ԱՀԱՐՈՆ ՇԽՐՏԸՄԵԱՆ
Ի՞նչ կը մնայ ժողովուրդէն, երբ կ՛այլափոխեն անոր պատմութիւնը:
Այսօր մենք կը գտնուինք աշխարհաքաղաքական վտանգաւոր խաչմերուկի մը առջեւ: Շուռ տուած են մեր ազգային արժէքները եւ աւանդութիւնները: Նոր հնչեղութեամբ կը հալածեն մեր գոյութիւնը: Թուրք-ազերիական առանցքը «Խաղաղութեան ճանապարհ» պիտակին տակ մահաքունի կ՛ենթարկէ ստուերներու տակ խարխափող Հայաստանը: Գրաւոր եւ անգիր պայմաններով աստիճանաբար կը սեղմեն Հայաստանին պարտադրած զիջումներու շղթան: Իւրաքանչիւր պայման սպառնալիք է մեր պետականութեան: Իւրաքանչիւր պայման ականուած է հայ ժողովուրդը ազգային գաղափարախօսութենէն, կարողականութենէն եւ պատմութենէն ամլացնելու նռնակներով:
Նոր չեն այսօրուան պահանջները: Անոնք կու գան պատմութեան խորերէն:
Ի՞նչ կը մնայ պետութենէն, երբ տարուբերին անոր սահմանները, բարոյազրկուի բանակը եւ խեղաթիւրուի ժողովուրդին ազգային ինքնութիւնը:
Հոգեբանական բռնութիւն է Հայաստանի հանդէպ կիրարկուող ռազմաքաղաքական ճնշումը: Թշնամին կը հետապնդէ ներթափանցումի, արժէքային փլուզման եւ քաղաքական քայքայումի ծրագիրներ: Քանի մը տարի առաջ անհաւատալի կը թուէր « Արցախի հարց չկայ» արտայայտութիւնը: Այսօր պետական ամպիոններէն կը յայտարարեն: Երբ ժողովուրդը լռէ, վաղը անկանխելի պիտի դառնան՝ «Սիւնիքը չկայ», «Ցեղասպանութիւն չեղաւ» եւ կամ՝ «Մենք Թուրքիոյ դաշնակից ենք» կարգախօսներ..: Համոզու՞մ, թէ՞ կարգախօս…
Անձնատուր դառնա՞նք շրջան ընող հռետորաբանութիւններուն, ուր զիջումը կը հրամցուի «խաղաղութիւն», ուրացումը՝ «բնականոնացում»:
Ի՞նչ պիտի ըլլայ մեր պատասխանը, ողբի եւ զղջումի երգե՞ր..: Առաւելագոյնը ուշացած մեղայագիր մը՝ բանիւ եւ գործով, կամայ եւ ակամայ, գիտութեամբ եւ անգիտութեամբ…:
Պատմութիւնը վճռաբար պիտի դատապարտէ այս անտարբեր վերաբերմունքը, կրաւորական մեղսակցութիւնը:
Պէտք է դիմադրել, որովհետեւ կը պարտադրեն փոփոխութեան ենթարկել Հայաստանի սահմանադրութիւնը՝ ի վնաս մեր գոյութեան եւ պատմութեան: Միայն զինեալ պայքար չէ դիմադրութիւնը: Դիմադրութիւն է նաեւ մեր ինքնութիւնը, մեր լեզուն, մեր եկեղեցին աղաւաղելու փորձերուն դէմ պայքարը: Զիջիլ մեր Էութեան մէկ կարեւոր բաղադրիչէն, կը նշանակէ կոյր կամակատար դառնալ, ստրկանալ:
Խաղաղութեան շագանակով պարուրուած փոփոխութիւններու թղթածրարը հայկական պետականութեան եւ արժեհամակարգին շիրմաքարն է իրականութեան մէջ:
Ազերիները մօտաւորապէս երկու հարիւր քիլիոմեթր տարածութիւն կորզած են անսխալականութեան ախտով տառապող, միեւնոյն հարցին շուրջ հակասական տեսակէտներով հպարտ, «ազգի ընտրեալ» վարչապետ ին փայփայած «իրական Հայաստան»էն: Այս մասին բացարձակ անխօսութիւն՝ քար լռութիւն:
Ազերիներու «Արեւմտեան Ազրպէյճան վերադարձ»ը Հայոց պետականութիւնը ներքնապէս կազմալուծելու նախաքայլ է: Վերադարձի պայմանները սովորական «վերադարձ»ներ չեն, այլ՝ ապագայ պահանջներու եւ ներգործութիւններու հիմնասիւն:
Թշնամին շրջանառութեան մէջ դրած է «Արեւմտեան Ազրպէյճան» կեղծ եզրը: Զարմանալիօրէն չենք յիշատակեր հայկական մեծամասնութեամբ Նախիջեւանի կորուստը: Հողը խլած, անոր պատմութիւնն անգամ ջնջած … տասնամեակներու ընթացքին քանդած են հազարաւոր խաչքարեր, հարիւրաւոր եկեղեցիներ, պատմական արձանագրութիւններ: Բնակչութիւնը ամբողջութեամբ տեղահանած…: Թշնամին իր նուաճողական քաղաքականութիւնը արդարացնելու նպատակով շրջանառութեան մէջ կը դնէ «Արեւմտեան Ազրպէյճան» կեղծ եզրը, իսկ մենք կը մոռնանք պահանջելու Նախիջեւանը:
Թուրքիա եւ Ազրպէյճան կ՛արծարծեն թուրանական կամուրջի խորհրդանիշ «Զանգեզուրի միջանցք»-ի պահանջը: Սիւնիքը հայոց հող չէ միայն, այլ՝ պայքարի եւ ազատութեան խորհրդանիշ: Շահընկերութեան որեւէ քայլ, սեպ խրել է հայ ժողովուրդի սրտին: Սիւնիքը զիջիլ, կը նշանակէ սրբել մեր ժողովուրդի դիմադրութեան ոգին: Սիւնիքը գործընկերութեամբ շահարկել կը նշանակէ Հայոց պետականութեան կառուցուածքը տրորել:
Դիմադրութիւնը խաղաղութեան ձգտում չէ միայն, այլ՝ երաշխիք: Հայոց բանակի զինաթափումը կը պահանջեն: Զինաթափել բանակը, կը նշանակէ գերի դառնալ թշնամիին կամեցողութեան:
Դիմադրութիւնը մեր ժողովուրդի արդար իրաւունքն է: Մենք ընդդիմացանք Աւարայրի մէջ, դիմադրեցինք Զէյթունի մէջ, մաքառեցանք Քերչի մէջ եւ հասանք Պերլին: Դիմադրութիւնը պարտականութիւն է, ոչ՝ գաղափար:
Խաղաղութիւնը, որուն մասին կը խօսի իշխանութիւնը, անոր իւրաքանչիւր յօդուածը գամ մըն է մեր պետականութեան կառոյցին վրայ: «Խաղաղութեան համար փոխեցէք սահմանադրութիւնը» կը պարտադրեն Թուրքիա եւ Ազրպէյճան: Համազգային պատուհաս մեր վարչապետը կը խոստանայ մինչեւ 2026 իրագործել թուրք-ազերիական պայմանը: Այն խաղաղութիւնը, որ պիտի հաստատուի մեր ազգային ինքնութիւնը փոխելու պայմանով, խաղաղութիւն չէ, այլ՝ պարտութիւն:
Ազրպէյճան կը պահանջէ հրաժարիլ ԵԱՀԿ-էն: Հայաստանէն հեռացնել Եւրոպական Միութեան դիտորդները: Հարցում մը այստեղ. Պատրա՞ստ ենք առանձին դիմակալելու մեզ շրջափակող թշնամիները : Կոյր խաղաղութիւնը կը ծնի կամակատար պետականութիւն:
ԵԱՀԿ-ի Մինսկի խումբը լուծարել, կը նշանակէ պատմութեան աղբանոց շպրտել Արցախի թղթածրարը: Մինսկի խմբակը ժողովուրդներու ինքնորոշման իրաւունքը հաստատող փաստաթուղթ մըն էր իրականութեան մէջ: Այս խմբակին լուծարումը կը նշանակէ Արցախի հարցը դուրս բերել միջազգային իրաւական շրջանակներէն եւ Պաքուի քմահաճութեան յանձնել..:
Մոռնալ կը նշանակէ ազատութեան հրամանագիր տալ ապագայի ոճրագործին: Մեզմէ կը պահանջեն մոռնալ Ցեղասպանութիւնը: Ճանաչումը մեզի համար միայն յիշողութիւն չէ, այլ՝ պաշտպանութիւն: Երբ Թուրքիա կ՛ուրանայ Ցեղասպանութիւնը, ո՞վ կրնայ երաշխաւորել նոր արհաւիրքի մը կրկնութիւնը: Պետական Հայաստանի անտարբերութիւնը կրկնութեան անցագիր կը ներկայանայ թշնամիին:
Դիմադրութիւնը նաեւ միասնութիւն է: Կրաւորականութիւնը՝ մեր թշնամին: Դիմադրութիւնը յաւերժի յիշողութիւն է: Ցեղասպանը նոր նախճիր պիտի սանձազերծէ, որովհետեւ յիշողութեան տէրը կը ներէ…:
Այսօր, հարիւր եւ տաս տարի ետք, երբ դադրինք արծարծել Հայոց Ցեղասպանութիւնը, երբ կը յայտարարենք, թէ « ան արդէն պատմութիւն է», ինքնաբերաբար կը թունաւորենք ապագայ սերունդներու յիշողութիւնը եւ կ՛իյնանք ամուլ լռութեան մէջ: Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչումը եւ հատուցումներու հետապնդումը իւրայատուկ ուժ կը ներկայանայ մեր ժողովուրդին համար: Անիկա համահայկական միասնութեան, արդարութեան, պատմական յիշողութեան եւ հողային պահանջատիրութեան առանցքն է: Երբ Հայաստան կը հրաժարի անոր արծարծումէն, ոչ միայն անցեալը կը կորսնցնէ, այլեւ ապագայի բանակցութեան լեզուն:
Պատմութիւնը կը փորձէ կրկնուիլ: Մենք կրնանք կասեցնել զայն:
Քանդել սահմանները, մոռնալ նահատակները, լռեցնել ժողովուրդի մը ոգին, զինաթափել բանակն ու երկիրը…: Պատմութիւնը կրկնուելու պարագային, այս անգամ պատճառը ոչ թէ դարաշրջանն է, այլ՝ մեր ինքնակամ նահանջը, մեղսակցութիւնը եւ լռութիւնը: Պատմութիւնը մտրակով կը վերադառնայ, երբ ժողովուրդ մը կը մոռնայ իր անցեալը: Դաժան դաս է պատմութիւնը…:
