ԿԱՐՕ ԱՂԱԶԱՐԵԱՆ
«Ամէն մարդ չի՛ կանայ խըմի` իմ ջուրը ուրիշ ջըրէն է,
Ամէն մարդ չի՛ կանայ կարդայ` իմ գիրը ուրիշ գըրէն է.
Բունիաթս աւազ չիմանաս` քարափ է, քարուկըրէն է,
Սելաւի պէս` առանց ցամքիլ, դուն շուտով խարաբ մի՛ անի»
ՍԱՅԱԹ ՆՈՎԱ
Հայ երաժշտութեան գանձարանը պակասաւոր պիտի ըլլար առանց աշուղական երգերու ու Սայաթ Նովային: Մարդկային ապրումներու, յուզումներու, ուրախութեան, սիրոյ, տենչանքի իսկական դրսեւորող ու հանճարեղ երգիչ Սայաթ Նովան առանցքային դեր ունի այս առումով: 18-րդ դարուն ապրած ու ստեղծագործած այս եզակի գուսանին երգերը թէ՛ իր կենդանութեան եւ թէ՛ իր մահէն ետք կը հնչեն նոյն թարմութեամբ հայ ածուին վաստակաւոր արուեստագէտներու շրթներէն` ունկնդիրները իրազեկ դարձնելով հայ երաժշտութեան գոհարներուն եւ վերակենդանացնելով մեր մէջ համազգային արժէքները:
Հետաքրքրական է երբեմն շատերու հարցադրումը, թէ ուրկէ՞ այսքան սէր ունիմ աշուղական-ժողովրդական երգերու հանդէպ: Իմ մէջս այս ժանրին հանդէպ սէրս արթնցուցին` մշակութասէր հայրս ու մայրս, վաստակաշատ դպրապետս` աշուղական երգերու մեկնաբան Գէորգ սրկ. Պէպէճեանը, հայոց լեզուի ուսուցիչներս եւ շրջապատս առհասարակ: Յարգանքի արժանի են այս բոլոր անձերը, որոնք իմ մէջս վառ պահեցին աշուղական երգեր ունկնդրելու մարմաջն ու սէրը: Ասիկա մէկ բաժինն է հայ երգի հանդէպ սիրոյ արտայայտութեան, ասոր երկրորդ բաժինը արուեստագէտներն են, որոնց մասնագիտական եւ բարձրորակ կատարումները կը յագեցնեն ծարաւը այս երգով հմայուած հոգիներուն:
Հոգեկան բերկրանքի եւ անսահման ուրախութեան պահեր ապրեցաւ լիբանանահայ արուեստասէր հասարակութիւնը` ի տես եզակի այն ելոյթին, զոր կազմակերպած էր Սեն Ժոզեֆ համալսարանի Հայկական ակումբը: Բարեսիրական համերգ մըն էր` ի նպաստ Նաթալի Պետիքեանի քաղցկեղի դէմ պայքարին, որ տեղի ունեցաւ կիրակի, 30 մարտ 2025-ին, «Յակոբ Տէր Մելքոնեան» թատերասրահին մէջ: Հայրենի վաստակաւոր արուեստագէտներ Վարդան Բադալեան, Արփի եւ Ալիա Սեդրաքեան ոչ միայն բարձրարուեստ կատարում ունեցան, այլ նաեւ վերապրեցուցին հայ աշուղական-ժողովրդական երգերը:
Յաւուր պատշաճի բացման խօսքէն եւ կարճ բացատրութենէ ետք` բարեսիրական համերգի նպատակին մասին, ընթացք առաւ ելոյթը: Հայրենի տաղանդաւոր եւ սիրուած երգչուհի Արփիին կատարողութեամբ հնչեցին` «Մախմուր աղջիկ», «Զեփիւռի նման», «Ջէյրանի պէս», «Սարի սիրուն եար», «Նորից գարուն եկաւ», «Ղափամա» երգերը, որոնք այնքա՛ն հմայիչ կերպով մատուցեց հանդիսատես-ունկնդիրին` պահ մը գերելով եւ զանոնք փոխադրելով հայ երգի զուլալ եւ կազդուրիչ աշխարհը: Այստեղ նշենք, թէ հակառակ անոր որ ասիկա Արփիին առաջին շփումն էր լիբանանահայ հանդիսատեսին հետ, այսուհանդերձ, շատ հարազատ էր եւ յոյժ գնահատելի:
Վարդան Բադալեանի արուեստին եւ արժէքին լիբանանահայ երաժշտասէր հասարակութիւնը արդէն ծանօթ էր, անոր ձայնային կարողութեան եւ բարձր արուեստին` յատկապէս: «Բարի արագիլ», «Ղարաբաղ իմ», «Դու իմ մուսան ես», «Մարտիկի երգը», «Երազ իմ երկիր» երգերը այնքան հոգեհարազատ էին, որ մերթ ընդ մերթ սրահէն կը լսուէր ներկաներուն մրմնջացող ձայները:
Ալիա Սեդրաքեանը նոր յայտնաբերում էր լիբանանահայութեան: «Երեւան մայրաքաղաք», «Սիրոյ հասակ» եւ եւրոպական երգերը նորարար ոճով ներկայացումը գնահատելի ներկայութիւն էր բեմին վրայ:
Այս համերգին մասնաւորաբար պէտք է առանձնացնել Ռոպերթ Ամիրխանեանի «Կարմիր ծաղիկ մը» զուգերգը, զոր գեղեցկօրէն, քնքշութեամբ կատարեցին Վարդան Բադալեանն ու Արփին եւ ներկաներուն կողմէ արժանացան բարձր գնահատանքի:
Հուսկ, եզակի այս համերգը փակուեցաւ «Երեւան դարձած իմ Էրեբունի» երգով` Վարդան Բադալեանի, Արփիի եւ Ալիա Սեդրաքեանի կատարողութեամբ եւ ներկաներուն որոտընդոստ ծափահարութեամբ:
Այս համերգը յիշեցուց լիբանանահայերուս մշակութային երբեմնի փառքի օրերը, որոնք ապրեցանք ասկէ ոչ շատ ժամանակներէ հեռու: Այս ելոյթին արձագանգները, հայրենի վաստակաւոր երգիչներու կատարումները երկար պիտի մնան արուեստասէրներու յիշողութեան մէջ: Վարձքը կատար կազմակերպողներուն եւ շուտափոյթ ապաքինում Նաթալի Պետիքեանին:
Նոր ու որակաւոր ելոյթներու քաղցր սպասումով`
ԿԱՐՕ ԱՂԱԶԱՐԵԱՆ
