Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԷՐԵԱՆ
Նոր արհեստագիտութիւնները օգտակար կ՛ըլլան, եթէ մարդիկ դրական նպատակներու համար գործածեն այդ նորութիւնները: Անշուշտ միշտ պէտք է մտածել, որ գերագոյն արժէքը մարդն է, եւ արհեստագիտութիւնները պէտք է ծառայեն անոր: Կրթական հաստատութիւններ սկսած են արհեստական բանականութեան հանդէպ նոր մօտեցում ցուցաբերել: «Կարտիըն» եւ «ափինվենթիւ» կայքերը այս մասին վերջերս հրապարակած են հետաքրքրական յօդուածներ:
Ն.
Մարդիկ պէտք է գերազանցեն այն բաները, որոնք արհեստական բանականութիւնը (ԱԲ) չի կրնար ընել, եւ այդ կը նշանակէ աւելի շատ ստեղծագործ եւ քննադատական մտածողութիւն եւ աւելի քիչ գոց սորվիլ:
Կրթութիւնը կ՛ուղղէ այն բոլորը, որոնք մեզ մարդ կը դարձնեն: Անիկա կը խթանէ ազգերու իմացական կարողութիւնները եւ բարգաւաճումը:
Անիկա զարգացուցած է միտքերը, որոնք մեզ տարած են լուսին եւ վերացուցած` նախկին անբուժելի հիւանդութիւնները:
Եւ կրթութեան յատուկ կարգավիճակն է պատճառը, որ ԱԲ-ի գործիքները, ինչպիսիք են ChatGPT-ն, խորապէս կը խաթարեն այս ոլորտը:
Ասիկա ոչ թէ անոնց բանականութեան արտացոլացումն է, այլ մեր անյաջողութեան` ստեղծելու կրթական համակարգեր, որոնք կը սնուցանեն եւ կը գնահատեն մեր իւրայատուկ մարդկային իմացականութիւնը:
Մեզ կը խաբեն` հաւատացնելով, որ այս ԱԲ-ի գործիքները կարծուածէն շատ աւելի խելացի են: ChatGPT-ի նման գործիքը չունի հասկացողութիւն կամ գիտելիք:
Անիկա պարզապէս կը միացնէ բառերու կտորները` հիմնուելով վիճակագրական հաւանականութիւններու վրայ, օգտակար գրութիւններ պատրաստելու համար: Այդ աներեւակայելի օգտակար օգնական մըն է:
Բայց ան լաւատեղեակ կամ իմաստուն չէ: Ան գաղափար չունի, թէ ինչպէ՛ս իր արտադրած բառերէն որեւէ մէկը կ՛առնչուի իրական աշխարհին:
Այն փաստը, որ ան կրնայ անցընել գնահատման շատ ձեւեր, պարզապէս կ՛արտացոլացնէ, որ այդ գնահատումները նախատեսուած են ոչ թէ գիտելիքներն ու հասկացողութիւնը ստուգելու համար, այլ` ստուգելու, թէ մարդիկ հաւաքած եւ միտքերնին պահա՞ծ են տեղեկութիւն:
ԱԲ-ն կրնայ ըլլալ կրթութեան ոլորտին մէջ հսկայական բարիքներու ուժ: Ան կրնայ ուսուցիչները ազատել վարչական աշխատանքէն` անոնց աւելի շատ կարելիութիւններ տալով ժամանակ անցընել ուսանողներու հետ:
Բայց եւ այնպէս, մենք շատ գէշ պատրաստուած ենք օգուտ քաղելու ԱԲ-էն, որ կը հեղեղէ շուկան: Պէտք չէ, որ այսպէս ըլլայ:
Դեռ ժամանակ կայ պատրաստուելու, բայց պէտք է գործել արագ եւ իմաստուն:
ԱԲ-ն աւելի քան տասնամեակէ մը ի վեր կը գործածուի կրթութեան մէջ: ԱԲ-ով աշխատող համակարգերը, ինչպիսիք են «Քառնեկի Լըռնինկ»-ը կամ «Ալեքս»-ը, կրնան վերլուծել ուսանողներու պատասխանները հարցումներուն եւ յարմարեցնել ուսումնական նիւթերը` անոնց անհատական կարիքներուն համապատասխան:
ԱԲ-ի գործիքները, ինչպիսիք են TeachFX-ը եւ Edthena-ն, կրնան նոյնպէս բարելաւել ուսուցիչներու վերապատրաստումն ու աջակցութիւնը:
Այս արհեստագիտութիւններու օգուտները քաղելու համար մենք պէտք է նախագծենք կրթական համակարգին մէջ ԱԲ-ն տարածելու եւ անիկա պատշաճ կարգաւորելու արդիւնաւէտ ուղիներ:
ԱԲ-էն առաջ ըլլալը կը նշանակէ արմատապէս վերանայիլ, թէ ի՛նչ բանի համար է կրթութիւնը եւ ի՛նչ կը նշանակէ յաջողութիւն: Մարդկային իմացականութիւնը շատ աւելի տպաւորիչ է, քան` ԱԲ-ի որեւէ համակարգ, որ մենք կը տեսնենք այսօր: Մենք ունինք հարուստ եւ բազմազան իմացականութիւն, որուն մեծ մասը չի ճանչցուիր մեր ներկայի կրթական համակարգին կողմէն:
Մենք ունակ ենք բարդ, բարձր մակարդակի մտածելակերպի, սակայն դպրոցական ծրագիրը, յատկապէս Անգլիոյ մէջ, կոշտ մօտեցում կը ցուցաբերէ ուսման նկատմամբ` առաջնահերթութիւն տալով փաստեր միտք պահելու, այլ ոչ թէ` ստեղծագործ մտածողութեան: Ուսանողները կը պարգեւատրուին գոց սորվելու համար, այլ ոչ թէ` քննադատական միտքի համար:
Օրինակ, անգլերէնի ուսումնական ծրագիրը կը պահանջէ ուսանողներէն սորվիլ մէջբերումներ եւ քերականութեան կանոններ: Ժամանակ խլող այս աշխատանքը կը խրախուսէ ուսանողները` ամփոփել փաստերը, այլ ոչ թէ` մեկնաբանել գրութիւնները կամ քննադատաբար մտածել լեզուի մասին:
Մեր կրթական համակարգը պէտք է ճանչնայ մարդկային բանականութեան եզակի կողմերը: Դպրոցին մէջ այդ կը նշանակէ կեդրոնացում` բարձր մակարդակի մտածողութեան կարողութիւններու ուսուցման եւ մեր իմացականութիւնը լիցքաւորող համակարգի ստեղծման վրայ:
Գրագիտութիւնը եւ թուաբանութիւնը կը մնան հիմնական, բայց այժմ մենք պէտք է աւելցնենք ԱԲ-ի գրագիտութիւնը: Աւանդական դասանիւթերը, ինչպիսիք են պատմութիւնը, գիտութիւնը եւ աշխարհագրութիւնը, պէտք է դառնան այն ծիրը, որուն միջոցով կ՛ուսուցանուին քննադատական մտածողութիւնը, ստեղծագործականութեան բարձրացումը եւ գիտելիքներու իւրացումը:
Ուսանողներուն սորվեցնելու փոխարէն, թէ ինչպէս հաւաքել եւ միտք պահել տեղեկութիւն, մենք պէտք է գնահատենք փաստերը մեկնաբանելու եւ ապացոյցները կշռադատելու անոնց կարողութիւնը` ինքնատիպ փաստարկ ստեղծելու համար:
Չփոխելը տարբերակ չէ:
Այժմ այս արհեստագիտութիւնները այստեղ են, մեզի պէտք է, որ մարդիկ գերազանցեն այն, որ ԱԲ-ն չի կրնար ընել. այնպէս որ, աշխատավայրի որեւէ ինքնագործ մեքենայականացում կը լրացնէ եւ կը հարստացնէ մեր կեանքը եւ մեր խելքը:
Այս պէտք է ըլլայ զարմանալի կարելիութիւն` գործածելու ԱԲ-ն, շատ աւելի խելացի դառնալու համար, բայց մենք պէտք է ապահովենք, որ ԱԲ-ն ծառայէ մեզի, ոչ թէ հակառակը:
Այս կը նշանակէ դիմակայել ճարտարագիտական մեծ ընկերութիւններու շահերու վրայ հիմնուած հրամայականները եւ Սիլիքոնեան Հովիտի երազատես հնարքները:
Այդ նոյնպէս կը նշանակէ ուշադիր դիտարկել, թէ ինչպիսի՛ առաջադրանքներ մենք պատրաստ ենք բեռնաթափել ԱԲ-ի վրայ:
Մեր մտաւոր գործունէութեան որոշ երեւոյթներ կրնան անփոխարինելի ըլլալ, բայց շատերը` ոչ: Մինչ Սիլիքոնեան Հովիտը կը յօրինէ իր յաջորդ կախարդական հնարքը, մենք պէտք է պատրաստուինք պաշտպանելու այն, որ մեզի եւ ապագայ սերունդներուն համար արժէքաւոր է:
Կրթութեան Մէջ Արհեստական Բանականութիւնը
Կը Ձեւափոխէ Ոլորտը
Արհեստական բանականութիւնը (ԱԲ) դարձած է մեր առօրեայ կեանքի անբաժանելի մասը` ազդելով իւրաքանչիւր ճարտարարուեստի վրայ այնպէս, ինչպէս մենք չէինք կարծեր, որ կարելի է:
Մարմնամարզէն մինչեւ շինարարութիւն եւ կրթութիւն` ԱԲ-ն յեղափոխութիւն կ՛ընէ, թէ ինչպէս մենք կ՛աշխատինք եւ կ՛ուսանինք: ԱԲ-ն կրթութեան մէջ նոր կարելիութիւններ ստեղծած է բոլոր տարիքի սորվողներու համար:
«ԷտԹեք» ընկերութիւնները այժմ կ՛անհատականացնեն ուսուցման փորձը, կը բացայայտեն գիտելիքներու բացերը եւ կը տրամադրեն նպատակային յետադարձ կապ` ելեկտրոնային ուսուցման լուծումներու միջոցով:
ԱԲ-ի եւ կրթութեան միաձուլումը ճարտարարուեստի մէջ մտցուց ուսուցման նոր ուղղահայեաց մտապատկեր:
ԱԲ-ի կրթական ծրագիրներու մշակումը յեղափոխած է աւանդական ուսուցման մեթոտները` բջիջային թուային դասընթացքներէն մինչեւ առցանց յղումներ եւ վըրչուըլ դասարաններ:
Քանի որ աւելի շատ «ԷտԹեք» ընկերութիւններ կ՛ընդունին ԱԲ արհեստագիտութիւնը, ժամանակն է, որ խօսինք կրթութեան շուկային մէջ ԱԲ յաւելուածներու մշակման կիրարկութիւններու եւ առաւելութիւններու մասին:
Եկէ՛ք եւ սկսինք` արագ նայելով ԱԲ-ի վրայ հիմնուած «ԷտԹեք» ճարտարարուեստի ապագայ հեռանկարներուն:
Ուսուցման ապագան. ԱԲ-ի վրայ հիմնուած կրթութիւն
ԱԲ-ի վրայ հիմնուած կրթութիւնը կը խանգարէ դասաւանդման աւանդական մօտեցումները եւ կը ձեւաւորէ անոր ապագան: ԱԲ-ի լուծումները կրթութեան համար կը վերլուծեն հսկայական տուեալներու հաւաքածոներ` գործածելով բարդ ալկորիթմներ, տրամադրելով անհատականացուած եւ յարմարելի ուսուցման փորձառութիւններ:
Ուսանողները կը ստանան անհատականացուած ուսուցում, արագ արձագանգ եւ մուտք` դէպի խորացուած արհեստագիտութիւններ, ինչպիսիք են ընդարձակուած եւ վըրչուըլ իրականութիւնը կրթութեան մէջ:
Կրթութեան մէջ խօսակցական ԱԲ-ն, ինչպէս` չաթ-փոթերն ու վըրչուըլ ուսուցիչները, կ՛առաջարկեն արագ օգնութիւն` խթանելով անկախ ուսուցումը: Կրթութեան համար ԱԲ-ի չաթ-փոթերը կը յեղափոխեն ուսանողներու սորվելու ձեւը:
Այս չաթ-փոթերը իրենց բնական լեզուի մշակման եւ մեքենայական ուսուցման ալկորիթմներով ակնթարթային եւ անհատականացուած աջակցութիւն կը տրամադրեն ուսանողներուն` պատասխանելով անոնց հարցումներուն եւ անոնց ուղղութիւններ տալով ուսումնական հոլովոյթին մէջ:
Փոխադարձ ազդեցութեամբ եւ գրաւիչ ուսուցման փորձի շնորհիւ` ուսանողները աւելի դիւրաւ կ՛ըմբռնեն հասկացողութիւնները եւ աւելի լաւ կը պահպանեն տեղեկութիւնը:
ԱԲ-ի միտումները արագ կ՛աճին «ԷտԹեք»-ի մէջ` բարելաւելով ուսանողներու ներգրաւուածութիւնը յարմարեցուած դասընթացքներով, դասախօսութիւններով, խաղային դասապահերով` հմտութիւններ ձեռք բերելու համար եւ այլն, որուն շնորհիւ կը նախատեսուի, որ ԱԲ-ի կրթութեան շուկան մինչեւ 2027 թուականը պիտի կազմէ 20 միլիառ տոլար:
Ընկերութիւններ, առեւտրականներ միասնաբար միլիառաւոր տոլարներ կը ներդնեն ԱԲ-ի կիրարկելի լայն շրջանակին մէջ` կրթական յաւելուածներու մշակումէն, մարդամեքենայի շինութենէն, վըրչուըլ օգնութենէն եւ բնական լեզուէն մինչեւ համակարգչային տեսլական եւ մեքենայական ուսուցման մէջ:
ԱԲ-ի կիրարկութիւններն ու առաւելութիւնները կրթութեան մէջ
Շնորհիւ իր բազմաթիւ առաւելութիւններուն` ԱԲ-ն կրթութեան մէջ կը պարզեցնէ տարբեր առաջադրանքներ եւ ուսուցման հոլովոյթը կը դիւրացնէ:
Անհատականացուած ուսուցում
Ամէն ուսանող նոյն ձեւով չի յարմարիր գիտելիքին: Ոմանք արագ կ՛ըմբռնեն, մինչ ոմանց ժամանակ պէտք է:
Սովորական ուսուցման համակարգին մէջ կը բացակայէր իւրաքանչիւր իւրայատուկ ուսանողի համար յարմարեցուած ուսուցման մտապատկեր: Այստեղ է, որ օգնութեան կը հասնի առցանց կրթութեան ԱԲ-ն:
ԱԲ-ն կրթական ոլորտին մէջ կ՛ապահովէ կրթական ծրագիրի անհատականացում` իւրաքանչիւր անհատի համար:
Աւելի՛ն. կրթութեան մէջ ML-ի նման աջակցող արհեստագիտութիւններու միջոցով համակարգը կը հաստատէ, թէ ուսանողը ինչպէս կ՛ընկալէ տարբեր դասերը եւ կը յարմարի այդ հոլովոյթին` նուազագոյնի հասցնելու բեռը:
ԱԲ-ի եւ կրթութեան այս խառնուրդը կը կեդրոնանայ իւրաքանչիւր անհատի պահանջներուն վրայ` ԱԲ-ի խաղերու, յարմարեցուած ծրագիրներու եւ արդիւնաւէտ ուսուցումը խթանող այլ յատկանիշներու միջոցով:
Այլ կիրարկութիւններ.
- Աշխատանքի մեքենայականացում
- Խելացի պարունակութեան ստեղծում
Ա.- Տեղեկատուութեան մտապատկերում
Բ.- Թուայնացած դասերու ստեղծում
Գ.- Բովանդակութեան յաճախակի թարմացումներ
- Յարմարող մօտեցում
- Դասարանի խոցելիութեան որոշում
- Փակել հմտութիւններու բացը
- 24 x 7 աջակցութիւն խօսակցական ԱԲ-ի հետ
- Անվտանգ եւ ապակեդրոնացած ուսուցման համակարգեր
- ԱԲ քննութիւններ
ԱԲ ծրագրային համակարգերը կրնան արդիւնաւէտ գործածուիլ քննութիւններու եւ հարցազրոյցներու ժամանակ` օգնելու յայտնաբերել կասկածելի վարքը եւ զգուշացնել ղեկավարը: ԱԲ ծրագիրները կը հետեւին իւրաքանչիւր անհատի առցանց տեսախցիկներու, խօսափողներու եւ պրաուզրներու միջոցով եւ կը կատարեն ստեղնաշարի վերլուծութիւն, ուր որեւէ շարժում կ՛ահազանգէ համակարգին:
ԱԲ-ի վրայ հիմնուած ծրագրային եւ կիրարկելի լուծումը կրնայ շահաւէտ ըլլալ աւելի շատ ձեւերով, քան կարելի է պատկերացնել: Ահա թէ ինչո՛ւ «ԷտԹեք» սթարթափերը եւ ընկերութիւնները կը գրաւուին ԱԲ արհեստագիտական լուծումներով, որոնք յաջողութեամբ կը լուծեն գործածողներու դժուար կէտերու լայն շրջանակը:
Ուրեմն, եթէ դուք մասնագիտական կրթութեան ոլորտի մաս մըն էք, պաշտօնապէս ժամանակն է համարկել ԱԲ լուծումները ձեր կրթական աշխատանքին: