Տաքութեան Դէմ Պայքարինք

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ

Այս տարի ալ երկրագունդին ջերմաստիճանը մրցանիշներ կ՛արձանագրէ, եւ բազմաթիւ երկիրներու մէջ տաքութեան շատ բարձր աստիճաններ կ՛արձանագրուին: Այս բարձր ջերմաստիճանները վտանգաւոր կրնան ըլլալ մեր առողջութեան համար:

Եթէ մենք կը գտնուինք շատ բարձր աստիճանի տաքութեան ալիքի մը մէջ, կամ նոյնիսկ կը փորձենք շատ տաք օդին օրերնիս անցընել, մենք միշտ պէտք պիտի ունենանք ձեւեր գտնելու` զովանալու եւ լաւ ըլլալու: Այս միջոցներէն մէկն է միշտ վստահ ըլլալ, որ մեր մարմինը ջուրի պակաս չունի: Տաք օդին ամէն մարդ աւելի շատ ջուրի պէտք ունի: Իսկ երբ մէկը մարզանք կ՛ընէ տաք օդին, անոր համար ջուր խմելը շատ աւելի կարեւոր է:

Բժիշկները յատուկ ձեւ մը ունին` որոշելու իւրաքանչիւր անձի ջուրի պէտքը: Ամերիկացի բժիշկ մը կ՛առաջարկէ կշռել անձ մը փաունտով (1 փաունտ = 0.454 քիլօ), այդ թիւը բաժնել կէսի, եւ ստացուած թիւին չափ օնսով (1 օնս = 0.0296 լիթր) ջուր խմել ամէն օր:

Ասիկա կրնայ պարզ թուիլ: Սակայն հարցը աւելի խրթին է: Կարգ մը անձեր ուրիշ անձերէ աւելի մեծ քանակով ջուրի պէտք կ՛ունենան, իսկ երբեմն գաւաթ մը ջուրը կրնայ բաւարար չըլլալ: Ահա քանի մը թելադրանքներ` ամառը ջուրի պակասէ չտառապելու համար:

Ա.- Ջուրէն անդին: Երբ օդը տաք է, ամէնէն լաւ բանը ջուր խմելն է, սակայն կան նաեւ ուրիշ ըմպելիներ, անոնք կրնան նաեւ օգտակար ըլլալ: Անոնցմէ մէկն է հնդկընկոյզի հիւթը: Այս հիւթը ունի բազմաթիւ բնական եւ հանքային նիւթեր, որոնք կ՛օգնեն մեր մարմնին բնականոն աշխատանքին:

Բ.- Ջուրով հարուստ ուտելիքներ ուտել: Ջուրի պակասէ չտառապելու համար այլ միջոցներէն մէկն ալ ջրոտ ուտելիքներ ուտելն է: Անոնց կարգին են պտուղներն ու բանջարեղէնները, ինչպէս` ձմերուկ, սեխ, հատապտուղներ, պղպեղ, հազար, վարունգ:

Գ.- Խմել ծարաւնալէ առաջ: Մարդոց կատարած ամէնէն մեծ սխալներէն մէկն է խմելու համար ծարաւնալու սպասելը: Երբ դուն կը ծարաւնաս, ատիկա կը նշանակէ, թէ մարմինդ արդէն ջուրի պակաս կը զգայ:

Դ.- Ուշադիր ըլլալ ջուրի պակասի նշաններուն: Ջուրի պակասի առաջին նշաններն են` ծարաւ զգալը, չոր շուրթեր, բերան ունենալ եւ բաւականաչափ չքրտնիլը: Ջղաձգութիւնը եւ յոգնութիւնն ալ կրնան միջոց մը ըլլալ մարմնիդ համար` ըսելու, որ մարմինդ կը փորձէ իր ունեցած քիչ հեղուկը պահել:

Ե.- Եթէ մարզիկ ես, աւելի ուշադիր պէտք է ըլլաս: Յատկապէս մարզիկներուն համար կարեւոր է միշտ խմելու սովորութիւնը ունենալ տաք օդին: Պէտք է մարզանքը սկսիլ արդէն բաւականաչափ ջուր խմած եւ շարունակել ջուր խմել մարզանքի ընթացքին:

* * *

Իսկ հիմա, որ այս յօդուածին ընթերցումը վերջացուցիր, առիթէն օգտուիր եւ գաւաթ մը ջուր խմէ…

Փարիզ 2024

 Ամառնային Ողիմպիական Խաղերը

2024-ի Փարիզի Ողիմպիական խաղերուն բացումը տեղի ունեցաւ ուրբաթ, 26 յուլիսին, երեկոյեան ժամը 7:30-ին Ֆրանսայի ժամով: Այս տարուան բացման արարողութիւնը եւ տողանցքը պատմական էին, որովհետեւ Ողիմպիական խաղերու պատմութեան մէջ առաջին անգամ ըլլալով անոնք դաշտի մը մէջ տեղի չունեցաւ: Մարզիկներուն տողանցքը տեղի ունեցաւ Սեն գետին վրայ, ուր տարբեր երկիրներու պատուիրակութիւնները նաւերով անցան:

Տողանցքը սկսաւ Օսթերլիցի կամուրջէն: Ան իր ճամբան շարունակեց դէպի արեւմուտք` կտրելով 6 քիլոմեթր, անցնելով պատմական կամուրջներէ եւ խորհրդանշական կոթողներու եւ շէնքերու առջեւէն, ինչպէս` Նոթըր-Տամ Քաթետրալը, Լուվր թանգարանը եւ Կրան Փալէն: Ամբողջ ճամբուն ընթացքին հանդէսներ տեղի կ՛ունենային նաեւ կամուրջներուն վրայ, ուր պարողներ գեղարուեստական յայտագիր կը ներկայացնէին:

Վերջապէս, տողանցքը վերջ գտաւ Թրոքատերոյի հարթակին դիմաց, եւ Էյֆել աշտարակին միջեւ, Հէանա կամուրջին մօտ, ուր Ողիմպիական խաղերու ջահը վառուեցաւ, եւ Փարիզ 2024 Ողիմպիական խաղերը պաշտօնապէս բաց յայտարարուեցան:

Գիտէի՞ր, թէ…

– 2024-ի Ողիմպիական խաղերուն կը մասնակցէին 206 տարբեր երկիրներէ պատուիրակութիւններ եւ 10500 մարզիկներ:

– Բացման արարողութիւնը տեւեց աւելի քան 3 ժամ:

– Բացման արարողութեան մասնակցեցան 400 պարողներ եւ 3000 արուեստագէտներ:

– Տողանցքին ճամբուն երկարութեան 80 հսկայ պաստառներ զետեղուած էին, որպէսզի ամէնէն մեծ թիւով հանդիսատեսներ կարենան հետեւիլ այդ արարողութեան:

– Շնորհիւ պատկերասփիւռի սփռումին` աշխարհի շուրջ աւելի քան 1,5 միլիառ անձեր կրցան ուղղակիօրէն հետեւիլ այս բացման մեծ հանդէսին:

– Ամերիկացի պատուիրակութեան տարազները ձեւագծած էր Ռալֆ Լորըն, իսկ իտալացիներուն տարազները` Ճիորճիօ Արմանի: Մինչ Մոնկոլիոյ մարզիկները մեծ տպաւորութիւն ձգեցին իրենց աւանդական հագուստներէն ներշնչուած եւ ձեռագործներով հարուստ տարազներով:

– Մարզիկներուն անկողինները շինուած են շատ տոկուն խաւաքարտէ, իսկ այդ 16.000 անկողիններուն ներքնակները խաղերէն ետք պիտի նուիրուին բանակին, դպրոցներու եւ տարբեր բարեսիրական կազմակերպութիւններու:

* * *

Վերջապէս, գիտէի՞ր, թէ Ողիմպիական խաղերուն դրօշակը յղացած է Փիեր տը Քուպարթեն, 1913 թուականին: Այդ դրօշակը առաջին անգամ ծածանած է Պելճիքայի Անվեր քաղաքի 1920-ի Ողիմպիական խաղերուն:

Հարցարան

 Ծանօ՞թ Ես Ողիմպիական
Խաղերուն Պատմութեան

1) Ո՞ր թուականին տեղի ունեցած են առաջին Ողիմպիական խաղերը:

Ա – ՔԱ 776 թուականին
Բ – ՔԱ 950 թուականին
Գ – ՔԱ 213 թուականին

2) Անոնք տեղի կ՛ունենային Օլեմփիա քաղաքին մէջ, որ կը գտնուէր…

Ա – Իտալիոյ մէջ
Բ – Եգիպտոսի մէջ
Գ – Յունաստանի մէջ

3) Յաղթողները ի՞նչ վարձատրութիւն կը ստանային:

Ա – Տուրմէ մետալ մը
Բ – Յոյն չաստուածներու պահպանութիւնը
Գ-  Դափնիէ տերեւներով շինուած թագ մը

4) Ի՞նչ կը կոչուէր այն ֆրանսացին, որ Ողիմպիական խաղերը վերակենդանացուց 1896-ին:

Ա – Փիեր տը Քուպերթեն
Բ – Էմիլ Շամփիոն
Գ – Հանրի Թոզեն

5) Ամառնային եւ ձմեռնային Ողիմպիական խաղերը քանի՞ տարին անգամ մը կը կազմակերպուին:

Ա – 3 տարի
Բ – 2 տարի
Գ – 4 տարի

6) Ի՞նչն է Ողիմպիական խաղերու նշանաբանը:

Ա – Կարեւորը մասնակցիլն է
Բ – Աւելի արագ, աւելի բարձր, աւելի զօրաւոր  – միասին
Գ – Մինակ աւելի արագ կ՛ընթանանք, միասին աւելի հեռու կ՛երթանք

7) Փարիզ պիտի ընդունի 2024-ի ամառնային Ողիմպիական խաղերը: 1896 թուականէն ի վեր Ֆրանսա քանի՞ անգամ կազմակերպած է Ողիմպիական խաղերը:

Ա – 0 անգամ
Բ – 12 անգամ
Գ – 5 անգամ

8) Ո՞ր մարզաձեւը իր մուտքը պիտի նշէ 2024-ի Ողիմպիական խաղերուն:

Ա – Փեթանքը
Բ – Սքէյթը
Գ – Պրէյքտենսը

Պատասխանները վերջաւորութեան

Ժամանց

Կրնա՞ս գտնել 2 պատկերներուն միջեւ գոյութիւն ունեցող
10 տարբերութիւնները:

Կրնա՞ս գտնել ելքի ճամբան:

Կրնա՞ս գտնել այն ձուկը, որ ունի իր զոյգը:

Կրնա՞ս գտնել պատկերին մէջ պահուած առարկաները:

Հարցարանին Պատասխանները

1) ՔԱ 776 թուականին. Օլեմփիա քաղաքը Ողիմպիական խաղերը կը կազմակերպէ ամէն 4 տարին անգամ մը ՔԱ 776 թուականէն մինչեւ ՔԵ 393 թուական: Մարզիկները այդ խաղերուն իրարու դէմ կը մրցին տարբեր մարզաձեւերու մէջ, ինչպէս` դաշտին մէջ վազք, կառքերու մրցում, կամ կռփամարտ: 2) Առաջին Ողիմպիական խաղերը տեղի կ՛ունենային Յունաստանի Օլեմփիա քաղաքին սրբավայրին մէջ. ուրիշ խաղեր տեղի կ՛ունենային Աթէնքի, Տելֆիի կամ Կորինթոսի դրացի քաղաքներուն մէջ: 3) Յաղթողները կը ստանային դափնիի տերեւներէ պատրաստուած թագ մը եւ մարզադաշտին շուրջ կը կատարէին պատուոյ շրջան մը: 4) Փիեր տը Քուպերթեն կը վերակենդանացնէ այդ խաղերը, եւ նոր ժամանակներու առաջին Ողիմպիական խաղերը տեղի կ՛ունենան Աթէնքի մէջ, 1896 թուականին: 1960 թուականին է, որ կու գան անոնց վրայ աւելնալու Փարաողիմպիական խաղերը, որոնք յատուկ են հաշմանդամ մարզիկներու: 5) Ձմեռնային եւ ամառնային Ողիմպիական խաղերը տեղի կ՛ունենան ամէն 2 տարին անգամ մը: Այս ձեւով յաջորդ Ողիմպիական խաղերը պիտի ըլլան ձմեռնային եւ տեղի պիտի ունենան Իտալիոյ մէջ, 2026-ին: 6) 2021 թուականէն առաջ Ողիմպիականի նշանաբանն էր «Աւելի արագ, աւելի բարձր, աւելի զօրաւոր»: «Միասին» բառը աւելցուեցաւ Ողիմպիական արժէքներուն մէջ համերաշխութեան կարեւորութիւնը նշելու համար: 7) 1896  թուականէն ի վեր Ֆրանսա Ողիմպիական խաղերը կազմակերպած է 5 անգամ, 2 անգամ ամառը եւ 3 անգամ` ձմեռը: Վերջին անգամ Ողիմպիական խաղերը տեղի ունեցան Փարիզի մէջ 1924 թուականին, մէկ դար առաջ, եւ անոնք տեւեցին 4 ամիս: 8) Առաջին անգամ ըլլալով Ողիմպիական խաղերուն տեղի պիտի ունենայ պրէյքտենսի մրցում, որուն ընթացքին զոյգ պարողներ պիտի փորձեն զիրար գերազանցել` դատաւորները տպաւորելով իրենց թեքնիքներով եւ գեղարուեստական շարժումներով: