ՏՈՔԹ. ՎԱՐԴԳԷՍ ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ
Երկար ատենէ ի վեր որոշած էի այս նիւթին մասին որեւէ բան չգրել, որովհետեւ զայն կը գտնէի սաստիկ վիրաւորական: Ինքզինքս խորապէս նուաստացած կը զգամ, երս այս հարցին մասին կը մտածեմ: Բազմիցս փորձեցի «իմաստուն»-ի դերը խաղալ` ինքզինքս հանդարտեցնելով եւ համոզելով, թէ ժամանակի հարց է եւ կրնամ վարժուիլ, բայց չյաջողեցայ:
Ահա ձեզի հետ կը բաժնեմ մտահոգութիւնս, որ ապրիլ 24-ի ոգկոչման կը վերաբերի:
Քանի մը տարիէ ի վեր ականատես եւ ականջալուր կը դառնամ անտեղի արտայայտութիւններու, որոնք իրապէս սահմռկեցուցիչ են ամէն իմաստով: Ըստ այդ արտայայտութիւններուն, ապրիլ 24-ի ոգեկոչումը «այլեւս անիմաստ է», «շատ կարեւոր չէ», «անցեալին կը պատկանի» եւ այլն:
Ես ինծի հարց կու տամ, թէ արդեօք այս արտայայտութիւնները կամ մտածելակերպը «արդիականացման» հետեւա՞նք է, թէ՞ հետեւանք է դասալքումի: Պատասխան չունիմ, բայց երկու պարագաներուն ալ անոնք դուռ կը բանան այլախոհութեան:
Անկասկած Ցեղասպանութեան հարցին գծով հայրենիքի ներկայ իշխանութիւններուն անտեղի արտայայտութիւնները եւ կեցուածքները իրենց խիստ ժխտական անդրադարձը ունեցած են մեր շրջաններուն վրայ, բայց հարցը միայն այդ չէ՛: Հարցը բառին բուն իմաստով անտարբերութի՛ւն է, ախտ մը, որ սկսած է ներթափանցել եւ աւերներ գործել մեր գաղութներուն մէջ: Անտարբերութիւն մեր ազգային արժէքներուն նկատմամբ, եւ նաեւ մեր լեզուին ու մշակոյթին նկատմամբ, եւ նաեւ մեր անպատիժ մնացած Ցեղասպանութեան ճանաչման եւ իրաւունքներու հատուցման նկատմամբ: Ափսո՜ս:
Այժմ միտքս կու գայ Էլի Ուայզըլի շատ կարեւոր եւ իմաստալից խօսքերէն, որուն մէջ ան կը նշէ, թէ «զոհին աւելի ցաւ կը պատճառէ, ոչ թէ դաժանութիւնը ոճրագործին, այլ անցորդին լռութիւնը»:
Ի՞նչպէս ընդունիլ այսպիսի տկար եւ թուլամորթ կեցուածք, երբ տակաւին մեր պայքարը իր աւարտին չէ հասած, որովհետեւ Ցեղասպանութիւնը համաշխարհային ընդհանուր ճանաչում չէ ստացած, մասնաւորապէս երբ թշնամին տակաւին չէ ընդունած իր ոճիրը:
Այսօր, Հայոց ցեղասպանութենէն 110 տարի ետք պէտք է ըլլանք զգօ՛ն: Պայքարը չէ աւարտած,: Մեզմէ կը պահանջուի անյապաղ տէր դառնալ մեր ազգային իրաւունքներուն եւ վանել ամէն տեսակի դասալքութիւն:
Զինուինք մեր ազգային ընտիր դաստիարակութեամբ, ինչպէս որ ըրին մեր նախորդ պանծալի սերունդները` մէկդի դնելով ստրկամտութեան եւ տկարութեան հոգեվիճակները: Զինուինք յաղթական փառապանծ տեսլականով` յիշելով միշտ մեր նահատակներն ու մեր անմահ հերոսները, յամառօրէ՛ն, բայց հաստատապէս շարունակենք մեր երթը` դէպի մեր արդար իրաւունքներու ճանաչումը:
Այո՛, պայքարը երկար է, ճամբան` քարքարուտ եւ դժուար: Բայց երբեք չմոռնանք, որ յաղթանակի առաջնորդող այդ ճամբան ինչքան ալ դժուար եւ անտանելի թուի ըլլալ, չի կրնար ըլլալ աւելի դժուար եւ դաժան, քան մեր անմեղ մէկուկէս միլիոն նահատակներու Գողգոթա առաջնորդող ճամբաները:
Գրութիւնս կ՛ուզեմ աւարտել պատշաճ մէջբերում մը կատարելով Մեծի տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. կաթողիկոսի «Ազգ, եկեղեցի, հայրենիք» գիրքէն, ուր վեհափառ հայրապետը կ՛ըսէ. «Մեր թշնամիին ու մեզի բարեկամ կարծուած թշնամիներուն ամէնօրեայ ուրացումներուն դիմաց, մեր ժողովուրդը կոչուած է կրկնապատկելու իր հաւաքական աշխատանքը` ի խնդիր Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման ու մեր ազգային արդար իրաւունքներու տիրացման…»:
Ա՛յս է օրուան պատգամը, ա՛յս պէտք է ըլլայ օրուան հրամայակա՜նը:
Միշտ յիշելով եւ յարգելով յիշատակը մեր մէկուկէս միլիոն նահատակներուն` ապրինք եւ յաւերժ ապրի հայ ազգը:
Ապրիլ, 2025
