ՍՕՍԷ ԽԱՉԱՏՈՒՐԵԱՆ
8 ապրիլ 2023-ին, «Ազդակ»-ի «Ապագայ լրագրողներ»-ու երրորդ սերունդով այցելեցինք Հայոց ցեղասպանութեան որբերու «Արամ Պէզիքեան» թանգարան, որ կը գտնուի Ժիպէյլի մէջ:
Թանգարանին մէջ շրջելու ընթացքին ուշադրութիւնս գրաւեց կօշիկի հետ կապ ունեցող պատմութիւն մը եւ կօշկակարութեան լուսանկարներ:
Յաւելեալ զննելէ ետք այդ լուսանկարները եւ հարցնելէ ետք այդ մասին, իմացայ, որ կօշկակարութիւնը եղած է հայ որբերու սորված արհեստներէն մէկը:
Որբերուն համար կօշիկը ունէր իր կարեւորութիւնը, որովհետեւ անոնք իրենց առօրեայ կեանքը գրեթէ բոպիկ վիճակի մէջ անցուցած են: Որբերէն մէկը կը պատմէ, թէ իրենք ինչպէ՛ս միայն կիրակի օրերը կը հագուէին իրենց կօշիկները` եկեղեցի երթալու համար:
Սակայն օր մը որբերէն մէկը փախուստ կու տայ «Թռչնոց բոյն»-էն եւ առանց պահակին գիտակցութեան` կ՛ուղղուի որբանոցին կից գտնուող նարնջենիներու պարտէզները, որպէսզի նարինջ քաղէ եւ ուտէ:
Իր ընկերոջ հետ փախուստ տուած որբուկը ծառ մագլցելու համար իր կօշիկը կը հանէ եւ ծառին տակ կը ձգէ, նարինջները քաղելու ընթացքին որբանոցին պահակը կը նշմարէ զանոնք, հետեւաբար որբուկը կօշիկները կը մոռնայ ծառին տակ եւ կը սուրայ դէպի որբանոց:
Որբանոց երթալէ ետք, որբուկը ամբողջ օր մը կը մտածէ իր կօշիկին մասին, եւ ի վերջոյ ան կը հանդիպի որբերու «մօր»` Մարիա Ճէյքըպսընի, որ կը խրատէ իրեն ներում հայցել որբանոցին պահակէն եւ վերստանալ իր կօշիկները:
Լուսանկարներուն մէջ ուշադրութիւնս գրաւեց այն իրականութիւնը, որ որբերը սորվեցան կօշկակարութիւնը եւ աշխատեցան այդ արհեստին մէջ, սակայն անոնք շարունակեցին մնալ բոպիկ: Որբերը եղան կօշկակարներ, սակայն անոնք կօշիկ չէին հագուեր:
Ինչպէս ծառը դիւրին չէ արմատախիլ ընել, նոյնպէս ալ կարելի չէ դէմ դնել հայ ժողովուրդին գոյատեւման:
Հայ որբը շարունակեց գոյատեւել, ան հմտացաւ տարբեր արհեստներու մէջ, բարելաւեց իր կեանքն ու կերտեց իր ապագան:
Թանգարանէն մեկնելու պահուն զիս տպաւորեց թռչուններուն ճռուողիւնը, որ կը խորհրդանշէ նոր սկիզբ եւ նոր կեանք:
Հայութիւնը կը շարունակէ իր կեանքի հուրը վառ պահել եւ գոյատեւել` հայ ժողովուրդին տալով նոր Գրիգոր Զօհրապներ, Զապէլ Եսայեաններ եւ Սիամանթոներ:
