ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ
Նիկոլ Փաշինեան վերադարձաւ իր արձակուրդէն ու անմիջապէս լծուեցաւ իր նախասիրած գործին: Մարզեր այցելութիւններ, տեղ մը շատրուանի մը բացում, այլ տեղ` մասնակցութիւն երգահանդէսի մը: Քաղաքի օրուան առիթով Գիւմրիի մէջ կազմակերպուած էր տօնահանդէս, որուն գլխաւոր դէպքը Միացեալ Նահանգներէն եկած երգիչ Թաթայի մենահամերգն էր: Գիւմրիի մէջ մթնոլորտը իրողապէս տօնական էր. մօտակայ ու հեռաւոր վայրերէ հաւաքուած հսկայ բազմութիւն մը լեցուցած էր քաղաքին հրապարակը: Սրճարաններն ու ճաշարանները լեցուած էին ուտող եւ խմող բազմութիւններով: Մշակութային քաղաք հանդիսացող Գիւմրին իր օրը կը նշէր մշակութային կասկածելի արժէքով ձեռնարկներով, անգամ մը եւս յիշեցնելով, որ «իրական Հայաստան»-ի մէջ մշակոյթ, արուեստ, պատմութիւն, ազգային սովորութիւններ ու ֆոլքլոր երկրորդական են. ժողովուրդը երջանիկ է ուտելով ու խմելով, խմած երգելով ու պարելով:
Ճշմարտապէս իրական Հայաստանին չառնչուած այս եղելութեան դիմաց Սրբազան պայքարը կը շարունակէ իր հանդարտ ու կշռադատուած երթը: Այցելութիւնները մարզեր, քաղաքներ ու թաղամասեր, փոքր հանրահաւաքները կը շարունակուին ստեղծելու համար ինքնագիտակցութեան, արթնութեան եւ վտանգները դիմագրաւելու վճռակամութեան մթնոլորտը, որ անհրաժեշտ է Հայաստանին` դէպքերուն ընթացքը շրջելու համար:
Լիբանանի մէջ կրկին կը հնչեն պատերազմի փողերը: Կոլանի վրայ կասկածելի ծագումով հրթիռակոծում մը խլեց այնտեղ բնակող տիւրզի համայնքէն զոհեր ու պատճառեց վիրաւորներ: Իսրայէլ ու Միացեալ Նահանգներ անմիջապէս ամբաստանեցին Հըզպալլան այդ հրթիռակոծութեան համար: Տարակուսելի է, թէ Հըզպալլան ինչո՞ւ պիտի թիրախաւորէր տիւրզիներով բնակուած գիւղ մը` Իսրայէլին շնորհելով Լիբանանի դէմ պատերազմ սկսելու շատոնց ծրագրուած շարժառիթը: Պատերազմ հրահրելու համար առիթ պէտք էր, ինչ որ ուժ կամ կողմ ստեղծեց այդ առիթը:
Օդանաւային ընկերութիւններ մէկը միւսին ետեւէն կ՛առկախեն, ժամանակաւորապէս, իրենց թռիչքները դէպի Պէյրութ: Պետութիւններ իրենց քաղաքացիներուն կոչ կ՛ուղղեն` հեռանալու Լիբանանէն: Միաժամանակ կոչ կ՛ուղղեն` սահմանափակ տարողութեամբ զինական գործողութիւններու դիմելու, ինչպէս ամիսներէ ի վեր ապարդիւն կ՛ընեն Կազայի պարագային: Իսրայէլի իշխանութիւնները չեն ուզեր լսել. փոխարէնը` Իսրայէլի վարչապետին մարտաշունչ ու այլատեաց ճառը Միացեալ Նահանգներու խորհրդարանին մէջ կը լսեն ու յոտնկայս կը ծափահարեն:
Մարդու իրաւունքներու, ժողովրդավարութեան, ազատութեան կարգախօսներով իշխանութիւններ կը տապալին, պետութիւններ կ՛ապակայունանան, ժողովուրդներ կը դժբախտանան: Միաբեւեռ եւ համաշխարհային կառավարում ստեղծելու մոլուցքը մեր ժամանակներու կայսերապաշտութիւնն է, որ առաջ կը տարուի տարբեր միջոցներով. տեղ մը խաղաղ յեղաշրջումով, իսկ եթէ հարկ ըլլայ` ուրիշ տեղ մը զինու ուժով:
Ազատութեան ու մարդու իրաւունքներու ժամանակակից սահմանումը կապ չունի ժողովուրդներու ու ազգերու ազատ ինքնորոշման հետ: Համաշխարհայնացումը կ՛ենթադրէ բոլորին ենթակայութիւնը արեւմտեան վերանորոգ արժէքներուն, որուն մարմնաւորումը տեսանք Ողիմպիական խաղերու բացման արարողութեան «մշակութային» մատուցման ընթացքին:
Յառաջիկայ օրերը ցոյց կու տան, թէ ի՛նչ սահմանուած է բազմաչարչար Լիբանանի համար: Հայաստանի մէջ ամառնային դադար հռչակուած է` սպասելով աշնանային թէժ բռնկումին: Լիբանանի պարագային վտանգը հրատապ է. մեզի կը մնայ յուսալ, որ անոր սահմանափակումը փոքր տարողութեամբ բախումով մը կ՛իրականանայ, ու փորձանքը կը հեռանայ:
