Հայոց Ցեղասպանութեան դէպքերու մանրամասնութեանց հարուստ աղբիւր եղած է Սոֆիայի «Հայաստան» եռօրեան:
Մեծ եղեռնի 90-ամեակի օրերուն Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութիւնը թերթի հարազատ ծաւալով վերահրատարակեց «Հայաստան»-ի 1915-ի հաւաքածոն:
Ստորեւ կը ներկայացնենք 1915-ի թիւերէն քաղուած տեղեկութիւններու փունջ մը:
* * *
Հայ զինուորներու դրութիւնը Կալիփոլիի մէջ
Գէլիպօլուի (Կալիփոլի «Հ») ռազմադաշտին վրայ կը գտնուին 30-40 000-ի մօտ հայ զինուորներ: Մեծ մասը անզէն` կը գործածուին ամրութիւններու շինութեան եւ փոխադրութեան:
Զինուածները դրուած են կրակի առաջին գիծերուն վրայ: Անցեալները մօտ 450 հայ զինուորներ, մեծ մասամբ Իզմիտի շրջանակներէն, խրամի մը մէջ կը ռմբակոծուին ֆրանսական օդանաւերուն կողմէ: Ասոնցմէ միայն 3 հոգի կարողացեր են ազատիլ վիրաւոր եւ փոխադրուեր են Պոլիս` դարմանուելու համար: Բաւական կազդուրուելէ յետոյ արձակուրդով կը մեկնին իրենց գիւղը (Օւաճըգ), բայց ամբողջ գիւղը քարուքանդ եւ ժողովուրդն ալ տեղափոխուած տեսնելով` յուսահատ կը վերադառնան Պոլիս:
չորեքշաբթի, 23 սեպտեմբեր 1915
