ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ
Շաբաթ մը առաջ յայտարարուեցաւ, որ Հըզպալլայի առաջնորդ Հասան Նասրալլա ուրբաթ, 3 նոյեմբերին, կէսօրէ ետք ժամը 3:00-ին պատկերասփռուած ճառ մը պիտի խօսի: Այս առիթով տեղի պիտի ունենային համակիրներու երեք համախմբումներ, տարբեր վայրերու մէջ: Համակիրներու մարդաշատ համախմբումները տեղի ունեցան, Հասան Նասրալլա ճշդուած ժամուն մօտ մէկուկէս ժամ տեւողութեամբ իր ճառը արտասանեց:
Կազայի դէմ իսրայէլեան յարձակումի առաջին իսկ օրէն հարց կը դրուէր, թէ Հըզպալլա օգնութեան պիտի հասնի՞ Համաս շարժումին, մարտական ճակատ մը բանալով Լիբանանի հարաւէն: Իսրայէլ իր գոյութեան սկիզբէն ի վեր մնայուն մարտավարութեան մը կը հետեւի. դրացի երկիրներու մէջ զինուորական որակական յաջողութիւնները կամ զարգացումը վտանգաւոր կը նկատէ իր ապահովութեան համար եւ կանխարգելիչ հարուածներ կը հասցնէ: Թշնամական նկատուած ուժերը նոյնիսկ երբ ոչ մէկ յարձակողական քայլի դիմած են, երբ վտանգաւոր կը նկատուին, արժանի կ՛ըլլան հարուածի:
Լիբանանը բացառութիւն չի կազմեր. հարաւը տեղակայուած Հըզպալլայի մարտական ուժերը թշնամական դիրքորոշում ունին Իսրայէլի նկատմամբ եւ այս պատճառով Իսրայէլ հարկ կը տեսնէ պարբերաբար հարուածելու Լիբանանի հարաւը: Հըզպալլա համապատասխան կը հակադարձէ:
Կազայի պատերազմի առաջին օրերուն Իսրայէլ ուժեր կուտակեց իր հիւսիսային սահմանին, որ հանդիպակաց է Լիբանանի հարաւին: Ու սկսաւ կանխարգելիչ հարուածներ հասցնել Հըզպալլայի դիրքերուն: Հըզպալլա հակադարձեց, թիրախ դարձնելով իսրայէլեան մարտական կուտակումները սահմանին մօտակայքը:
Զարմանալի կը թուէր, որ Կազայի մէջ զինուորական գործողութիւնները արդէն թեւակոխած էին չորրորդ շաբաթը, սակայն Հասան Նասրալլան լուռ էր: Հարց է սակայն, թէ ինչո՞ւ Նասրալլա անպայման հրապարակային եղանակով ըսելիք պէտք է ունենար: Երբ արեւմտեան լրատուական միջոցները կը կեդրոնանան ընթացիկ երեւոյթի մը վրայ, մտահոգութիւն եւ տագնապ կը յառաջացնեն: Երբ Իսրայէլի ղեկավարները առանց որեւէ պատճառի կը զգուշացնեն Հըզպալլայի կողմէ սխալէ մը ու կը սպառնան, որ Լիբանանը պիտի վերադարձնեն քարէ դար, բնականաբար տագնապ ու մտահոգութիւն կը յառաջանայ: Իսկ երբ Հըզպալլա կը հաղորդէ իր ղեկավարին կողմէ պատգամի մը լուրը, կը կարծուի, որ կը գտնուինք ամբողջական պատերազմի մը վաղորդայնին:
Մտահոգութիւնները այնքան արմատացած էին, որ կարգ մը դպրոցներ փակուեցան այդ օրը, ուրիշներ իրենց աշակերտները կանուխ արձակեցին, խանութներ ու գործատեղիներ փակուեցան, փողոցները ամայացան ու տիրեց վախի համատարած մթնոլորտ: Ոմանք սննդեղէն եւ վառելանիւթ կուտակեցին, ինքնապաշտպանութեան միջոցներ ապահովեցին:
Ի՞նչ ըսաւ Հասան Նասրալլա իր մէկուկէս ժամ տեւած ճառով: Ըսաւ ինչ որ ամէն մարդ, իր հոգիին խորքը, գիտէր արդէն: Լիբանան, ինչպէս արաբական բոլոր երկիրները, պատերազմին մասնակից չէ, սակայն պատրաստ է (Հըզպալլան պատրաստ է) ինքնապաշտպանութեան, եթէ յարձակման ենթարկուի: Բոլոր կարելիութիւնները բաց են, ըսաւ Հասան Նասրալլա, եւ Հըզպալլայի վարմունքը կախում ունի Իսրայէլի վարմունքէն: Հըզպալլան նախայարձակ չէ, սակայն պատրաստ է համապատասխան միջոցներու, եթէ յարձակման ենթարկուի:
Լրատուական միջոցներու առատութիւնը, անոնց բազմազանութիւնը, սանձարձակ ու անհակակշիռ ազատութիւնը դարձած են հոգեբանական պայքարի զէնքեր: Ոչ միայն դժուար, այլ նոյնիսկ անկարելի է, սովորական մարդուն համար, զանազանումը ճիշդը սխալէն, շինծուն իրականէն: Տիպարներ ու երեւոյթներ կը հնարուին, լոզունգներ կը տարածուին, որոնք նոյնիսկ երբ ճշմարտանման չեն, իբրեւ իրականութիւն կամ իրեղէն ապացոյց կը մատուցուին մեզի: Նպատակը թմրեցնել է մարդկային բնական բանականութիւնը, քաղաքացին դարձնելով մտացածին լուրեր սպառող ապրանքատեսակի:
Կրկնուող լոզունգներէն մէկն է «Իսրայէլ իրաւունք ունի ինքնապաշտպանութեան» անհեթեթութիւնը: Իսկ ուրիշներ նոյն այդ իրաւունքէն զո՞ւրկ են: Կատարուած ռմբակոծումներուն անմարդկային բնոյթը կը ստիպէ նաեւ ըսել, որ Իսրայէլ պարտի յարգել պատերազմական սահմանափակումները: Իսկ երբ Իսրայէլ չի յարգեր մարդկային տարրական իրաւունքները, դատապարտանքի չ՛արժանանար, միջոցառումներ չեն կատարուիր:
Հասան Նասրալլան խօսեցաւ, ու արտակարգ որեւէ բան չպատահեցաւ: Շուտով նորէն պիտի խօսի, ու կրկին արտակարգ որեւէ բան պիտի չպատահի: Պատերազմը կը շարունակուի: Քաղաքագէտները կը մեկնաբանեն, պետական ղեկավարները կը բանակցին, ժողովներ կը գումարուին եւ մարդիկ կը շարունակեն մեռնիլ, հազարներով, բնակավայրեր կը քանդուին ու կեանքեր կը խորտակուին: Ո՞ւր է արդարութիւնը:
ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ
