Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Միայն Լիբանանի մէջ չէ, որ ելեկտրականութեան հետ կապուած հարցեր գոյութիւն ունին: Գիտէի՞ր, որ արեւելեան Ափրիկէի երկիրներէն` Մալաուիի մէջ բնակչութեան միայն 11 առ հարիւրը ելեկտրական ցանցի մը կապուած է: Սակայն աշխարհի ամէնէն աղքատ երկիրներէն մէկուն մէջ անձ մը գտած է լուծում մը, Մալաուիի մէջ, քաղաքէն դուրս, արեւը մայր մտնելէ ետք բոլոր աշխատանքները կը դադրին: Այդ շրջաններուն մէջ ելեկտրականութիւն չկայ:
Իր ուսումը վերջացնելէ ետք Քոլրըրտ Նքոսի կը վերադառնայ իր գիւղը, սակայն անոր դժուար կ՛ըլլայ առանց ելեկտրականութեան առօրեայի մը վերադառնալ: Ան կը նկատէ, որ իր տան առջեւէն անցնող Քազանկազի գետը ունի բաւական ուժ` իր հեծիկին ոտնակները դարձնելու համար:
Հետեւաբար ան կը շինէ տինամօ մը, որ պիտի կարենայ ելեկտրականութիւն արտադրել` շնորհիւ հոսանքին յառաջացուցած ուժին: Երբ ան կը յաջողի ելեկտրական հոսանքը հասցնել մինչեւ իր տունը, լուրը կը տարածուի գիւղին մէջ: Բնակիչները կը սկսին Քոլրըրտի տունը գալ իրենց հեռաձայններուն պաթըրիները լիցքաւորելու համար:
***
Քոլրըրտ կ՛ուզէ աւելցնել ելեկտրականութեան արտադրութիւնը: Ան գետին հոսանքը կը շեղէ` ստեղծելով փոքրիկ ջրվէժ մը, ապա ելեկտրականութիւն արտադրող թիւրպին մը կը շինէ` գործածելով սառնարանի մը քոմփրեսէօրը. այս ձեւով ան կրնայ ելեկտրականութիւն հայթայթել վեց տուներու:
Այժմ գիւղին մէջ ելեկտրականութիւն կայ շնորհիւ այս փոքրիկ արհեստական մեքենային: Գիւղին դպրոցը շրջանի 17 դպրոցներէն միակն է, որ լոյս ունի:
Ելեկտրականութեան հոսանքը երկու քիլոմեթրի վրայ կը փոխադրուի ելեկտրականութեան յատուկ պողպատէ տարրական թելերով` ծառի կոճղերու վրայ կախուած:
Ելեկտրականութիւն գործածողները ամսական նուազ քան 2 տոլար կը վճարեն օգտուելու համար հոսանքէն:
Քլորըրտ կը յուսայ, որ մարդիկ այլեւս ծառերը չեն կտրեր եւ փայտի ածուխ չեն գործածեր: Ան կը յուսայ նաեւ, որ այս ձեւով աշակերտները աւելի ժամանակ կ՛ունենան սորվելու:
Անոր այս գիւտը գրաւած է տեղական պատասխանատուներուն ուշադրութիւնը` 15 հազար բնակիչներու ելեկտրականութիւն հայթայթելու հեռանկարով, Իսկ պետութիւնը խոստացած է ապահով եւ տոկուն ելեկտրական թելերու ցանց մը հաստատել:
Ինչպէ՞ս Կրնայ Ըլլալ Կեանքը
Հրատ Մոլորակին Վրայ
Գիտէիր, որ չորս անձեր մէկ տարուան ընթացքին պիտի ապրին այնպէս, ինչպէս կրնանք ապրիլ Հրատ մոլորակի պայմաններուն մէջ:
Այս չորս կամաւորները այդ մէկ տարին պիտի անցընեն Հրատ մոլորակի կեանքի պայմաններով շինուած յատուկ կեդրոնի մը մէջ: Անոնք 30-55 տարեկան պէտք է ըլլան, ոչ ծխողներ, եւ արդէն ապրին Միացեալ Նահանգներու մէջ: Այս խմբակը կազմուած պիտի ըլլայ` գիտնականներէ, ճարտարագէտներէ, բժիշկներէ կամ օդաչուներէ:
Չորս կամաւորները պիտի ապրին 158 մեթր քառակուսի մեծութեամբ վայրի մը մէջ եւ պիտի ունենան քիչ քանակով ուտելիք ու ջուր: Անոնք փորձեր պիտի կատարեն եւ լուծումներ պիտի փորձեն գտնել մեքենական խանգարումներու պարագային, հաղորդակցութեան հարցերու…
ՆԱՍԱ-ն յայտարարեց, որ այս փորձառական շրջանը պիտի սկսի 2022-ի աշնան:
Փիղերը Վերջապէս
Տուն Վերադարձան
Ամրան ընթացքին մենք տեսանք, թէ ինչպէ՛ս խումբ մը փիղեր լքած էին իրենց պահպանուած բնակավայրը Չինաստանի Եունան նահանգին մէջ եւ սկսած էին խորհրդաւոր երկար արշաւ մը` կտրելով հարիւրաւոր քիլոմեթրեր:
Տակաւին մինչեւ այսօր ո՛չ մէկը գիտէ, թէ ինչո՛ւ անոնք այս ձեւով ճամբայ ելած են: Սակայն անոնց ամբողջ արշաւին ընթացքին մասնագէտները հետեւած են անոնց եւ զանոնք «ուղղորդած են» տուներէ եւ դաշտերէն հեռու ուտելիք դնելով, որպէսզի այս հսկայ անասունները վնասներ չհասցնեն կամ արկածներու պատճառ չդառնան: Այս ձեւով 150 հազար բնակիչներ հեռացուեցան անոնց ճամբուն վրայէն, մինչեւ անոնք հեռացան առանց վնասներ պատճառելու: Աւելի քան 25 հազար անձեր մասնակցեցան այս աշխատանքներուն:
***
Վերջապէս, 16 ամսուան արշաւանքէ մը ետք, 14 փիղերէ բաղկացած այս երամակը կրցաւ վերադառնալ իր բնակավայրը: Այս փիղերը վարժուած են ապրելու եւ շրջելու ընդարձակ տարածութիւններու վրայ: Եւ մարդ արարածը իր դաշտերով եւ քաղաքներով միշտ աւելի տարածքներ կը գրաւէ` զանոնք զրկելով այդ կենսատարածքներէ…
Ռեմիի Եւ Քաթոտի
Արկածախնդրութիւնները
Քաթոտ 8 տարեկան էգ կատու մըն է: Ան վեց ամսական էր, երբ երիտասարդ ճարտարագէտ մը` Ռեմի Վիքարինի զայն որդեգրեց:
Սկիզբը, Ռեմի Քաթոտը հետը կը պտտցնէր իր հեծիկին վրայ, պզտիկ կողովի մը մէջ: Ռեմի մարզանքը սիրող անձ մըն է: Հետեւաբար, նկատելով, որ կատուն որեւէ ձեւով անհանգիստ չէր զգար այդ պտոյտներուն ընթացքին, կ՛որոշէ զայն մասնակից դարձնել տարբեր ժամանցներու:
***
Ռեմի Քաթոտի համար յատուկ քասք մը շինել տուաւ, եւ կատուն սկսաւ իր տիրոջ ընկերանալ շարժանիւով պտոյտներու ընթացքին: Այս ձեւով, ուսապարկի մը մէջ ապահով կերպով տեղաւորուած` Քաթոտ Ռեմիի հետ ծանօթացաւ նաեւ ձիւնին եւ դահոյկին, ան իր տիրոջ հետ ըրաւ նաեւ ռոլլըր, երկնքին մէջ փարափլէյն…
Ռեմի սկսաւ իրենց այս արկածախնդրութիւններուն նկարները դնել ընկերային ցանցերուն վրայ: Եւ շատ շուտ աւելի քան 55 հազար անձեր սկսան հետեւիլ անոնց արկածախնդրութիւններուն:
Ժամանց
1 խնձոր, 2 տանձ, 3 կաղամբ, 4 ձեռնասայլ, 5 շոճիի պտուղ, 6 կրկնակօշիկ, 7 ոզնի, 8 ամպ, 9 մեծ դդում, 10 խոզկաղին:
