Միջազգային քրէական դատարանի առաջին դատախազ Լուիս Մորենօ Օքամփօ փորձագիտական կարծիք հրապարակած է ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբի` 17 փետրուար 2025 թուականի թիւ 46/2024 եզրակացութեան վերաբերեալ` բացայայտելով շահերու բախման այն իրական պատկերը, որ լուրջ կասկածի տակ կը դնէ խումբի եզրակացութեան անաչառութիւնը:
Խումբը եզրակացուցած էր, թէ Ռուբէն Վարդանեանի Ազրպէյճանի կողմէ կալանաւորումը կամայական չէր: Օքամփօ իր փորձագիտական կարծիքին մէջ փաստարկուած կը հիմնաւորէ շահերու բախման գոյութիւնը` ընդգծելով, որ ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբի ներկայ նախագահող Քաննա Եոտքիվսքան «Էքուիթի ԼօՖըրմ»-ի գործընկեր է, որ Ուքրանիոյ մէջ կը ներկայացնէ Ազրպէյճանի պետական քարիւղի ընկերութիւնը` ՍՈՔԱՐ-ը:
Օքամփօ կատարած է բաց աղբիւրներու վրայ հիմնուած հետաքննութիւն` ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբի ներկայ նախագահ-զեկուցող, ուքրանացի իրաւաբան Քաննա Եուտքիվսքայի անաչառութեան վերաբերեալ:
«Քաննա Եուտքիվսքա պէտք է ձեռնպահ մնար Աշխատանքային խումբի ներկայացուցած Ազրպէյճանի դէմ բոլոր գործերէն: Ան ունի շահերու բախում, որ կը բխի անոր մասնագիտական աշխատանքէն` իբրեւ «Էքուիթի ԼօՖըրմ»-ի գործունեայ գործընկեր: Վերջինս տարիներ շարունակ իրաւաբանական ծառայութիւններ տրամադրած է Ազրպէյճանի Հանրապետութեան պետական քարիւղի ընկերութեան (ՍՈՔԱՐ): Ասիկա կը հաստատէ ուղիղ ֆինանսական կապը անոր եւ Ազրպէյճանի կառավարութեան միջեւ, որ տուեալ գործին մէջ հանդէս կու գայ իբրեւ կողմ», կը նշէ Օքամփօ:
Ան կը հիմնաւորէ, որ այդ կացութիւնը կը հակասէ Վարքագիծի կանոնագիրքին եւ ՄԱԿ-ի միւս կանոնակարգին, որոնք կը պահանջեն ինքնաբացարկ, երբ ֆինանսական շահերը կը համընկնին ՄԱԿ-ի գործառոյթներուն հետ. «Եուտքիվսքայի անկարողութիւնը` բացայայտելու այս դերը կամ վարոյթներէն ձեռնպահ մնալու, կը հանդիսանայ ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբի գործելաոճերու 5-րդ կէտի խախտում, որ կը նախատեսէ ինքնաբացարկ շահերու բախման պարագաներուն»:
Օքամփօ նաեւ նշած է Քաննա Եուտքիվսքայի ամուսինին` փտածութեան մէջ մեղադրուող ուքրանացի քաղաքական գործիչի` Ազրպէյճանի հետ ունեցած անձնական սերտ եւ քաղաքական կապերու մասին:
«Այս հանգամանքներուն լոյսին տակ, հաւանական համարժէք միջոցը պիտի ըլլայ այն, որ ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբը անվաւեր ճանչնայ Կարծիք թիւ 46/2024-ը եւ խնդրէ սկզբնական դիմողին ներկայացնել նոր միջնորդութիւն, որ ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբին կողմէ պիտի մշակուի դարձեալ` տէ նովօ հիմերով», կ՛եզրակացնէ Օքամփօ:
Ըստ անոր, թափանցիկութեան եւ հաշուետուողականութեան համար, եւ նկատի ունենալով, որ վտանգի տակ է Աշխատանքային խումբի հեղինակութիւնը, խումբը կրնայ հրապարակաւ պատասխանել այս մեղադրանքներուն: «Առանց լրացուցիչ խնդրանքի` ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբը կրնայ տրամադրել լրացուցիչ տեղեկութիւններ այն մասին, թէ այս գործը ինչպէ՛ս կառավարուած է, ո՛վ ծառայած է իբրեւ գործի զեկուցող եւ անոնք ինչպէ՛ս ընտրուած են, արդեօք դոկտ. Եուտքիվսքան երբեւէ բացայայտա՞ծ է ՄԱԿ-ի Անձերու կամայական կալանաւորման հարցերով աշխատանքային խումբի անդամներուն եւ ՄԱԿ-ի Մարդու իրաւունքներու բարձր յանձնակատարի գրասենեակի անձնակազմին, որ իր իրաւաբանական ընկերութիւնը կը ներկայացնէ Ազրպէյճանի կառավարութեան շահերը, եւ, եթէ այդպիսի բացայայտում կատարուած է, արդեօք Աշխատանքային խումբը անտեսա՞ծ է այս շահերու բախումը` անոր կարելիութիւն տալով մասնակցիլ Ազրպէյճանի վերաբերող գործերուն»:
