ԹԱՄԱՐ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ
Ինչպէս օրերս նշել էր «Ազդակ» թերթը (27.12.2014), հովանաւորութեամբ Լիբանանի Հայոց թեմի առաջնորդ Շահէ եպս. Փանոսեանի եւ կազմակերպութեամբ Համազգայինի Գեղարուեստի դպրոցներու խնամակալութեան, Համազգայինի «Բարսեղ Կանաչեան» երաժշտական քոլեճի սենեկային համոյթն ու Ազգային առաջնորդարանի «Աւետաբեր» երգչախումբը ներկայացուցին իւրայատուկ համերգ մը` Ամանորի եւ Սուրբ Ծննդեան առիթով, որ տեղի ունեցաւ 26 դեկտեմբերին, Նորաշէնի Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ:
Երեւոյթն ինքնին գնահատանքի արժանի է եւ իրապէս իւրայատուկ է, բացառիկ: Եւ անշուշտ, ունի իր պատեհ նախապատմութիւնը: Ինչ վերաբերում է «Բարսեղ Կանաչեան» երաժշտական քոլեճի սենեկային համոյթին, ապա քոլեճի տնօրէն Աշոտ Ճենտերեճեանը ասում է. «Մենք ունենք լաւ, տաղանդաւոր սաներ, եւ ես մտածում եմ, որ նրանք կ՛աւարտեն քոլեճը, ու ի՞նչ պիտի անեն յետոյ, չէ՞ որ նրանցից շատերը արժանի են բեմին, բեմական ելոյթներին, նրանք զուտ դասարանական էութիւններ չեն: Եւ ես որոշեցի ստեղծել իր տեսակի մէջ այսպիսի հնարաւորութիւն` այդպիսի աշակերտների համար: Այսինքն` ստեղծել սենեկային նուագախումբ եւ գրաւել այդ համոյթի մէջ արժանիներին, որ այդպիսով նրանք հնարաւորութիւն ունենան գոնէ երբեմն բեմ ելնելու եւ լայն հանդիսատեսի առջեւ նուագելով, ցոյց տան իրենց թէ՛ բնատուր ձիրքը, թէ՛ ուսուցողական-մասնագիտական բարձր մակարդակը: Այս համոյթը սկսել է իր գործունէութիւնը մէկ տարի առաջ, իսկ այս ուսումնական տարուայ մէջ սա առաջին համերգն է: Կազմի մէջ ես յատուկ նպատակով ընդգրկել եմ ե՛ւ բարձր դասարանների աշակերտներին եւ մի քանի մանկավարժների, իսկ երբեմն որպէս մենակատար մասնակցում են քոլեճի այլ դասատուները, որոնք դուրս են համոյթի բուն կազմից: Ուզում եմ շեշտել այն գեղեցիկ երեւոյթը, որ այս սենեկային համոյթը ստեղծելու եւ յատուկ դրա համար կիրակի օրեր (միակ ազատ օրեր շատ ծանրաբեռնուած երեխաների համար) փորձերի գալու անհրաժեշտութիւնը` թէ՛ սաները եւ թէ՛ նրանց ծնողները ընդունեցին ջերմ խանդավառութեամբ: Եւ այսպիսով իրականացաւ իմ այդ մտայղացումը»:
Եւ ահա Նորաշէնի Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ սրահում օրերս մենք ականատեսն եւ ունկնդիրը եղանք այդ սենեկային համոյթի հերթական ելոյթին, որը մեծագոյնս հաստատեց նման նուագախումբ ստեղծելու անհրաժեշտութիւնը: Ծրագրում ընդգրկուած դասական (barocco) երաժշտութեան հանրահռչակ ստեղծագործութիւնները` Հենտելի «Concerto grosso», Վիվալտիի «Adagio», Կաչինիի «Ave Maria», Կորելիի «Concerto grosso di Natale» համոյթի կողմից կատարուեցին բարձր մասնագիտական որակով: Առանձնակի նշելի են հետեւեալ կարեւոր բաղադրեալները. միմեանց լսելու, համատեղ նուագելու ձիրք, երաժշտական (թէ՛ իւրաքանչիւր պարբերութեան, թէ՛ ամբողջ ստեղծագործութեան) ձեւակառուցման յստակ զգացողութիւն, հնչիւնային ձայնատարութեան (մեղմից մինչեւ բարձրագոյն) հարստութիւն, իւրաքանչիւր կատարած ստեղծագործութեան ներքին հոգեկան վերապրում եւ գեղարուեստական իմաստաւորում: Բոլոր այս բարձր մասնագիտական յատկանիշներով համոյթի կատարմամբ հնչեցին նաեւ Գրիգոր Նարեկացու «Վարդավառի տաղը» (մենակատարներ` Արմէն եւ Աշոտ Ճենտերեճեաններ) եւ Կոմիտասի «Ալ այլուղս»: Համոյթի իւրաքանչիւր անդամ եւ ամէն մենակատար (Արմէն եւ Աշոտ Ճենտերեճեաններ, Հրակ Տեմիրճեան, Նարէ Աշգարեան, Շողիկ Թորոսեան, Մարինէ Հալլաճեան, Նարօտ Սուրճեան) իրենց զգալի ներդրումն ունեցան տուեալ համերգի յաջողութեան մէջ: Եւ արդարացի կը լինէր, որ նման պատեհ մասնագիտական մակարդակ ունեցող սենեկային համոյթը ունենայ իր հովանաւորը, ազգային իշխանութեան կողմից ձեռք բերած պաշտօնական կարգավիճակ: Ինչո՞ւ ոչ: Դա նոյնպէս վկայութիւն կը լինի` սփիւռքի, Լիբանանի հայ համայնքի մշակութային աննահանջ երթի, մանաւանդ` մեր երիտասարդ սերնդի կողմից:
Խնդրոյ առարկայ համերգի աւարտին ելոյթ ունեցաւ Ազգային առաջնորդարանի «Աւետաբեր» երգչախումբը` ղեկավարութեամբ Երուանդ Քեշիշեանի: Արտայայտիչ, կուռ, հոգեւոր լիցքերով խանդավառուած երգչախումբը հնչեցրեց մի քանի հոգեւոր երգեր, աւարտելով համերգը «Քրիստոս ծնաւ եւ յայտնեցաւ»` մի քանի այլ մասնակիցների ու ներկաների համատեղ կատարումով:
Ուշագրաւ էր համերգի բացման խօսքը, որ կատարեց Համազգայինի Գեղարուեստի դպրոցներու տնօրէն Կարպիս Գապասագալեանը: Շնորհակալութիւն յայտնելով Լիբանանի հայոց թեմի առաջնորդին նման աննախընթաց համերգ իրականացնելու համար նա նշեց նաեւ, որ այն հոգեպէս լիցքաւորելու է ամէնքին` հոգեւոր ուրախութեամբ դիմաւորելու գալիք նոր տարին: Եւ ինչպէս նշեց համերգը եզրափակող իր խոր իմաստալից, տպաւորիչ եւ ոգեղէն խօսքում առաջնորդ սրբազանը, այս համերգը եղաւ հոգեկան վայելքի երեկոյ` պարգեւելով ներկաներին հոգու խաղաղութիւն եւ գեղեցիկ արուեստին առնչուելու երջանկութիւն:
ԹԱՄԱՐ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ
Արուեստագիտութեան դոկտոր
Երեւան-Պէյրութ