ՀՅԴ Հայ դատի Կեդրոնական գրասենեակը կը հաղորդէ, որ քոնկրեսականներ Տինա Թիթուս եւ Կուս Պիլիրաքիս ներկայացուցած են «Ազրպէյճանի պատժամիջոցներու վերանայման մասին» երկկուսակցական օրէնսդրական նախաձեռնութիւն մը, որ կը պարտաւորեցնէ Թրամփ-Վենսի վարչակազմին վերանայիլ «Մակնիցքի»-ի աքթով սահմանուած պատժամիջոցներու կիրարկելիութիւնը` Ազրպէյճանի այն պաշտօնեաներուն նկատմամբ, որոնք պատասխանատու են ռազմական յանցագործութիւններու, մարդու իրաւունքներու խախտումներու եւ հայ ռազմագերիներու ու քաղաքացիական պատանդներու շարունակուող ապօրինի բանտարկութեան համար: Ամերիկայի Հայ դատի յանձնախումբը ողջունած է օրինագիծի ներկայացումը եւ կը սկսի համազգային աշխատանք` ատոր համար երկկուսակցական լայն աջակցութիւն ապահովելու համար:
Օրինագիծի հիմնաւորումներուն մէջ կը ներկայացուին Ազրպէյճանի յանցագործութիւնները` ներառեալ 2020 թուականի պատերազմը, 2023 թուականի ցեղասպանական գործողութիւնները, ինչպէս նաեւ հայ գերիներու ապօրինի պահման, խոշտանգումներու ու կեղծ դատավարութիւններու շարունակուող քաղաքականութիւնը: Հիմնաւորումներուն մէջ կ՛ըսուի. «Ազրպէյճանի կողմէ գերիներու շարունակուող պահպանումը, խոշտանգումները, արտադատական սպանութիւնները եւ մարդու իրաւունքներու այլ ծանր խախտումները լրջօրէն կասկածի տակ կը դնեն անոնց պատրաստակամութիւնը` յարգելու մարդու իրաւունքները եւ բանակցելու արդար ու երկարատեւ խաղաղութեան շուրջ»:
Օրինագիծի ներկայացման առիթով քոնկրեսական Թիթուս յայտարարած է. «Լաչինի միջանցքի ապօրինի, մէկ տարի տեւած շրջափակումէն ետք Ազրպէյճան սնունդը վերածեց զէնքի եւ սովամահ դարձուց Արցախի 120.000 հայերը: Ալիեւի կառավարութիւնը մերժեց միջազգային կոչերը` դուրս գալու եւ լարուածութիւնը նուազեցնելու համար, եւ յարձակեցաւ Արցախի վրայ: Տարիներով այդ հողերուն մէջ ապրող մարդիկ համակարգուած կերպով դուրս մղուեցան` իբրեւ նախայարձակի զոհեր. երեխաները զրկեցին սնունդէ եւ ջուրէ ու դպրոց երթալու կարելիութենէն, իսկ քրիստոնէական սրբավայրերը պղծուեցան: Ժամանակն է Ալիեւը եւ անոր աջակիցները պատասխանատուութեան ենթարկել` փոխանակ անոնց պարգեւատրելու ռազմական աջակցութեամբ ու ներդրումային պայմանագիրներով»:
Քոնկրեսական Պիլիրաքիս համաձայնած է` նշելով. «Թէեւ անցեալ ամիս Ազրպէյճանի եւ Հայաստանի միջեւ ստորագրուած խաղաղութեան հռչակագիրը կրնայ յառաջընթացի նշան ըլլալ, շրջանին մէջ կը շարունակուի քաղաքական եւ մարդասիրական ճգնաժամը` պայմանաւորուած Ազրպէյճանի նախայարձակումով»: Ան աւելցուցած է. «Հպարտ եմ, որ կը վերաներկայացնեմ օրինագիծ մը, որ պիտի պարտաւորեցնէ նախագահը որոշել` արդեօք Մակնիցքիի պատժամիջոցները պէ՞տք է կիրարկուին Ազրպէյճանի բարձրաստիճան պաշտօնեաներուն նկատմամբ, որոնք պատասխանատու են Արցախի հայերու ցեղային զտման եւ երկրի ներսը քաղաքական ընդդիմութեան նկատմամբ ճնշումներու համար: Ամերիկացի հարկատուներու գումարները պէտք չէ օգտագործուին դաժան վարչակարգին աջակցելու համար, յատկապէս երբ այդ միջոցները կրնան ծախսուիլ ներքին հրատապ խնդիրներու լուծման համար»:
Օրինագիծը կը պարտաւորեցնէ նախագահին 180 օրուան ընթացքին որոշել` արդեօք աւելի քան 50 ազրպէյճանցի պաշտօնեաներ` բարձրաստիճան զինուորականներ, անվտանգութեան մարմիններու ղեկավարներ, դատախազներ եւ դատաւորներ, կը համապատասխանե՞ն «Մակնիցքի»-ի օրէնքի կամ արտաքին գործոց նախարարութեան ֆինանսաւորման մասին օրէնքի 7031(c) յօդուածի պատժամիջոցներու չափանիշներուն:
Քանի որ Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի միջեւ խաղաղութեան բանակցութիւնները չեն ապահոված արդարութիւն կամ հայ գերիներու ազատ արձակում, այս օրինագիծը կարեւոր քայլ է` Ալիեւը եւ անոր համախոհները Միացեալ Նահանգներու օրէնսդրութեան ներքեւ պատասխանատուութեան ենթարկելու համար:
