«Երբ հրեշտակները անոնցմէ երկինք վերցուեցան, հովիւները իրարու ըսին. «Եկէք մինչեւ Բեթղեհէմ երթանք ու տեսնենք, թէ ի՛նչ է այս եղած բանը, զոր Տէրը մեզի ցոյց տուաւ»:
Ղուկ. 2.15
Մինչ կը տօնենք Աստուածայայտնութիւնը` Տէր Յիսուս Քրիստոսի Ս. Ծննդեան տօնին մէջ, մեր խորհուրդները կ՛երթան անոնց, որոնք նեղութեան եւ վախի մէջ կը տառապին` կորսնցնելով իրենց խաղաղութիւնը: Տօները, մեր նախնիներէն նշանակուած, մեր ապրած ժամանակները կը բաժնեն մասերու, կարծես տանելի դարձնելու համար ժամանակներուն բերած ցաւերը: Ամբողջ ժամանակին ամբողջ ցաւը անտանելի պիտի ըլլար: Ուրեմն, վախի եւ ցաւի ամբողջութիւնը կարծես կը բաժնուի հանգրուաններու կամ մասերու, որպէսզի կարելի ըլլայ տոկալ անոնց բերած ճնշումներուն: Իսկ այդ ճնշումները ամէն տեղ են եւ ամէն դասակարգի համար իրական: Եթէ կը մտածուէր, թէ միայն Միջին Արեւելքի երկիրներուն յատուկ են անոնք, ապա անցնող շրջանին` վախերու եւ ցաւերու իրական ճնշումներ հասան Աւստրալիայէն մինչեւ Միացեալ Նահանգներ, Չինաստանէն մինչեւ Ուքրանիա եւ այլուր: Ահաբեկչութիւնը սահման եւ բարոյականութիւն չի ճանչնար, ընկերային-դասակարգային անիրաւութիւնը կը հարուածէ ամէն կողմ, իսկ երկու չափ երկու կշիռի երեւոյթը կը ջլատէ խաղաղութեան ամէն փորձ եւ ջանք:
Մարդուն մեղքին ստեղծած այս մթնոլորտին մէջ մենք` հայ ազգի զաւակներս, վեր կ՛առնենք մեր ազգին վրայ գործադրուած Ցեղասպանութեան հարիւրերորդ տարին: Արդարութեան եւ հատուցումի պահանջատէր ըլլալով, մենք կը դիմաւորենք նոր ժամանակները, որոնց մէջ պարզապէս նոր բան փնտռելը անիրատես փորձ պիտի ըլլայ: Ժամանակները հասկնալու համար, ուրեմն, անհրաժեշտ է նայիլ դէպքերուն` անոնց յառաջ բերած բարոյականութեան փաստին, փոփոխութիւնները փնտռելով այդ մակարդակին վրայ: Եթէ փոխուած բան մը գտնենք աշխարհի մարդոց բարոյականութեան մէջ, նոյնիսկ` մեր դարաւոր թշնամիին բարոյականութեան մէջ, ապա փոխուած պիտի ըլլան շատ մը իրականութիւններ, եւ նժարը պիտի հակի արդարութեան կողմը: Ահա այդ մակարդակի փոփոխութիւնն է, որ կրնայ յուսադրել մեզ մեր պահանջած արդարութեան եւ արդար հատուցման ուղիին վրայ: Ու ասիկա տեսնելու եւ հասկնալու, քննելու եւ փորձառաբար չափելու բան է:
Սքանչելի է տեսնել Աւետարանի հովիւները` Բեթղեհէմի ճամբուն վրայ: Հրեշտակին հաղորդած փրկութեան պատգամէն ետք, հրեշտակներու սքանչելի երգեցողութենէն ետք` «եկէք մինչեւ Բեթղեհէմ երթանք» որոշումը շատ բան ունի մեզի սորվեցնելիք: Նախ, որ հրեշտակներու երգէն ետք` զգացական տպաւորութիւններու վրայ չմնանք: Անհրաժեշտ է Աստուծոյ մեզի ցոյց տուածները ստուգել եւ հասկնալ: Ասիկա մեր բաժինն է: Աստուած Իր բաժինը ըրած է եւ կ՛ընէ. իսկ մեր բաժինը… մեր բաժինն է: «Տեսնենք, թէ ի՛նչ է այս բանը, զոր Տէրը մեզի ցոյց տուաւ»: Վախէն անդին, յոյսէն անդին, ուրախութենէն թէ տրտմութենէն անդին կայ բան մը, որ մենք պէտք է ընենք: Այդ մեր ընելիքը տեսնել եւ հասկնալն է, թէ Աստուած մեզի ի՛նչ ըսած է եւ ի՛նչ կ՛ըսէ: Տօներով բաժնուած, ժամանակահատուածներով պարզացուած իրականութիւններէն անդին` անհրաժեշտ է տեսնել ճշմարտութիւնը, որ աստուածային կամք է եւ կարգադրութիւն: Ուրեմն` ամէն բան իր որակին մէջ անոր է, որ պիտի միացնենք: Այլապէս, մեր ուժերը կը վատնուին եւ մեր կարելիութիւնները ապարդիւն կը մնան:
Երկրորդ` ուժերը եւ կարելիութիւնները ի գործ դնելը անյետաձգելի է: «Եկէք երթանք» ըսելը անբաւարար պիտի ըլլայ, եթէ բաժնեկցութիւն չըլլայ անոնցմով: Ասիկա աշխատանք եւ նուիրում կը պահանջէ, մանաւանդ այն հասկացողութեան մէջ, թէ` ամէն բան որ կ՛ընենք եւ կ՛ըսենք, իր ազդեցութիւնը պիտի ունենայ «ամբողջ ժողովուրդին» վրայ: Այլ խօսքով` հովիւները միայն իրենց հետաքրքրութիւնը յագեցնելու համար չէր, որ որոշեցին ու գացին Բեթղեհէմ, այլ ստուգելու համար ամբողջ ժողովուրդին բաժինը: Անոնք գացին եւ պատմեցին բոլորին, ինչ որ իրենք տեղեկացեր էին:
Երրորդ` ստուգելը եւ իմանալը ինքնանպատակ եւ սահմանափակ փորձառութիւն մը չէ, որ կ՛ենթադրեն, այլ` մնայուն ու շարունակական փառաբանութեան կը հասցնեն: Հովիւներուն կեանքը եւ ընթացքը հիմնովին փոխուած պէտք էր ըլլային, քանի աւետարանիչը կ՛արձանագրէ, թէ անոնք դարձան իրենց տեղը եւ կը փառաւորէին ու կ՛օրհնէին զԱստուած: Ասիկա անոնց նոր բարոյականութիւնն էր, զոր ստացեր էին Յիսուս Մանուկին հանդիպելով: Անոնք շարունակեցին իրենց կեանքը, այո՛, սակայն նոր որակով մը կ՛առաջնորդուէր այն: Որակ, որ գործնական էր եւ ոչ թէ պարզապէս տեսական: Այդ որակով ապրելու կանչուած ենք մենք եւս ազգովին:
Տօնին լոյսերը երբ մարին եւ լռեն բոլոր հրավառութիւնները, ժամանակներու շարունակութեան մէջ` օրհնութեան եւ փառաբանութեան ձայներ թող ըլլան մեր ձայները, որպէսզի Աստուծոյ ըսածը լսենք, ստուգենք եւ պատմենք: Թող մսուրի մանուկին յայտնութիւնը մեզ հաղորդ դարձնէ երկինքի բարձրութեան մէջ` Աստուծոյ փառքին, երկրի վրայ` խաղաղութեան եւ մարդոց մէջ` հաճութեան:
ՔՐԻՍՏՈՍ ԾՆԱՒ ԵՒ ՅԱՅՏՆԵՑԱՒ.
ՁԵԶԻ ՄԵԶԻ ՄԵԾ ԱՒԵՏԻՍ
ՎԵՐ. ՄԿՐՏԻՉ ԳԱՐԱԿԷՕԶԵԱՆ
Նախագահ ՄԱՀԱԵ Միութեան
Յունուար, 2015