Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Մեղուները անհրաժեշտ են աշխարհի վրայ ապրող էակներու կեանքին` թռչուններուն, ինչպէս նաեւ մարդոց: Անոնք այնքան կարեւոր են, որ նոյնիսկ գոյութիւն ունի անոնց յատկացուած միջազգային օր մը` 20 մայիսը, որ Մեղուներու միջազգային օր հռչակուած է: Այս առիթով մօտէն տեսնենք, թէ անոնց գոյութիւնը ինչո՛ւ անհրաժեշտ է երկրագունդին կեանքին:
* * *
Մեղուները միջատներ են, որոնք ծաղիկներէն բեղմնափոշի եւ հիւթ կը հաւաքեն սնանելու համար, ինչպէս նաեւ իշամեղուները կամ թիթեռնիկները: Երբ մեղուն կ՛իջնէ ծաղիկի մը վրայ, բեղմնափոշին կը փակչի անոր մազերուն… եւ ապա կը թափի յաջորդ ծաղիկին վրայ: Այս ձեւով, այդ ծաղիկը կրնայ հետագային տալ հունտեր, բանջարեղէններ կամ պտուղներ: Այո՛, իրենց ոտքերուն մազերուն վրայ բեղմնափոշին փոխադրելով, մեղուները ծաղիկներուն կարելիութիւնը կու տան վերարտադրուելու: Առանց անոնց հաւանաբար վայրի ծաղիկներ, դդումներ, խնձորներ կամ արեւածաղիկի հատիկներ գոյութիւն պիտի չունենային:
Մարդոց կողմէ սպառած ուտելիքներուն մօտաւորապէս մէկ երրորդը կախեալ է մեղուներուն աշխատանքէն: Անոնք անհրաժեշտ են նաեւ բազմաթիւ վայրի բոյսերու կեանքին: Հետեւաբար մեր մոլորակին համար էական է պահպանել այս սուփըր-հերոսները: Սակայն դժբախտաբար, մասնագէտները կը նշմարեն, թէ բազմաթիւ տարիներէ ի վեր անոնց թիւը մեծապէս կը նուազի աշխարհին մէջ:
* * *
Հետեւաբար, ի՞նչ կարելի է ընել զանոնք պահպանելու համար: Նախ եւ առաջ պէտք է ապահովել անոնց ուտելիքը. այսինքն` խուսափիլ գործածելէ քիմիական նիւթեր, որոնք կը թունաւորեն մշակուած բոյսերը եւ պաշտպան կենալ դաշտերու ու ծաղկաւէտ պարտէզներուն, ուր մեղուները կրնան առատօրէն սնանիլ: Պէտք է նաեւ պահպանել փեթակները հիւանդութիւններուն, մակաբոյծներուն եւ ասիական պիծակներուն դէմ, որովհետեւ անոնք մեղուներուն վրայ կը յարձակին սնանելու համար:
Այժմ գիտնականները կը փորձեն աւելի լաւ ծանօթանալ մեղուներուն, անոնց սովորութիւններուն, անոնց նախասիրած բոյսերուն… Անոնք կը յուսան այս ձեւով աւելի լաւ կերպով օգնել մեր կեանքի մէջ կարեւոր եղող մեղուներուն:
Հազարաւոր Անձեր
Ճատրակի Ախոյեանի Մը Դէմ
20 մայիսին վերջ գտաւ ճատրակի արտակարգ խաղ մը, որ տեւած էր աւելի քան մէկ ամիս: Ճատրակի յատուկ կայքէջ մը այս խաղը կազմակերպած էր անընդմէջ 15 տարուան ճատրակի ախոյեան` նորվեկիացի Մակնուս Քարլսընի եւ աշխարհի տարբեր 143 հազար անձերու «Աշխարհ խումբին» միջեւ: Այս թիւը ինքնին մրցանիշ մըն է:
Խաղը սկսաւ 4 ապրիլին, համացանցին վրայ: «Աշխարհ խումբի» խաղցողները առաւելագոյնը 24 ժամ ունէին որոշելու իրենց քայլը: Սակայն այս խաղը իւրայատուկ էր, որովհետեւ ան դասական ճատրակ չէր, այլ տարբերակ մը` ֆրիսթայլ ճատրակ:
Արդիւնքը անսպասելի էր, բայց տրամաբանական, որովհետեւ խաղը վերջացաւ առանց յաղթողի, 32 քայլերէ եւ վերջին դիրքի երեք կրկնութենէ ետք:
Շաքարեղէնի Տուփերու Տեղատարափ
Լիամին Տունին Առջեւ
Այլ փոքրիկներու նման, 8 տարեկան Լիամ երբեմն փոխ կ՛առնէ մօրը բջիջային հեռաձայնը խաղալու կամ կարճ վիտէոներ դիտելու համար: Սակայն այս անգամ ան վաճառատան մը կայքէջին վրայ կը փորձէր Բարեկենդանի յատուկ զարդարանքներ եւ խաղեր ընտրել, զանոնք գնումի սակառին մէջ դնելով, սակայն` առանց գնելու:
Մայիսի սկիզբը, ան առանց անդրադառնալու «գնելու» կոճակը սեղմեց, սակառին մէջ 30 տուփ շաքարեղէնի տեսակ մը դնելէ ետք: Այս շաքարեղէնի 30 տուփը կը պարունակէր… 70 հազար սիւսէթներ:
Լիամի անզգուշութիւնը յայտնաբերուեցաւ 4 մայիսին, երբ անոր մայրը անդրադարձաւ, թէ իր դրամատան հաշիւէն դուրս ելած է 4200 տոլար… Ան կը փորձէ կապուիլ վաճառատան հետ, չեղեալ ընելու այդ ապսպրանքը, սակայն դժբախտաբար շաքարեղէնը արդէն ուղարկուած էր: Քիչ անց 30-էն 22 սիւսէթի տուփեր կը շարուէին տունին առջեւ:
Լիամին մայրը յուսահատած էր, չէր գիտեր ինչպէ՛ս ձերբազատիլ այդ սիւսէթներէն: Բարեբախտաբար, իր շրջանին մէջի բնակիչները` լսելով այս արտասովոր պատահարը, առաջարկեցին գնել այդ սիւսէթներէն: Երկու ժամուան ընթացքին գրեթէ բոլոր տուփերը ծախուած էին շրջանի դրամատուներուն եւ բժիշկի դարմանատուներուն, իսկ վերջաւորութեան Լիամի մայրը մնացած տուփերը ձրիօրէն բաժնեց:
Բարեբախտաբար, երբ լուրը սփռուեցաւ համացանցին վրայ, վաճառատունը կապուեցաւ Լիամի մօր հետ` անոր վերադարձնելով վճարուած ամբողջ գումարը:
Ժամանց
