ՀԱՄԲԻԿ ՊԻԼԱԼԵԱՆ
Անտարակոյս, կարելի է քննադատել Դաշնակցութիւնը,
երբ կարիք կայ` անկեղծութեամբ եւ անշահախնդրօրէն:
ԱՐՏԱՇԷՍ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ
Այո՛, ի զուր հնչած են, կը հնչեն ցարդ այն բոլոր պարսաւանքները, որոնք կը վերաբերին ՀՅ Դաշնակցութեան գոյութեան, կատարած աշխատանքին թէ ազգային ըմբռնումներուն: Մեր կազմակերպութիւնը, իր ծնունդէն ի վեր գիտակցած է այս ու նման ծանծաղամիտ խօսքերու սնանկութիւնը եւ միշտ ալ հանդուրժողութեամբ եւ լայնասիրտ պահուածքով ընդունած է զանոնք:
Ու այս արտայայտութեան լաւագոյն օրինակը հանդիսացած է այն որոշումը, հաւանաբար, տարբեր մակարդակներու տրուած, որ երբեւէ չտարուիլ թշնամի թէ հակառակորդ ուժերու կողմ բեմադրուած թակարդներու մէջ իյնալէ, չսայթաքիլ, բայց մանաւանդ չկորսնցնել կողմնացոյցը, որովհետեւ ՀՅ Դաշնակցութիւնը իր բովանդակ էութեամբ, ողջ պատմութեամբ եւ վաստկած արժեհամակարգով իրաւունք իսկ չունի մտնելու փոխադարձ ցեխարձակումներու թէ ամբարիշտ խօսքերու յորձանուտին մէջ:
Իրօք, կար ժամանակ, Խորհրդային Միութեան օրերուն, երբ երկիր Հայաստանը կը ղեկավարուէր համայնավար վարչակարգով եւ հակադաշնակցական մոլուցքով, բայց եւ այնպէս պարտադրաբար, դաշնակցական հրապարակագրութիւնը իր արժանի պատասխանը կու տար, վատաբանութիւններու թէ խեղաթիւրուած մտքերու:
Անցած են այդ օրերը, բարեբախտաբար: Այդուհանդերձ, ըստ երեւոյթին, ցարդ առկայ է մտայնութիւն մը անըմբռնելի` ի Հայաստան թէ սփիւռս աշխարհի կարգ մը շրջանակներու մէջ, որ, կարծես, այդ ողբալի օրերուն գոյութիւն ունեցող մօտեցումին մէկ նմանակն է, ցաւ ի սիրտ, եւ ինչ որ ժառանգած են նորահաս սերունդներ:
Ժողովրդավար կարգերու սրբազնագոյն արժանիքն է հանդիսացած ազատ խօսքի թէ քննադատութեան իրաւունքը: Իսկ պետական թէ քաղաքական կեանքի մէջ գոյութիւն ունեցող գործելակերպեր յաճախ արժանացած են խիստ քննադատութեան, երբ անոնք թերացած են կամ գտնուած են սխալ ուղղութեան մէջ:
Իսկ ինչ կը վերաբերի կազմակերպութիւններու, կուսակցութիւններու թէ միութիւններու, նման գործընթաց ունեցած է իր շահեկանութիւնը, անտարակոյս:
Սակայն զարմանք ու զզուանք կը պատճառէ այն երեւոյթը, որ յատկապէս 21-րդ դարուն, երբ իմացականութեան տէր անձինք կամ քիչ թէ շատ պատմութեան բովէն անցած անհատներ եւ զանգուածներ` տարուած ըլլալով մտքի դալկութենէ կամ կոյր մտադրութենէ, նշաւակ կը դարձնեն կազմակերպութիւն մը ամբողջ, իբր թէ զայն քննադատելու, թերութիւններ մատնանշելու եւ սխալներ սրբագրելու միտումով:
Ու անոնք, այս տիպի մարդիկ, իբրեւ կեղծ առանձնաշնորհեալներ, կ՛իյնան իրենց իսկ լարած թակարդին մէջ, երբ իրենց անտեղի, անճիշդ, ամբարտաւան խօսքերով կը փորձեն հասարակական կարծիքի վրայ ազդել եւ ապաշնորհ միտքեր արտայայտելով` վարկաբեկել, այս պարագային ՀՅ Դաշնակցութիւնը:
Իսկ նմաններու ողբերգութիւնը այն է, որ կ՛անձնականացնեն քննադատութիւն կոչուած եզրոյթը, երբ թիրախ կը դարձնեն կուսակցական անհատներ` ղեկավար թէ պարզ շարքայիններ, որոնք, ըլլալով մահկանացուներ, իրենց կարգին, ենթակայ են բազում սխալի, թերացումի թէ անճարակութեան:
Մեզի համար հասկնալի են հակադաշնակցական ախտով տարուած նման մարդուկներու գոյութիւնը, որոնք ըստ երեւոյթին ժառանգած են այդ մէկը:
Աւելի՛ն. մեզ ցաւցնողն ու մտահոգողը անոնք են, որոնք օր մը եղած են մեր կազմակերպութեան շարքերուն մէջ, ծառայած են, ստանձնած են պարտականութիւն ու շատ անգամ կատարած են գնահատելի գործեր, սակայն, պէս-պէս պատճառներու բերումով` հեռացուած են, արտաքսուած կամ ինքնաչէզոքացուած:
Արդ, մեր ըսելիքն ու թելադրանքը կը մնայ այն, որ անկեղծ, անշահախնդիր, խրոխտ, առարկայական, ազնիւ, լուրջ եւ նպատակասլաց քննադատութիւնը մեզի համար ոչ թէ բարիք է, այլ մեր կազմակերպութիւնը կենսունակ պահող գործօն:
Ուստի, հարկ է գիտակցիլ տարրական սկզբունքի մը, որ` կը քննադատեն անձեր, մարմիններ, գործելաոճեր ու աշխատանքներ, ո՛չ թէ կուսակցութիւն մը ամբողջ, որուն շարքերուն ծառայած ու արիւն թափած են հազարաւոր խոնարհ հերոսներ:
