Անդրադառնալով նախընթաց օրերուն Արցախի Հանրապետութեան դէմ յաճախակի դարձած Ազրպէյճանի սադրանքներին, Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան Հայաստանի Գերագոյն մարմինն արձանագրում է.
- Ի սկզբանէ, միտումնաւոր խեղաթիւրելով Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի էութիւնը, Ազրպէյճանը հետեւողականօրէն իրականացրել է եւ շարունակում է ցեղային զտման քաղաքականութիւնը:
- Միջազգային իրաւունքի եւ Խորհրդային Միութեան օրէնսդրութեան պատշաճ պահպանմամբ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդն ինքնորոշուել է իր պատմական տարածքում` 1991 թուականի սեպտեմբերի 2-ին հռչակելով Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախի) Հանրապետութեան անկախութիւնը, այն հաստատելով նոյն թուականի դեկտեմբերի 10-ին հանրաքուէով:
- Գործող զինադադարի պայմաններում, սահմանագծում պարբերական սադրանքներից յետոյ, 2020 թուականի սեպտեմբերի 27-ին` օգտուելով միջազգային իրավիճակից, Հայոց պետականութիւնը թուլացնող Հայաստանի գործող իշխանութիւնների քաղաքականութիւնից, անտեսելով Հելսինքեան Եզրափակիչ աքթի (1975)` մասնաւորապէս ուժի կամ ուժի կիրառման սպառնալիքից զերծ մնալու միջազգային պարտաւորութիւնը, Թուրքիայի բացայայտ աջակցութեամբ, ինչպէս նաեւ միջազգային ահաբեկչական խմբաւորումների անմիջական ներգրաւմամբ Ազրպէյճանը սանձազերծեց նոր պատերազմ:
- Հակառակ 2020 թուականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ յայտարարութեանը, Ազրպէյճանի ռազմատենչ սպառնալիքների եւ Հայաստանի Հանրապետութեան իշխանութիւնների յանձնուողական վարքագծի արդիւնքում Ազրպէյճանի վերահսկողութեանը յանձնուեցին Արցախի եւ Հայաստանի անվտանգութիւնն ապահովող բազմաթիւ տարածքներ եւ դիրքեր: Ազրպէյճանական ռազմական նախայարձակումի եւ ներխուժման հետեւանքով բռնագրաւուած են Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքները: Արցախից բռնի տեղահանուած մեր հազարաւոր հայրենակիցներ շարունակում են դիմագրաւել մարդասիրական ճգնաժամը, անորոշ է իրենց բնակավայրեր վերադառնալու հեռանկարը:
- Ինչպէս 44-օրեայ պատերազմի ընթացքում, այնպէս էլ դրան յաջորդող ժամանակահատուածում, Ազրպէյճանը եւ նրա դաշնակիցներն իրագործել են մարդկութեան դէմ ուղղուած, պատերազմական յանցագործութիւններ` կիրառելով արգելուած զինատեսակներ, թիրախաւորելով քաղաքացիական ենթակառուցուածքներ եւ խաղաղ բնակչութեանը, խախտելով ռազմագերիների պահպանման վերաբերեալ միջազգային կանոնները, խոչընդոտելով զոհուած անձանց մարմինների դուրսբերման միջազգային պարտաւորութիւնները:
- Ազրպէյճանը շարունակում է մնալ տարածաշրջանային անկայունութեան աղբիւր, որի դրսեւորումներից մէկն էլ 2021 թուականի յունիսի 15-ին Թուրքիայի ու Ազրպէյճանի նախագահների ստորագրած, այսպէս կոչուած Շուշիի խիստ անընդունելի հռչակագիրն է:
- Մարդկութեան դէմ ուղղուած եւ միջազգային իրաւունքով դատապարտելի այս գործողութիւնները դեռեւս չեն արժանացել համընդհանուր միջազգային գնահատականի, որն իր հերթին առաւել սանձարձակ է դարձրել ազրպէյճանական իշխանութիւններին` շարունակելու ցեղային զտման, մշակութային արժէքների ոչնչացման, Արցախի հայաթափման ցեղասպանական քաղաքականութիւնը:
- Մտացածին պատճառաբանութիւններով, «բնապահպանների» անուան տակ հանդէս եկող ազրպէյճանական սադրիչների կողմից Շուշի-Քարին Տակ ճանապարհահատուածը պարբերաբար փակելը, ռուս խաղաղապահներին սադրելը, դէպի Արցախի Հանրապետութեան տարածք մուտք գործելու փորձերը, գիւղատնտեսական աշխատանքներ կատարող խաղաղ բնակչութեան նկատմամբ ազրպէյճանական զինուած միաւորումների շարունակական թիրախաւորումը ազրպէյճանական ռազմատենչ սադրանքների ցայտուն դրսեւորումներ են:
- Ազրպէյճանը ոտնահարում է Քաղաքացիական եւ քաղաքական, ինչպէս նաեւ Տնտեսական, ընկերային եւ մշակութային իրաւունքների մասին ՄԱԿ-ի եւ այլ միջազգային դաշնագրերում ամրագրուած իրաւունքները, մինչդեռ Արցախի Հանրապետութիւնը միակողմանիօրէն եւ կամովին ստանձնել է բազմաթիւ հռչակագիրների ամրագրուած պարտաւորութիւններ, որոնց համաձայն ինքնորոշման իրաւունքի ուժով տուեալ ժողովրդի իրաւունքն է լիակատար օգտուելու իր բնական հարստութիւններից եւ պաշարներից:
Դատապարտելով Ազրպէյճանի շարունակուող նախայարձակ ու միջազգային իրաւունքին հակասող հակահայ քաղաքականութիւնը, անվերապահ աջակցութիւնը յայտնելով Արցախի Հանրապետութեան հերոսական ժողովրդին, վստահեցնելով, որ իր ողջ կարողականութիւնը պատրաստ է ի սպաս դնել արցախահայութեան իրաւունքների պաշտպանութեանը.
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմինը
- Դիմելով միջազգային հանրութեանը` կոչ է անում գնահատական տալ ազրպէյճանական նախայարձակումին, ցեղասպանական քաղաքականութեանը, դատապարտել Հայաստանի ու Արցախի տարածքների բռնազաւթումը, միջոցներ ձեռնարկել սանձելու Պաքուի վարչակարգի ծաւալապաշտական նկրտումները, պատասխանատուութեան ենթարկել ռազմական յանցագործութիւններ կատարած անձանց, պատժամիջոցներ կիրառել Ազրպէյճանի ռազամաքաղաքական ղեկավարութեան նկատմամբ, նպաստել ՄԱԿ-ի կանոնադրութեան համաձայն Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի իրացմանը, գործուն քայլեր իրականացնել բոլոր հայ ռազմագերիների, պատանդների ու այլ պահուող անձանց հայրենադարձման հարցում, ինչպէս նաեւ անյետաձգելի քայլեր ձեռնարկել ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման միջազգայնօրէն ճանաչուած միակ` ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբի համանախագահութեան միջնորդական ձեւաչափի վերականգնման ուղղութեամբ:
- Զօրակցելով Ռուսաստանի խաղաղապահ զօրախմբին` կոչ է յղում վերջինիս իր առաքելութեանը համապատասխան, բոլոր հնարաւոր միջոցներով ապահովել Արցախի բնակչութեան անվտանգութիւնը, բնականոն գործունէութիւնը, Հայաստանի եւ Արցախի Հանրապետութիւնների միջեւ անխափան կապը եւ կանխել Ազրպէյճանի ցեղասպանական նպատակադրումները:
Միաժամանակ, Հայաստանի իշխանութիւնները պարտաւոր են ապահովել Արցախի Հանրապետութեան անվտանգութեան երաշխաւորի Հայաստանի Հանրապետութեան յանձնառութիւնը, Արցախի Հանրապետութեան ինքնորոշուած ժողովրդի իրաւունքների պաշտպանութիւնը, ինչպէս նաեւ գործուն քայլեր ձեռնարկել Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ անխափան փոխադրական հաղորդակցութեան, Արցախ կազի, ելեկտրականութեան մատակարարման, հեռախօսային եւ համացանցային կապի անխափանութիւնն ապահովելու ուղղութեամբ:
Աներկբայ է` Արցախի հիմնահարցի քաղաքական լուծման միակ միջոցը Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի իրացումն է:
ՀՅԴ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳԵՐԱԳՈՅՆ ՄԱՐՄԻՆ
12 դեկտեմբեր 2022
