ԱՐՇԱԿ ՊԱՒՈՒԿԵԱՆ
14-15 տարեկան պատանի էի, երբ 1977 թուականին արաբական դպրոց գացի. դասարանին մէջ երկու հայ կար, իսկ մնացեալը արաբ էին: Արաբ աշակերտներէն յաճախ կը լսէի, թէ մարտ 21-ին մայրերու տօն էր: Աւելի ուշ, երբ դպրոցը վերջնական ձգեցի, ծնողքէս լսեցի, թէ մայրերու տօնը մայիսին է:
Վերոնշեալ տողերը կը գրեմ իբրեւ նախաբան, եւ ի մտի ունիմ յօդուածս նուիրել մեր սիրելի եւ աննման մայրերուն: Արդարեւ, մանուկ մը ինչ տարիքի ալ ըլլայ` 4, 7 կամ 10, միշտ իր մայրը կը սիրէ, իսկ աւելի ուշ` հասուն տարիքին իսկ (30, 40…) դարձեալ կը կարօտնայ իր մայրը:
Յովհաննէս Շիրազ իր բանաստեղծութիւններուն մեծամասնութիւնը նուիրած է իր մօր: Հոս կ՛ուզեմ մէջբերել երկու տող անոր բանաստեղծութենէն մէկէն.
«Թէկուզ Աստուած ինքն էլ մայր լինի,
Կին կը գտնես, բայց մայր երբեք չես գտնի»:
Երեխային դաստիարակութիւնը կը սկսի իր մօրմէն, եւ երեխան միշտ իր մօր շունչին տակ կը կոփուի ու կը զարգանայ, դառնալու համար վաղուան մարդը: Այստեղ երբեք պէտք չէ թերագնահատել նաեւ հօր դերակատարութիւնը, որովհետեւ հայր մը նոյնպէս իր ներդրումը ունի իր զաւկին դաստիարակութեան մէջ:
Այստեղ կ՛ուզեմ նշել կէտ մը, որ` մինչեւ հոս միայն մօր բարեմասնութիւններու մասին գրեցի: Անշուշտ զաւակ մը միայն պիտի չկառչի իր մօր ու հօր գուրգուրանքին կամ սիրոյ, եւ պիտի աշխատի իր ապագան կերտել նաեւ իր անձնական միջոցներով: Հաւատացէք, ոչ մէկ բան կը հաւասարի մօր հանդէպ զաւկին սիրոյն, եւ հակառակն ալ ճիշդ է:
Հոսկէ մեկնելով` անվարան կերպով կրնամ ըսել
Վարձքերնիդ կատա՛ր, սիրելի՛ մայրեր:
Յարգանք` ձեր նուիրուածութեան, զոհողութեան եւ վաստակին:
