօսական ձեռնարկով:
Լիբանանահայ կիներու հոծ ներկայութեամբ տեղի ունեցած ձեռնարկին բացումը կատարուեցաւ Հայ օգնութեան միութեան քայլերգով, ապա կազմակերպիչ յանձնախումբին անունով Շողիկ Խաչատուրեան ուղղեց բարի գալուստի խօսքը: Ջերմօրէն շնորհաւորելով Կիներու միջազգային օրը` Խաչատուրեան նշեց, որ ԼՕԽ-ը այս ձեռնարկով անգամ մը եւս կու գայ արժեւորելու հայ կնոջ դերակատարութիւնը` մանաւանդ հայ կեանքը յուզող ներկայ մարտահրաւէրներուն եւ դժուարութիւններուն լոյսին տակ: Խաչատուրեան ներկայացնելով ձեռնարկին յայտագիրը նշեց, որ հայ կնոջ դերակատարութեան գովերգումը ձեռնարկին ընթացքին բացառապէս պիտի կատարեն տղամարդիկ: Ան նաեւ բաւական մանրամասն ներկայացուց օրուան դասախօսին` հալէպահայ անուանի գրող, մտաւորական եւ հասարակական գործիչ բժիշկ Թորոս Թորանեանի կենսագրական գիծերը:
Գեղարուեստական յայտագիրին ընդմէջէն Նժդեհ Պոտրումեան եւ Կարօ Քելեշեան մեկնաբանեցին աշուղական եւ ժողովրդային երգերու շարք մը:
Նշելով, որ Կիներու միջազգային օրը սկզբնապէս սկսած է նշուիլ 1857 թուականին` Միացեալ Նահանգներու մէջ, տոքթ. Թորոս Թորանեան յայտնեց, որ Ամերիկայէն միայն վատ բաներ, կրօնական ծայրայեղականութիւն, ՏԱՀԵՇ չեն արտածուիր, այլ նաեւ բարձր արժէքներ: Միացեալ Նահանգներու մէջ եւս աւելի քան 100 տարի առաջ ստեղծուեցաւ ՀՕՄ-ը, որ իր ուսերուն վրայ առաւ հայ կիներու իրաւունքներուն պաշտպանութեան հարցը: Այս ծիրին մէջ տոքթ. Թորանեան ընդգծեց, թէ երբ հայ կիները մտնեն հասարակական-քաղաքական կեանքին մէջ, աշխատանքները աւելի արագ կ՛ընթանան:
Տոքթ. Թորոս Թորանեան պատմական ակնարկ մը նետեց մայրիշխանութեան ժամանակաշրջանէն մինչեւ միջնադար` ներկայացնելով կիներու դերակատարութիւնը պատմական զանազան ժամանակաշրջաններուն: Այս ծիրին մէջ ան մանաւանդ կեդրոնացաւ կանուխ միջնադարու եգիպտացի կին գիտնական Հիփաթիա Աղեքսանդրիացիի կերպարին եւ անոր կրած դաժան ճակատագիրին վրայ:
Միջնադարը ճանչցուած է իբրեւ խաւարի դար, կիները պէտք չէր դպրոց երթային, ուսում ստանային: Սակայն հայկական իրականուոթեան մէջ Մխիթար Գոշի «Դատաստանագիրք»-ի ընդմէջէն կը տեսնենք, որ ամբողջական հաւասարութիւն հաստատուած է տղամարդոց ու կիներուն միջեւ: «Դատաստանագիրք»-ին մէջ մասնաւորաբար նշուած է, որ երջանիկ կինը այն կինն է, որ ուսում կը ստանայ:
«Հայ կիներու պարտականութիւնն է լիբանանեան հասարակական կարծիքին ու մտաւորական շրջանակներուն ըսել, որ մենք մշակոյթ ստեղծած ենք այս երկրին մէջ: Իւրաքանչիւր հայ պէտք է Հայաստանի դեսպանը ըլլայ իր ապրած երկրին մէջ», ըսաւ տոքթ. Թորանեան: Ան հայոց պատմութեան կանուխ ժամանակաշրջաններուն ակնարկութիւններ կատարելով ներկայացուց, թէ ինչպէ՛ս հեթանոսութեան ժամանակաշրջանին հայ աստուածուհիներուն` Անահիտի, Աստղիկի ու Նանէի պաշտամունքին ընդմէջէն հայ մարդիկը մեծարած են հայ կինը: Քրիստոսի առաջին դարուն Էրատօ թագուհին ստանձնած է ղեկավար դերակատարութիւն: Կիլիկեան Հայաստանի մէջ Զապէլ թագուհին թագակից եղած է Հեթում թագաւորին, իսկ Կերան թագուհին` Լեւոն Գ. թագաւորին` մասնակցելով երկրին ղեկավարման աշխատանքին` զանազան մարզերու մէջ:
«Մեր մայրերը պարտաւոր են սորվեցնել իրենց զաւակներուն, որ հայութիւնը հերոսներ ծնած ազգ է: Սխալ է այն կարծիքը, որ 100 տարի առաջ մենք միայն ոչխարներու պէս մորթուեցանք, որովհետեւ մենք նաեւ կռուեցանք, հերոսամարտեր ունեցանք եւ շատ յաճախ այդ հերոսամարտերուն թէ ազգային-ազատագրական պայքարի կռիւներուն ընթացքին հայ կինը իր պատուաբեր մասնակցութիւնը ունեցաւ` կողք-կողքի հայ ֆետայիին հետ: Որեւէ տղամարդ պէտք չէ վերէն նայի հայ կիներուն», ըսաւ տոքթ. Թորանեան:
Այնուհետեւ տոքթ. Թորոս Թորանեան գաղութ առ գաղութ, ինչպէս նաեւ Հայաստանի պարագային բաւական մանրամասն ներկայացուց այն կիները, որոնք իրենց ներդրումը ունեցած են հայ կեանքի զանազան մարզերուն մէջ: «Այնքան ատեն որ երկու հայ կայ, անոնցմէ մէկը խաչուհի թող ըլլայ», իր խօսքը եզրափակեց օրուան պատգամախօսը:
