ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ
3-6 յուլիս 2024-ին Հայաստանի մէջ «Կոլափ Ինթըրնեշընըլ»-ի կատարած հարցախոյզը ցոյց տուաւ, որ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանին վարկանիշը իջած է մինչեւ 13,4 տոկոս, հնարաւոր հայ ընտրողներու շրջանին մէջ: Երբ վեց տարի առաջ ան առաջին անգամ եկաւ իշխանութեան, անոր վարկանիշը մօտաւորապէս 80 տոկոս էր:
Հարցումին` «Ինչպէ՞ս կը գնահատէք Նիկոլ Փաշինեանին աշխատանքը».
– Հանրութեան 13,4 տոկոսը ըսած է, որ անոր աշխատանքը կը նկատէ «ամբողջութեամբ դրական»: Այս 4 տոկոսով աւելի է, քան երկու ամիս առաջ` մայիսին բաղդատած:
– 21,7 տոկոսը անոր աշխատանքը յուլիսին գնահատած է իբրեւ «աւելի շատ դրական», 3 տոկոսով աւելի` մայիսին բաղդատած:
– 40,3 տոկոսը անոր աշխատանքը յուլիսին գնահատած է իբրեւ «ընդհանրապէս բացասական», 1 տոկոսով ցած, քան` մայիսին:
– 14,5 տոկոսը անոր աշխատանքը յուլիսին գնահատած է իբրեւ «աւելի շատ բացասական», 4 տոկոսով ցած` մայիսին բաղդատած:
– Մասնակիցներու 10,1 տոկոսը ըսած է, որ «կը դժուարանայ պատասխանել» հարցումին:
Ասիկա կը նշանակէ, որ հանրութեան 35,1 տոկոսը յուլիսին Փաշինեանին աշխատանքը գնահատած է իբրեւ «դրական» եւ «աւելի շատ դրական»` մայիս ամսուան 27,8 տոկոսին դիմաց, մինչդեռ մեծամասնութիւնը` 54,8 տոկոսը, յուլիսին անոր աշխատանքը գնահատած է «բացասական» եւ «աւելի շատ բացասական»` մայիս ամսուան 59,7 տոկոսին բաղդատած:
Հարցում. «Եթէ յաջորդ կիրակի տեղի ունենան խորհրդարանական ընտրութիւններ, ո՞ր կուսակցութեան կամ կուսակցութիւններու դաշինքին կու տաք ձեր ձայնը»: Ահա՛ անոնց պատասխանները.
1) Իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցութեան` 14,4 տոկոս:
2) «Հայաստան» դաշինքին` 3,7 տոկոս:
3) «ԴՕԿ/Դեմոկրատիա, օրէնք եւ կարգապահութիւն» կուսակցութեան` 3,5 տոկոս:
4) «Պատիւ ունեմ» դաշինքին` 2,3 տոկոս:
5) Բագրատ սրբազանին` 1,5 տոկոս:
6) Բարգաւաճ Հայաստան կուսակցութեան` 1,2 տոկոս:
7) Հանրապետութիւն կուսակցութեան` 0,6 տոկոս:
8) Այլ` 2 տոկոս:
9) Ոչ մէկուն` 8,6 տոկոս:
10) Կը մերժեն պատասխանել` 29,6 տոկոս:
11) Պիտի չմասնակցին ընտրութիւններուն` 32,5 տոկոս:
Այս թիւերը կարեւոր պատկերացում կու տան յաջորդ ընտրութիւններուն մասին: Փաշինեանին իշխող կուսակցութիւնը կը հաւաքէ ընդամէնը 14,4 տոկոս, իսկ միւս կուսակցութիւնները, եթէ դաշինք կազմեն, կը հաւաքեն ձայներու 14,8 տոկոսը: Որպէսզի ընդդիմադիր կուսակցութիւնները յաջորդ խորհրդարանին մէջ մեծամասնութիւն դառնան, անոնք ոչ միայն դաշինք պէտք է կազմեն, այլեւ փորձեն ձայներ ստանալ մնացած 70,7 տոկոսէն, անոնցմէ, որոնք մերժած են պատասխանել, կամ դժուարացած են պատասխանելու, կամ ալ պիտի չքուէարկեն:
Հարցումին` «Հայաստան ընդհանուր առմամբ ճիշդ ուղղութեա՞մբ կը շարժի, թէ՞ սխալ», մասնակիցները պատասխանած են.
– «Լիովին ճիշդ»` 15,2 տոկոս:
– «Աւելի շատ ճիշդ»` 10,6 տոկոս:
– «Ընդհանրապէս սխալ»` 28,5 տոկոս:
– «Աւելի շատ սխալ»` 23,1 տոկոս:
– «Կը դժուարանամ պատասխանել»` 22,5 տոկոս:
Ասիկա կը նշանակէ, որ մեծամասնութիւնը` 51,6 տոկոս, կը կարծէ, որ երկիրը սխալ ուղղութեամբ կը շարժի: Միայն 25,8 տոկոսը կը կարծէ, որ կը շարժի ճիշդ ուղղութեամբ: Ասիկա լաւ բան չի յուշեր Փաշինեանին եւ անոր իշխող կուսակցութեան համար:
Հարցումին, թէ արդեօք Հայաստան պէ՞տք է փոխէ իր սահմանադրութիւնը, ինչպէս որ նախագահ Ալիեւ կը պահանջէ, հանրութիւնը պատասխանած է.
– 80,3 տոկոսը յուլիսին ըսած է ոչ, որ աւելի քան կրկնապատկուած է` յունուար 38,1 տոկոսին բաղդատած:
– 11,7 տոկոսը յուլիսին ըսած է, որ որոշ դրոյթներ պէտք է փոխել: Յունուարին նոյն բանը ըսած է 34,2 տոկոսը:
– 3,3 տոկոսը յուլիսին ըսած է, որ ամբողջութեամբ նոր Սահմանադրութիւն անհրաժեշտ է: Յունուարին նոյն բանը ըսած է 13,4 տոկոսը:
– 4,7 տոկոսը յուլիսին չէ կրցած պատասխանել, իսկ յունուարին չէ կրցած պատասխանել 14,4 տոկոսը:
Ասիկա շատ կարեւոր հարցում է, քանի որ Փաշինեան սահմանադրութիւնը փոխելու հարցով համաձայնած է Ալիեւի հետ, մինչդեռ հասարակութեան 80,3 տոկոսը դէմ է ատոր:
Հարցումին` «Ինչպէ՞ս կը գնահատէք Տաւուշի թեմի առաջնորդ Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանեանին նախաձեռնած «Տաւուշը յանուն հայրենիքի» շարժումը», հասարակութիւնը պատասխանած է.
– «Լիովին դրական»` յուլիսին 18,3 տոկոս, ինչ որ զգալիօրէն նուազած է մայիսի 35,1 տոկոսին բաղդատած:
– «Աւելի շատ դրական»` 15,5 տոկոս, քիչ մը նուազ` մայիսի 17,8 տոկոսէն:
– «Ընդհանրապէս բացասական»` յուլիսին 32,4 տոկոս, ինչ որ կը գերազանցէ մայիսի 23,5 տոկոսը:
– «Աւելի շատ բացասական»` յուլիսին 14,9 տոկոս, քիչ մը աւելի, քան` մայիսի 10 տոկոսը:
– Չէ կրցած պատասխանել յուլիսին 18,9 տոկոսը, մայիսին` 13,6 տոկոսը:
Պատասխանները կը վկայեն հայ հասարակութեան կողմէ արքեպիսկոպոսի շարժումին աջակցելու նուազող միտումին մասին:
Հարցումին` «Ըստ ձեզի, արդեօք Հայաստան պէ՞տք է անդամակցի Եւրոպական Միութեան»:
– 34,2 տոկոսը ըսած է` «անշուշտ այո՛»:
– 22,5 տոկոսը ըսած է, որ «աւելի շատ այո»:
– 19,1 տոկոսը ըսած է` «անշուշտ ոչ»:
– 13,7 տոկոսը ըսած է, որ «աւելի շատ ոչ»:
– 10,5 տոկոսը ըսած է, որ «կը դժուարանայ պատասխանել» հարցին:
Ասիկա կը վկայէ այն մասին, որ 56,7 տոկոսը կողմ է Հայաստանի` Եւրոպական Միութեան անդամակցութեան, իսկ 32,8 տոկոսը դէմ է ատոր: Մեծամասնութիւնը համաձայն է Փաշինեանին հետ: Կը կարծեմ, որ այս անիրատեսական ցանկութիւն է հայ ժողովուրդին եւ վարչապետին կողմէ, քանի որ Հայաստանի տնտեսութեան մեծ մասը կապուած է Ռուսիոյ, եւ այդ կարեւոր կապի որեւէ խափանում կործանարար ազդեցութիւն կ՛ունենայ Հայաստանի տնտեսութեան վրայ: Եւրոպական Միութեան կողմնակիցներուն արձագանգը հիմնականին մէջ պայմանաւորուած է Հայաստանի հանրութեան մեծ հիասթափութեամբ Ռուսիայէն` ռազմական ճամբով Հայաստանի օգնութեան չհասնելու համար: Միւս կարեւոր խնդիրը այն է, թէ արդեօք ԵՄ-ը թոյլ կու տա՞յ Հայաստանին` միանալ իրեն: Ինչպէս գիտենք, Թուրքիա տասնամեակներ շարունակ անյաջող կերպով կը փորձէ անդամակցիլ ԵՄ-ի, իսկ Վրաստան նոյնպէս տարիներ շարունակ կը փորձէ անդամակցիլ ԵՄ-ի: Հայաստան երկար տարիներ պիտի սպասէ:
Նման հարցում մը տրուած է, թէ «Արդեօք Հայաստան պէ՞տք է դուրս գայ Եւրոասիական տնտեսական միութենէն (ԵԱՏՄ) եւ սկսի Եւրոպական Միութեան անդամակցելու գործընթացին»:
– 28,8 տոկոսը ըսած է` «անշուշտ այո»:
-17,3 տոկոսը ըսած է, որ «աւելի շուտ այո»:
– 21,4 տոկոսը ըսած է` «անշուշտ ոչ»:
-15,6 տոկոսը ըսած է, որ «աւելի շատ ոչ»:
– 16,9 տոկոսը ըսած է, որ «կը դժուարանայ պատասխանել» հարցումին:
Ասիկա կը խօսի այն մասին, որ հասարակութեան 46,1 տոկոսը կողմ է ԵԱՏՄ-էն դուրս գալուն, իսկ 37 տոկոսը դէմ է ԵԱՏՄ-էն դուրս գալուն:
Յաջորդ հարցումը. «Արդեօք Հայաստան պէ՞տք է դուրս գայ Հաւաքական անվտանգութեան պայմանագիրի կազմակերպութենէն (ՀԱՊԿ) եւ ձգտի միանալ ՕԹԱՆ-ին:
– 44,3 տոկոսը յուլիսին ըսած է. «Հայաստան որեւէ կառոյցի անդամ պէտք չէ ըլլայ. պէտք է ըլլայ չէզոք երկիր»: Փետրուարին նոյն պատասխանը տուած էր 40,3 տոկոսը:
– «Հայաստան պէտք է շարունակէ անդամակցիլ ՀԱՊԿ-ին»: Յուլիսին ըսած է 16,9 տոկոսը: Փետրուարին նոյն պատասխանը տուած էր տոկոսը:
– 29 տոկոսը յուլիսին ըսած է, որ «պէտք է ձգտիլ անդամակցիլ ՕԹԱՆ-ին»: Փետրուարին նոյն պատասխանը տուած էր 22,5 տոկոսը:
– 9,8 տոկոսը յուլիսին ըսած է, որ «կը դժուարանայ պատասխանել» հարցումին, իսկ փետրուարին նոյն պատասխանը տուած էր 9,2 տոկոսը:
Ոչ զարմանալիօրէն, այս պատասխանները կը վկայեն Հայաստանի հասարակութեան հետաքրքրութեան նուազման միտումին մասին` կապուած Ռուսիոյ հետ եւ Արեւմուտքի նկատմամբ հետաքրքրութեան աճով: Այսուամենայնիւ, ՕԹԱՆ-ին միանալու ցանկութիւնը անիրատեսական է:
Այս վերջին հարցախոյզը ցոյց կու տայ հայ հասարակութեան շարունակական դժգոհութիւնը Փաշինեանի եւ իր կուսակցութեան նկատմամբ եւ հանրութեան հետաքրքրութիւնը` Ռուսիայէն դէպի Արեւմուտք թեքուելու հարցով:
Արեւելահայերէնի թարգմանեց`
ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԱՒԱԳԵԱՆ
Արեւմտահայերէնի վերածեց`
ՍԵԴԱ ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ
