Միացեալ Նահանգներու նախագահին իրերայաջորդ յայտարարութիւնները Քանատայի, Մեքսիքոյի, Փանամայի ջրանցքի եւ անշուշտ Կազայի մասին տարակուսանքներ կը ստեղծեն: Պարզ է, որ այս յայտարարութիւններու առարկայացումը տեսանելի չէ: Զգայացունց նման յայտարարութիւններ ընդհանրապէս քաղաքական աշխարհին մէջ մերթ ընդ մերթ կը հնչեն երբեմն ճնշելու, այլ տեղ սպառնալու եւ սակաւաթիւ պարագաներու գործնական փուլ անցնելու համար:
Սակայն մտածել, որ երկրագունդի բեւեռի ղեկավարը հնչեցնէ նման յայտարարութիւններ, որոնց գործնականացումը առնուազն տարակուսանք կը ստեղծէ, դուռ կը բանայ զանազան մեկնաբանութիւններու:
Թրամփի պաշտօնավարման առաջին շրջանին եւս այս ոճը կ՛օգտագործուէր: Այս տարողութեամբ չէին սակայն անոնց արտակարգ, զարմացնող եւ յատկապէս անոնց գործադրելիութեան մասին լուրջ հարցականներ ստեղծող հրապարակումները:
Պաշտօնավարման երկու ժամանակաշրջաններուն միջեւ կայ հիմնական նորութիւն: Ընդհանրապէս ներամերիկեան պետական դաշտը ներկայիս միաբեւեռ է: Հանրապետականները հսկայական յառաջընթաց արձանագրեցին վերջին ընտրութիւններուն` տապալելով դեմոկրատականները թէ՛ Ծերակոյտին եւ թէ՛ Քոնկրեսին մէջ: Հետեւաբար, նախագահին որոշումները, տեսականօրէն վաւերացման խնդիր պիտի չունենան երկու պալատներուն մէջ:
Այլ ուղղութիւններու վրայ խաղաղութեան գործընթացի անցնելու կտրուկ յայտարարութիւններ կը կատարուին դարձեալ Միացեալ Նահանգներու նախագահին կողմէ: Տակաւին սակայն այդ միտումները չեն երեւիր, որովհետեւ միաժամանակ սպառնալից մօտեցումներ կը դրսեւորուին: Եթէ ամերիկեան կանոններով բանակցութիւններուն չընդառաջուին, ապա Մոսկուային կը սպառնան նոր պատժամիջոցներ: Ասիկա արդէն կտրուկ յայտարարութեան բացարձակութիւնը կը շրջէ եւ դուռ կը բանայ նոյն քաղաքականութիւնը շարունակելուն:
Արտառոց յայտարարութիւններէն կեդրոնանանք Կազային վերաբերող պատկերացումներուն վրայ: Տեղահանութիւն, Ռիվիերա, վերականգնում, տարածքի գնում, ամերիկեան վերահսկողութեան հաստատում` հակամարտութեան արմատական լուծման համար ապշեցնող ծրագիրներ կը հնչեն ամէնէն բարձր դիրքէն:
Անշուշտ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարը աւելի իրատեսական կը փորձէ ըլլալ` առանց հակասելու իր նախագահին, ըսելով, որ Կազան ամբողջովին աւերուած է, հետեւաբար ժողովուրդը պէտք է ժամանակաւորապէս դուրս գայ այդ տարածքէն, որպէսզի կարելի ըլլայ ամբողջովին եւ հիմնովին վերաշինել շրջանը: Յիշենք նաեւ, որ նախորդ յայտարարութեամբ Կազան վերաշինելու իր խոստումին մէջ ամերիկացի թիւ մէկ դիւանագէտը խնամքով շրջանցած էր ժողովուրդը տեղահանելու իր նախագահին խոստումը:
Այնքան պարզունակ մարտավարութեամբ կարելի չէ թարգմանել այս յայտարարութիւնները առ այն` առաւելապաշտութեամբ դնել խնդիրը, այլ պաշտօնեայի ճամբով աւելի միջին լուծումի մասին խօսիլ, ապա սկսիլ բանակցութիւններու: Այս պարագային եւ յատկապէս նկատի ունենալով երկրագունդի հզօրագոյն պետութեան առաջին դէմքին հանգամանքը, անոր յայտարարութիւններուն փուչիկայնութիւնը եւ անիրագործելիութիւնը, բոլորովին նոր կացութեան առջեւ կը դնեն առնչուած կողմերը. այս պարագային` ամբողջ տարածաշրջանի մը պետութիւնները:
Այս կացութեան ծալքերուն իրազեկ կը թուի ըլլալ Թուրքիոյ նախագահը, երբ կը յայտարարէ, որ ոչ ոք բաւարար ուժ ունի Կազայի բնակիչները հազարաւոր տարիներ իրենց պատկանող յաւիտենական հայրենիքէն հանելու: Կազայի հատուածով, Արեւմտեան Ափով եւ Արեւելեան Երուսաղէմով Պաղեստինը պաղեստինցիներունն է:
Թուրքիոյ նախագահը այստեղ միայն պաղեստինամէտ կեցուածք չի բեմադրեր. կամ միայն արաբական աշխարհին մէջ հանրային կարծիքի ձեւաւորման նպատակը չի հետապնդեր: Ան գիտէ, ըստ երեւոյթին, որ Թրամփի արտառոց յայտարարութիւնները գործադրելիութեան նախադրեալներ չունին: Հետեւաբար բուռն կերպով կը հակազդէ: Իսկ այս առումով Ուաշինկթըն-Անգարա յարաբերութիւններու բնոյթէն ոչինչ փոխուած է: Միացեալ Նահանգներու հովանաւորութեամբ եւ համաձայնութեամբ Իսրայէլ կը շահարկէ քրտական գործօնը, որ անվտանգութեան հիմնական սպառնալիք է Թուրքիոյ համար: Անգարան տարբեր միջոցներով կը հակազդէ, ընդ որում պաղեստինցիները պաշտպանելով, հակաիսրայէլեան բեմադրութիւններ ներկայացնելով եւ հիմա ալ այս բոլորին նկատառումով Թրամփին խիստ պատասխան տալով:
Կազային Ռիվիերայի վերափոխումը նման յայտարարութիւններով չ՛իրականանար: Ներկայ պայմաններուն մէջ ամբողջ աշխարհը «Ելից»-ի փոխարէն հաւաքական վերադարձի պատկերներուն ականատես է:
«Ա.»
