Ամառնային Թելադրանքներ

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ

Այս ամառնային երկար արձակուրդին մենք յաճախ առիթը ունինք տունէն դուրս ելլելու, երթալու ծով, կամ գիւղ… Սակայն չմոռնալով, որ արեւը կիզիչ կ՛ըլլայ յատկապէս որոշ ժամերու: Ճիշդ է, որ ան օգտակար է, սակայն մենք պէտք է գիտնանք նաեւ պաշտպանուիլ անոր վնասակար ճառագայթներէն:

1.- Արեւուն մասին

Արեւը տարբեր տեսակի ճառագայթներ կ՛արձակէ: Անոնց շնորհիւ մարդ արարածները, անասունները եւ բոյսերը կրնան ապրիլ երկրագունդին վրայ. սակայն արեւուն կարգ մը ճառագայթներ շատ վտանգաւոր են. անոնք UV անդրմանիշակագոյն (ալթրավայըլեթ) ճառագայթներ են:

Մեր երկրագունդը շրջապատուած է մթնոլորտով, որ կազերու խաւերէ կազմուած է: Մթնոլորտն է, որ մեր երկրագունդը կը պաշտպանէ: Այս ձեւով, ամպերուն եւ օզոնի խաւին օգնութեամբ, ան արգելք կը դառնայ այդ վտանգաւոր ճառագայթներուն մեծ մասին` թափանցելու մեր օդին մէջ եւ հասնելու մինչեւ մեզի. սակայն երբ այս վտանգաւոր ճառագայթները գտնեն միջոցը թափանցելու մթնոլորտին ընդմէջէն. անոնք կրնան այրել մեր մորթը եւ վնաս հասցնել մեր աչքերուն:

Արեւը մեր մարմինին մեծ օգտակարութիւն ունի. ան կ՛օգնէ մեր մարմինին մէջ հաստատելու Տ. կենսանիւթը, որ անհրաժեշտ է առողջ ըլլալու համար: Այս պարագային, օրական 15-20 վայրկեան արեւուն տակ մնալը բաւարար է: Հետեւաբար, երբ պիտի ուզես արեւուն տակ մնալ, միտքդ պահէ հետեւեալ թելադրանքները:

– Փորձէ արեւուն տակ չմնալ կէսօրուան ժամը 12:00-էն մինչեւ կէսօրէ ետք ժամը 4:00:
– Երբ արեւուն տակ ըլլաս, լայնեզր գլխարկ մը դիր, վիզդ ծածկէ, կամ շուքին նստէ:
– Թի-շըրթ մը հագուիր:
– Արեւէն պաշտպանող զօրաւոր քրեմով օծէ մարմինդ, նուազագոյնը` ամէն երկու ժամը անգամ մը:
– Արեւի յատուկ ակնոցներ դիր, անոնց ապակիները անդրմանիշակագոյն ճառագայթներուն դէմ պաշտպանող տեսակի պէտք է ըլլան:

Իսկ վերջապէս, գիտէի՞ր, թէ մենք աւելի զգայուն կ՛ըլլանք արեւուն տակ, եթէ մեր մորթին գոյնը աւելի ճերմակ է, մեր մազերուն գոյնը` կարմիր կամ դեղին, եւ մեր աչքերուն գոյնը` աւելի բաց:

2.- Կարելի՞ է լողալ ուտելէ ետք

Դուն յաճախ լսած ես այն նախադասութիւնը, որ կ՛ըսէ, թէ ուտելէն անմիջապէս ետք վտանգաւոր է լողալ, պէտք է մօտաւորապէս 3 ժամ սպասել դէպի ջուր դարձեալ ուղղուելէ առաջ…

Այս նախադասութիւնը յաճախ կը կրկնուի: Այս զգուշութեան պէտք է դիմել խուսափելու համար մարմինին եւ ջուրին միջեւ ջերմաստիճանի մէջ տարբերութեան պատճառով ջերմային վտանգաւոր ցնցում մը չապրելու համար… Սակայն արդեօ՞ք այս հաստատումը գիտական հիմք ունի:

Բժիշկները կ՛ըսեն, որ վտանգ չկայ ուտելէ անմիջապէս ետք լողալու պարագային: Ճիշդ է, որ մարսողութեան աշխատանքը կը տեւէ մօտաւորապէս 3 ժամ, եւ այս գործողութիւնը կը բարձրացնէ մեր մարմինին ջերմաստիճանը: Սակայն ան չի հասնիր ջերմային ցնցում յառաջացնելու աստիճանին:

Սակայն պէտք չէ մոռնալ, որ կէսօրուան ճաշի պահերուն է, որ արեւը կիզիչ կ՛ըլլայ եւ ջերմաստիճանը շատ բարձր… եւ անշուշտ այս պարագային նախընտրելի է արեւուն տակ չգտնուիլ եւ չլողալ այդ ժամերուն:

Նոյն ձեւով, երբ ջերմաստիճանը շատ բարձր է, մեր մարմինն ալ շատ կը տաքնայ, սակայն ջուրը կրնայ տակաւին բաւական պաղ ըլլալ: Հետեւաբար, այս պարագային, նախընտրելի է կամաց-կամաց ջուր մտնել եւ վիզը թրջել մեր մարմինը վարժեցնելու համար ջերմաստիճանի տարբերութեան եւ այս ձեւով խուսափիլ ջերմային ցնցում յառաջացնելէ:

Ձկնորսներու Կողմէ Բռնուած
Ամէնէն Մեծ Ձուկը

Քամպոտիոյ մէջ ձկնորս մը կրցած է որսալ 300 քիլօ կշռող կատուաձուկ մը Մեքոնկ գետին մէջ: Այս հսկայ կատուաձուկը անուշ ջուրի մէջ բռնուած ամէնէն մեծ ձուկն է:

Այս ձուկին տրուեցաւ Պորամի անունը, որ տեղական լեզուով կը նշանակէ «լման լուսին», յատկապէս` իր կերպարանքին պատճառով: Անոր վրայ ելեկտրոնային չիփ մը դնելէ ետք, անոր շարժումները եւ ապրելակերպը ուսումնասիրելու համար, անասունը դարձեալ ջուրին մէջ ազատ արձակուեցաւ տասնեակ մը անձերու օգնութեամբ:

Նախկին մրցանիշը կը պատկանէր ուրիշ տեսակի կատուաձուկի մը, որ բռնուած էր Թայլանտի մէջ 2005-ին եւ կը կշռէր 293 քիլօ:

Հանելուկներ

1.- Ի՞նչն է, որ վեր-վար կ՛իջնէ, բայց անշարժ է:
2.- Ո՞ւր կարելի է գտնել առանց ջուրի ովկիանոս մը:
3.- Անիին հայրը ունի 5 աղջիկներ. Նանա, Նէնէ, Նինի, Նօնօ: Ի՞նչ է հինգերորդի աղջկան անունը:
4.- Ի՞նչն է, որ պէտք է կտրես զայն գործածելէ առաջ:
5.- Երկար եմ, երբ երիտասարդ եմ, կարճ եմ, երբ ծեր եմ եւ շատ կը սիրեմ տարեդարձ տօնել: Ո՞վ եմ ես:
6.- Ի՞նչն է, որ աւելի փոքր կը դառնայ, երբ զայն դէպի վար կը դարձնես:
7.- Ո՞րն է ամէնէն դիւրին միջոցը` դրամդ կրկնապատկելու:
8.- Ի՞նչն է, որ ճերմակ է, երբ աղտոտ է, եւ սեւ, երբ մաքուր:
9.- Ի՞նչն է, որ աւելի կը մեծնայ, երբ անկէ կը նուազեցնես:

Պատասխանները վերջաւորութեան

Մտածենք

Ամառ է, եւ օդը` շատ տաք: Արմէնեան ընտանիքը կ՛ապրի մեծ տան մը մէջ եւ պարտէզին մէջ ունի լողաւազան մը:

Հետեւաբար իրենց զաւակը թաղեցի ընկերները կը հրաւիրէ իրենց տունը` լողաւազանէն օգտուելու համար: Անոր մայրը պատանիներուն կը հրամցնէ պաղպաղակ` զովանալու համար:

Վարի բացատրութիւններուն հետեւելով` կրնա՞ս գիտնալ իւրաքանչիւր պատանիի անունը մականունը, տան թիւը եւ սիրած պաղպաղակը:

1.- Արմէնեան ընտանիքը ունի մէկ աղջիկ:

2.- Լեւոնը կիտրոնի համով պաղպաղակ կ՛ուտէ, իսկ Յովսէփեանը ելակի պաղպաղակը կը նախընտրէ:

3.- Թալինը կ՛ապրի թիւ 10 տան մէջ:

4.- Պետիկը կ՛ապրի այն տան մէջ, որուն թիւը աւելի մեծ է, քան` վանիլլայով պաղպաղակ ուտող պատանիին տան թիւը, բայց աւելի փոքր է, քան` Մարկոսեաններուն զաւակին տան թիւը:

5.- Թիւ 14 տան մէջ ապրող պատանին տուրմով պաղպաղակ չի սիրեր, իսկ Թագւորեան ընտանիքին զաւակը վանիլլայով պաղպաղակ չի սիրեր:

6.- Թագւորեան ընտանիքին զաւակը թիւ 8 տան մէջ չ՛ապրիր: