15 յունուարին Գիւմրիի մէջ տիրեց ընդվզումի եւ ցասումի մթնոլորտ, օրուան ընթացքին տեղի ունեցած ցոյցերը աւարտեցան ցուցարարներուն եւ ոստիկանութեան միջեւ բախումներով, որոնց իբրեւ հետեւանք թէ՛ քաղաքացիներ, եւ թէ՛ ոստիկաններ վիրաւորուեցան, տեղի ունեցան ձերբակալութիւններ:
Օրուան սկիզբը Շիրակի մարզի դատախազութեան շէնքին մօտ հաւաքուած հազարաւոր մարդիկ կը պահանջէին յստակացում կատարել Գիւմրիի մէջ տեղի ունեցած ոճրագործութեան գործը Հայաստանի իրաւապահներուն կողմէ քննելու, հայկական կողմի իրաւազօրութեան յանձնելու հարցին առնչութեամբ, իսկ ոստիկանները 4-5 շղթաներով փակած էին դատախազութեան շէնքին մուտքը:
«Եթէ անոնք մեր ջիղերուն հետ կը խաղան եւ յոյս ունին, որ պիտի յոգնինք, կը սխալին, որովհետեւ մենք առանց յոգնելու պիտի սպասենք», յայտարարած է Գիւմրիի «Ասպարէզ» լրագրողներու միութեան նախագահ Լեւոն Բարսեղեան:
Այդ պահուն շէնքէն դուրս ելած է գլխաւոր դատախազ Գէորգ Կոստանեան, որ վստահեցուցած է, որ հարցը կը հետապնդուի, որպէսզի ամէն ինչ կարգին կատարուի: Ցուցարարները կ՛ընդհատէին անոր խօսքը` պահանջելով, որ յանցագործը ռուսական ռազմակայանէն փոխադրուի Հայաստանի իրաւապահներուն վերահսկողութեան տակ:
Հոն էր նաեւ Ժառանգութիւն կուսակցութեան խմբակցութեան պատգամաւոր Զարուհի Փոստանջեան, որ ըսած է. «Այս պահուն Հայաստանի իշխանական մարմինները պէտք է դիմեն որոշ գործողութիւններու, որոնք իրենց իրաւասութիւններուն տակ են: Ես կ’ուզեմ, որ Հայաստանի դատարանին կողմէ որոշում տրուի եւ մեղադրեալը կալանքի առնուի Հայաստանի դատարանին որոշմամբ, մեր մօտ»: Ան աւելցուցած է, որ պահանջները իրականութիւն դարձնելու համար իշխանութեան երեք ճիւղերը պէտք է գործեն այդ ուղղութեամբ: «Պէտք է միւս ճիւղերը եւս ըլլան հոս եւ պարտաւոր են աշխատանք տանիլ այդ ուղղութեամբ: Ես հիմա պիտի փորձեմ հեռաձայնել Հայաստանի վարչապետին եւ Ազգային ժողովի նախագահին, որպէսզի անոնք եւս իրենց իրաւասութիւնները գործադրեն, որովհետեւ չեմ հաւատար, որ միայն գլխաւոր դատախազին պահանջով յաջողութեան պիտի կարենանք հասնիլ»:
Անկէ ետք ցուցարարները քարեր նետած են շէնքին եւ անոր առջեւ կանգնածներուն ուղղութեամբ: Լեւոն Բարսեղեան յայտարարած է, որ նման քայլ առնողները սադրիչներ են, եւ կոչ ուղղած է զանոնք հեռացնելու տարածքէն:
Ցուցարարներուն միացած եւ անոնց հետ զրուցած է նաեւ Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայէլ եպս. Աջապահեան, որ յետոյ առանձնազրոյց ունեցած է գլխաւոր դատախազ Գէորգ Կոստանեանի հետ: Գլխաւոր դատախազին հետ զրոյցէն ետք Աջապահեան եւ Կոստանեան կրկին դուրս եկած են ցուցարարներուն հետ խօսելու եւ դատախազը յայտարարած է, որ գրաւոր դիմում-պահանջ պիտի ներկայացնէ ռուսական կողմին` Ռուսիոյ գլխաւոր դատախազին, ինչպէս կը պահանջեն ցուցարարները: Ի դէպ, ցուցարարները նաեւ շեշտած են, որ եթէ Կոստանեան չկարենայ պաշտպանել Հայաստանի շահերը եւ սահմանադրութիւնը, պէտք է հրաժարական տայ:
Ցոյցեր եւ բախումներ տեղի ունեցած են նաեւ Գիւմրիի մէջ Ռուսիոյ հիւպատոսարանին մօտ` ոստիկանութեան եւ ցուցարարներուն միջեւ, եւ իբրեւ հետեւանք աւելի քան 13 ցուցարարներ բերման ենթարկուած են:
Աւելի ուշ աւելի ծանր բախումներ տեղի ունեցած են, եւ իբրեւ հետեւանք վիրաւորուած եւ Գիւմրիի բժշկական կեդրոն փոխադրուած են տարբեր աստիճանի վէրքեր ստացած աւելի քան տասնեակ քաղաքացիներ եւ ցուցարարներ:
Կոստանեան. «Գիւմրիի Ոճրագործութեան
Մեղաւորը Քրէական Պատասխանատուութեան
Եւ Պատիժի Պիտի Ենթարկուի Հայաստանի Մէջ»
Հայաստանի գլխաւոր դատախազ Գէորգ Կոստանեան Գիւմրիի մէջ կրկին յայտարարեց եւ վերահաստատեց, որ 12 յունուարի ոճրագործութեան մեղաւոր անձը պատասխանատուութեան պիտի ենթարկուի Հայաստանի մէջ, եւ կարելի պիտի ըլլայ հետեւիլ քրէական պատասխանատուութեան ու պատիժի ենթարկելու ամբողջ հոլովոյթին:
«Ես պաշտօնապէս կը յայտարարեմ` իբրեւ հայ եւ իբրեւ Հայաստանի գլխաւոր դատախազ` այդ ոճրագործութիւնը մեր բոլորին ցաւն է, իրաւական համակարգը բացարձակօրէն հետեւողական է այդ հարցին առնչութեամբ: Մեր օրէնսդրութեամբ եւ միջազգային իրաւունքի տեսանկիւնէն կը կրկնեմ` ոճրագործը Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքին մէջ է, որ պիտի ենթարկուի քրէական պատասխանատուութեան եւ պատիժի: Ան արդարադատութեան առջեւ պիտի կանգնի Հայաստանի մէջ», հաստատեց ան:
Գլխաւոր դատախազը կարեւոր նկատեց այն հանգամանքը, որ կարգ մը շահարկումներու առիթ տուած են դատախազութեան հաղորդագրութիւնն ու Ռուսիոյ օրէնսդրութեան վկայակոչման փաստը: «Եթէ կը խօսինք ռուսական ռազմակայանի` յանցագործութիւն կատարած անձին մասին, պէտք է նկատի ունենալ, որ այս հարցին մէջ երկու երկիրներուն օրէնսդրութիւնն ու միջազգային համաձայնագիրները կը գործեն ամբողջութեամբ ու միասնականօրէն: Ամէն ինչ պէտք է նայիլ միջազգային իրաւունքի շրջագիծին մէջ», ըսաւ Կոստանեան` վկայակոչելով «Հայաստանի եւ Ռուսիոյ միջեւ 1997-ին կնքուած ռուսական ռազմակայանի մասին միջազգային համաձայնագիրի 4-րդ յօդուածը, որով Հայաստանի Հանրապետութեան իրաւազօրութիւնը կը տարածուի Ռուսիոյ ռազմակայանին մէջ ծառայող Ռուսիոյ զինուորականներուն կողմէ կատարուած յանցագործութիւններուն վրայ»: Ան դիտել տուաւ. «Գիւմրիի սպանութեան դէպքով ունինք զինուորական բնոյթի յանցագործութիւն` զօրամասը ինքնակամ լքելու, պահակային կանոնները խախտելու, զինուորական յանցագործութիւն կատարելու արդիւնքով կատարուած է այլ յանցագործութիւն»:
Ըստ անոր, 15 յունուարին քննչական եւ դատավարական գործողութիւններ պիտի կատարուին մեղադրեալին նկատմամբ: «Չենք խօսիր ոեւէ մէկուն իրաւազօրութիւն յանձնելու եւ զիջելու մասին: Գործ ունինք միջազգային իրաւական կարգաւորման հետ. երկու երկիրներուն օրէնսդրութիւններուն համադրութեան խնդիր դրուած է` պայմանաւորուած միջազգային իրաւական համաձայնագիրներով», ընդգծեց Կոստանեան:
